De Amerikaanse National Aeronautics and Space Administration (Nasa) wil over vijf jaar opnieuw een bemande missie naar de maan sturen. Daarbij zou het ruimtevaartbureau zich vooral willen toespitsen op de zuidpool van het hemellichaam. Dat gebied is nog nooit door mensen bezocht, maar de Nasa hoopt er aanzienlijke ijsvoorraden te kunnen aantreffen. De aanwezigheid van water op de maan kan een grote impact hebben op de toekomst van de ruimtevaart.

Om die plannen te kunnen realiseren heeft de Nasa echter bijkomende budgetten nodig. Inmiddels blijven de visies over het nut van bemande missies naar de maan verdeeld.

Springplank

De ruimtevaart hoopt de maan te kunnen gebruiken als een springplank voor een verdere verkenning van de kosmos. Daarvoor is de aanwezigheid van water op de maan echter een absolute noodzaak. Een verkenning van de mogelijkheden die de grondstoffen van de maan kunnen bieden, staat dan hoog op de prioriteitenlijst van Amerikaanse ruimtevaartbureau.

“We weten dat de zuidpool van de maan ijs bevat,” zegt Steven Clarke, bij de Nasa onder meer verantwoordelijk voor samenwerkingsprojecten met de wetenschappelijke wereld. “We vermoeden dat het gebied nog andere belangrijke grondstoffen kan opleveren. Maar tot nu toe heeft nog niemand het gebied verkend.”

“De zuidpool van de maan ligt ver van de landingsplaatsen van de Apollo-missies, die zich vooral rond de evenaar situeerden,” zegt Clarke. “De keuze voor de zuidpool biedt de Nasa dan ook een mogelijkheid om een nieuw gebied te exploreren. Ondertussen zouden wij onze capaciteiten kunnen ontwikkelen om verder in de ruimte te reizen.”

Astronomen weten al veel over de geografie van de zuidpool van de maan, maar de landing van bemande ruimtesondes kunnen nog steeds een enorme uitdaging vormen. Een van de grootste hindernissen blijft voorlopig het vinden van een geschikt lanceersysteem. Het Space Launch System van Boeing heeft grote vertragingen opgelopen. Er zijn verder weinig alternatieven die tijdig in gereedheid zouden kunnen worden gebracht.

De Nasa hoopt van de Amerikaanse overheid een groter budget te kunnen krijgen om zijn maanambities te kunnen realiseren. Niets staat echter vast. De kansen op een succesvolle maanmissie kunnen echter afhankelijk zijn van de sterke verhoging van de budgetten die de Amerikaanse regering aan de Nasa ter beschikking wil stellen.

Geopolitiek

Een bemande maanreis zou mogelijk de geopolitiek van de Amerikaanse president Donald Trump kunnen dienen, maar waarnemers benadrukken dat ook de wetenschap van dergelijke projecten zal kunnen profiteren.

“De maan fungeert als een historische getuige van het zonnestelsel en de aarde,” zegt Brett Denevi, planetaire geoloog bij het Applied Physics Laboratory van de Johns Hopkins University. “De maan is ontstaan door de botsing van de aarde met een ander hemellichaam.”

“Het hemellichaam heeft dan ook dezelfde eigenschappen als de aarde. Een beter inzicht in de maan is dan ook van groot belang voor de kennis van de aarde. Een groot gedeelte van de vroegste geschiedenis van de aarde is immers door allerlei omstandigheden verloren gegaan.

“Tegelijkertijd moet men erkennen dat de bemande ruimtevaart duur en riskant is,” zeggen andere wetenschappers. “Voor de extra budgetten zou de Nasa meer dan vier missies naar Curiosity naar de planeet Mars kunnen organiseren. Ook zou men een onbemande reis naar verdere planeten, zoals Neptunus of Uranus, kunnen financieren. “De meeste bemande wetenschappelijke ruimtemissies kunnen ook met robots worden uitgevoerd.”

Anderen benadrukken dat astronauten toch een aantal voordelen bieden ten opzichte van robots. Onder meer bij de keuze van specifieke onderzoekssites en de verzameling van monsters kunnen astronauten een belangrijke meerwaarde vormen.

“Het materiaal van Apollo kan nog steeds voor wetenschappelijk onderzoek worden gebruikt,” zeggen zij. “Het Apollo-programma was ingegeven door een concurrentiestrijd met de Sovjet-Unie. De wetenschap haalde daaruit echter grote voordelen. Er is geen enkele reden om te suggereren dat nu een andere uitkomst zou volgen, ongeacht de onderliggende politieke redenen voor de terugkeer van de Nasa naar de maan.”