Heisa rond uitspraak van Conner Rousseau over Molenbeek

De socialistische voorzitter stelt in Humo dat “als hij door Molenbeek rijdt, hij zich niet in België voelt”, in vette titel boven het vraaggesprek. Die titel was meteen de aanleiding voor Ahmed Laaouej, de PS-voorzitter in Brussel en fractieleider in de Kamer, om keihard uit te halen: “Deze uitspraken zijn onaanvaardbaar, stigmatiserend en xenofoob”, zo stelde hij zowaar. “Brussel is een kosmopolitische regio met wijken met een rijke diversiteit onder de bevolking. Die verdient beter dan misprijzen op het niveau van gesprekken in de bistro (sic). Betreurenswaardig en ondraaglijk.”

Op die lijn leek ook Ruth Joos te zitten, de gastvrouw van de ochtendshow op Radio 1. In een bijzonder scherp gesprek met Rousseau bewees ze alvast dat de VRT niet meer de ‘rode burcht’ van weleer is: de Vooruit-voorzitter moest zijn stelling bijna als een schooljongen komen uitleggen. “Is dat niet een beetje gevaarlijk?”.
Maar Rousseau ging niet bepaald achteruit in het radiogesprek. “We hebben een groot probleem wat onze taalkennis in Vlaanderen betreft. Het gaat om de kansen die jongeren krijgen. Om een goede sociale mix krijgen”, zo stelde die. “Als je in een regio zit waar je bijna alleen Arabisch praat, of niet voldoende de voertaal van de regio beheerst, dan stimuleer je kinderen ook niet om die voertaal te leren. Je kan dan niet super zijn op school, je kan dan niet alle kansen op de arbeidsmarkt krijgen.”
Rousseau zette daarbij ook een hele boom op over de gratis maar verplichte kinderopvang, die hij wil invoeren. Daarbij kijkt hij naar Denemarken als gidsland. Daar moeten ouders in bepaalde wijken verplicht hun kinderen vanaf 1 jaar naar de opvang sturen. “Een crèche kan een motor zijn voor gelijke kansen en integratie: ik vind dat élk kind naar de opvang moet.”
Dat Rousseau daarbij ook stelde dat sommige lessen in het onderwijs in het Arabisch gegeven worden, maakte hem wel kwetsbaar. “Door een lerarentekort worden leraren aangenomen die gebrekkig Frans spreken, die dan overschakelen in het Arabisch”, stelde hij, maar hij moest, na aandringen van Joos, wel toegeven geen harde bewijzen voor te hebben voor die uitspraak: het was hem verteld. “En natuurlijk gaat geen enkele school dat toegeven.”
Meteen volgden scherpe reacties op het interview. Brussels CD&V-kopstuk Benjamin Dalle, Vlaams minister van Brussel ook, stelde dat de uitspraken “niet alleen beneden alle peil zijn, ze zijn ook pertinent onjuist”. “Taalcursussen en inburgering zijn gratis (!) in Brussel. En dat lesgeven in het Arabisch? Naar die school van de Vlaamse gemeenschap mag hij me alvast eens meenemen.”
En ook Jef Van Damme, de Vlaamse schepen van Vooruit in Molenbeek, kon moeilijk anders dan reageren. “Zeer misplaatste opmerking van Conner Rousseau. Molenbeek is evenzeer België als Sint-Niklaas. Hij kan volgende keer uitstappen als hij hier doorrijdt. Ik leid hem met plezier rond in het jaar 2022.”
En even later volgde een al even voorspelbare reactie vanuit de Vlaamse politiek in Brussel: “Brussel bashen, meppen op Molenbeek: het is zo doorzichtig. En te gemakkelijk. Nooit eerder leerden zoveel volwassenen Nederlands in Brussel als vandaag, nooit eerder zaten er zoveel kinderen in het Nederlandstalig onderwijs. Feit. Belangrijker dan uw verhaaltjes”, zo stelde Brussels minister Sven Gatz (Open Vld), met een foto van het konijnenkostuum waarmee Rousseau optrad in The Masked Singer, in de tweet.
Als een van de weinige niet-Brusselse politici reageerde ook Kristof Calvo (Groen): “Taal is inderdaad belangrijk. Zeker die van toppolitici. De uitspraak van Rousseau is wel meer dan een valse noot. Rechtse klap zal nooit leiden tot een linkse oplossing. Als we extreemrechts willen stoppen, is trouwens het terugdringen van de sociaaleconomische ongelijkheid dé prioriteit.”

Waarom dit van belang is: Los van de commotie, duwt Rousseau zijn partij in de strijd met Vlaams Belang.

Eén zinnetje in heel het gesprek vanmorgen was misschien cruciaal: “We gaan hier toch werk van maken, als we ooit in de Vlaamse regering komen”, zo stelde Rousseau over zijn plannen rond kinderopvang. Daar moeten “meer plaatsten komen, én het moet kwalitatiever”, zo stelde hij.
Niet toevallig vermeldde Rousseau ook de Deense premier en socialiste Mette Frederiksen, met wie hij recent nog lang gebeld heeft. Want de Deense socialisten hebben zich de laatste jaren met name in hun aanpak van migratie laten kennen omwille van hun vernieuwende, voor sommigen op links erg radicale aanpak.
Daarbij is het uitgangspunt dat er “gelijke kansen zijn voor iedereen”, maar dat het net “een sterke overheid moet zijn”, die dat garandeert. Desnoods dus met maatregelen die op het eerste zicht als draconisch gezien worden: verplichte taallessen voor de ouders, en verplichte kinderopvang vanaf 1 jaar voor bepaalde wijken, waarin erg veel niet-Deenstaligen wonen.
Rousseau denkt dus aan een soortgelijke aanpak: “Het is vijf voor twaalf, als je de cijfers ziet van de koalatesten (taalscreening bij vijfjarigen, red.). En hoe kan je deftig feedback over het onderwijs geven als je niet eens kan praten met de ouders in het Nederlands?”
Het is alvast een thema waarop bruggen kunnen worden gebouwd met de N-VA, de grootste huidige regeringspartij in de Vlaamse meerderheid: kennis van het Nederlands is al jaren hun grote stokpaardje. De deur naar regeringsdeelname, na 2024, staat duidelijk open.
Niet bepaald toevallig kwam N-VA-voorzitter Bart De Wever overigens Rousseau ter hulp: “De feitelijke segregatie in plaatsen als Molenbeek valt simpelweg niet te negeren. De postmoderne verontwaardiging die telkens op die evidente analyse volgt, staat haaks op de realiteit. Typerend voor de ideologische verdwazing van de intellectuele elite.”
En even opvallend: CD&V wees de ideeën van Rousseau helemaal naar de prullenmand. “Verplichte kinderopvang is géén goed idee. Het aanbod moet sterk zijn, oplossingen aanreiken is goed, maar de vrije keuze is aan de ouders. De staat moet niet in de plaats van de ouders beslissen. Vertrouw in wat mensen kunnen”, zo stelde partijvoorzitter Joachim Coens in een reactie.
Maar voor Rousseau draait het niet alleen om die Vlaamse regering. Het is, inclusief de stevige uitspraken over Molenbeek, ook een methode om stemmen te gaan terughalen die al jaren verloren gewaand waren op links: bij Vlaams Belang. Hen bestrijden is al langer een groot objectief. Maar Rousseau gelooft veel meer in een ‘Deense aanpak’, waarbij de socialisten zelf harde taal durven hanteren, dan het publiek veroordelen, of in een cordon mediatique duwen van extreemrechts.