Voorafgaand aan de invasie van Oekraïne was er veel speculatie over wat Rusland nu juist wou bereiken. Sommigen opperden dat president Vladimir Poetin enkel het grondgebied van de pro-Russische schurkenstaatjes Donetsk en Loehansk wou veiligstellen; volgens anderen lag zijn ambitie verder, met de verovering van heel Oekraïne als uiteindelijke doel.

Volgens de recente uitspraken van de Russische minister van Defensie, Sergej Shoigu, ligt de waarheid in het midden: het doel was een landbrug maken, die het door Rusland in 2014 geannexeerde schiereiland Krim verbindt met de schurkenstaatjes in Oost-Oekraïne, en zo ook met de rest van Rusland. En dat doel is nu zelfs bereikt.

Sandwich

In de begindagen van de Russische invasie trok een troepenmacht vanuit de Krim noordwaarts, waarbij in het westen de stad Cherson al snel werd veroverd. Het gebied ten noordoosten van de Krim werd door twee verschillende Russische legers gesandwicht: Melitopol viel al snel, de havenstad Berdjansk enkele dagen nadien. Enkel Marioepol bleef nog lang in Oekraïense handen. Of althans, de Azovstal-staalfabriek, een terrein ter grote van zeven hectare, was wekenlang het laatste Asterixdorpje dat overeind bleef. Halverwege mei gaven de laatste verdedigers zich over.

De landbrug tussen de Krim en de Donbas, waar de pro-Russische Volksrepublieken Donetsk en Loehansk de lakens uitdelen, is nu dus een feit. En Ruslands doel is om dit gebied ook effectief in te lijven: zo tekende Poetin vorige maand een decreet dat de aanvraagprocedures voor Russische paspoorten in de regio versnelde. In 2019 gebeurde dit ook al voor de inwoners van de schurkenstaatjes. In Cherson probeerde Rusland zelfs al de roebel in te voeren als pasmunt.

Volgens Meduza, een onafhankelijke Russische nieuwswebsite die vanuit Letland opereert, wil Rusland de Krim, de nu veroverde landbrug en beide Volksrepublieken samenvoegen in één okroeg, een federaal district in Rusland. De info komt van binnen het Kremlin, van drie aparte bronnen dicht bij Poetin. Rusland zou referenda organiseren om de lokale bevolking de kans te geven zich bij Rusland aan te sluiten.

Om die referenda en de aansluiting in goede banen te leiden, zou Poetin Boris Rapoport hebben aangesteld. Hij is vicevoorzitter van het Presidentieel directoraat voor Staatszaken, en maakte samen met Poetins (voormalige) stroman Vladislav Soerkov het beleid in de Donbas na de afscheuring in 2014. Rapoport staat binnen Poetins administratie bekend als “de crisismanager”, die Poetins vriendjes regelmatig een handje helpt bij verkiezingen.

Partizanen

Toch is de aankondiging van Shoigu, dat “alles volgens plan verloopt”, ook niet de volledige waarheid. Het veroverde Melitopol is de draaischijf van de Oekraïense partizanen, die er alles aan doen om de Russen het leven zuur te maken. Ook in onder meer Cherson zijn de partizanen bijzonder actief: ze geven posities door van Russische defensielinies, verklikken interne communicatie en bliezen al een twintigtal keer de lokale luchthaven (+ landingsbaan) op.

Daarnaast is er ook het Oekraïense verzet in het algemeen. Want hoewel Rusland heel wat gebied wist te veroveren, vecht het Oekraïense leger dapper terug. Aan het westelijke front in Cherson moesten de Russen alweer enkele hectaren grond prijsgeven, in de richting van Zaporizje (noordwaarts) schuiven de linies geen centimeter op. De grote strijd bevindt zich namelijk in de Donbas, de regio in het oosten van Oekraïne, en dan vooral rond de steden Izioem en Severodonetsk.

Het erkennen van de landbrug als “behaald doel” is dus zeker voor Rusland zelf een opsteker, maar het is dus allesbehalve het grote doel van Poetin. En zelfs als Rusland de regio weet te behouden, zal de bevolking zich stevig verzetten tegen de repressieve Russische bezetter.

(ns)