Key takeaways
- De stijgende goudprijs wordt aangedreven door toenemende zorgen over inflatie en geopolitieke onzekerheden.
- Het niet kunnen nakomen van goudtermijncontracten kan bankfaillissementen veroorzaken en het hele financiële systeem bedreigen.
- Beperkte beschikbaarheid van fysiek goud, ondoorzichtige over-the-counter handel in derivaten en concentratie van verplichtingen bij banken vergroten het risico van een ineenstorting van het systeem.
Het lijkt erop dat het wereldwijde financiële systeem steeds instabieler wordt, zoals blijkt uit de recordhoge goudprijs. Dit edelmetaal wordt traditioneel gezien als een veilige haven in tijden van economische en politieke onzekerheid, en de recente waardestijging weerspiegelt de toenemende bezorgdheid over inflatie en geopolitieke risico’s.
De Europese Centrale Bank (ECB) heeft haar bezorgdheid geuit over de sterke stijging van goudtermijncontracten, met name de contracten die fysieke levering vereisen, melden diverse Duitse bronnen. Deze contracten verplichten verkopers om een specifieke hoeveelheid goud te leveren tegen een vooraf bepaalde prijs en tijd, terwijl kopers zich verplichten om het goud te kopen. Als deze verplichtingen niet worden nagekomen, kan dit een cascade van bankfaillissementen veroorzaken, wat een aanzienlijke bedreiging vormt voor het hele financiële systeem.
Handelsbeleid Trump wakkert vraag naar fysiek goud aan
De stijging in de vraag naar fysiek goud is deels aangewakkerd door het beleid van de Amerikaanse president Donald Trump, wiens handelsoorlogen en protectionistische maatregelen hebben geleid tot bezorgdheid over de toekomst van de wereldwijde handel. Deze onzekerheid heeft beleggers ertoe aangezet hun heil te zoeken in tastbare activa zoals goud, wat heeft geleid tot een dramatische toename van de goudvoorraad op de New York Mercantile Exchange (COMEX).
De ongekende vraag naar fysiek goud heeft geleid tot een prijsverschil tussen Londen en New York, wat een dilemma creëert voor “edelmetaalbanken” – instellingen die gespecialiseerd zijn in de handel in edelmetalen. Deze banken dekken hun goudposities vaak af door kortlopende termijncontracten op de COMEX te verkopen, anticiperend op een prijsdaling. Het huidige prijsverschil ondermijnt deze strategie echter, waardoor ze aanzienlijke verliezen kunnen lijden.
ECB waarschuwt voor fragiele goudmarkt en systeemrisico’s
Het rapport van de ECB legt de nadruk op verschillende kwetsbaarheden binnen de goudmarkt. De beperkte beschikbaarheid van fysiek goud in vergelijking met het aantal uitstaande contracten, in combinatie met de ondoorzichtige aard van de handel in OTC-derivaten, vergroot het risico van een ineenstorting van het systeem. Bovendien verhoogt de concentratie van goudderivatencontracten bij banken uit de eurozone en tegenpartijen van buiten de eurozone de gevoeligheid van het financiële systeem voor externe schokken.
Deskundigen waarschuwen dat het niet aanpakken van deze kwetsbaarheden ernstige gevolgen kan hebben. Een scenario met een plotselinge stijging van de vraag naar fysiek goud, in combinatie met een beperkt aanbod en logistieke problemen, zou een kettingreactie van bankfaillissementen teweeg kunnen brengen, wat mogelijk zou leiden tot een bredere financiële crisis. De ECB pleit voor nauwere samenwerking tussen financiële instellingen en regelgevende instanties om deze risico’s te beperken, en benadrukt de noodzaak van strenger toezicht en mogelijke interventiemaatregelen om de stabiliteit van het wereldwijde financiële stelsel te waarborgen.
