De Italiaanse premier Giorgia Meloni heeft zich kwaad gemaakt over de Europese topbenoemingen na de verkiezingen. Ze heeft bedenkingen bij het feit dat haar rechtse fractie niet wordt betrokken bij de onderhandelingen.

In het nieuws: De reactie van Meloni is te verwachten, nadat de drie traditionele partijen het eens lijken over de topfuncties.

• De drie grote functies lijken ingevuld:
  • De christendemocratische Ursula von der Leyen (EVP) zal allicht zichzelf opvolgen als Europees Commissievoorzitter.
  • De sociaaldemocraat António Costa (S&D) wordt waarschijnlijk toch voorzitter voor de Europese Raad, ook wel Europees President genoemd.
  • En de liberale Kaja Kallas (Renew) wordt vermoedelijk de Hoge Buitenlandvertegenwoordiger. Dat is de minister van Buitenlandse Zaken in de nog te vormen commissie-von der Leyen.
• Meloni hekelt de manier waarop dat beklonken is. Hoewel von der Leyens EVP-fractie zetels won en de grootste bleef, won ook het rechtse blok van Europese Conservatieven en Hervormers (ECR) fors. Met 83 zetels wordt de fractie van Meloni de derde grootste, voor Renew.
• In het Italiaanse parlement had Meloni een paar ferme woorden over voor haar collega’s. Zo noemde ze het “surrealistisch” dat die namen bekend raakten “zonder zelfs maar te doen alsof de signalen van de Europese stemmers bediscussieerd worden”. Europa is daarom volgens haar een “invasieve bureaucratische reus”.
• “Er zijn mensen die beweren dat burgers niet wijs genoeg zijn om bepaalde beslissingen te nemen en dat oligarchie de enige aanvaardbare vorm van democratie is, maar daar ben ik het niet mee eens”, stelde Meloni.
• Ze hoopt daarom een belangrijke post binnen te halen voor de Italiaanse Eurocommissaris. Elk EU-land krijgt een bevoegdheid in de nieuwe Commissie, de ene al belangrijker dan de andere. Meloni wil een commissarisrol die zich richt op het aanpakken van bureaucratie en iets met grote economische invloed.

Gevoelige materie

Om te volgen: Von der Leyen moet officieel de zegen van de 27 EU-leiders én het Europees Parlement nog krijgen.

• Vorige week raakten de 27 EU-leiders het nog niet definitief eens over de verschillende topposities. Donderdag en vrijdag wordt er opnieuw over gepraat. Von der Leyen heeft daarbij niet de steun nodig van alle 27 leiders, enkel een meerderheid.
• Maar de materie ligt gevoelig, vooral omdat Meloni een van de weinige Europese leiders is die sterker uit de verkiezingen is gekomen. In Frankrijk kreeg de liberale partij van Emmanuel Macron rake klappen van het rechtse RN en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz verloor ook stevig.
• Toch hopen de EU-leiders er de komende dagen uit te raken. Vervolgens moet het Europese Parlement nog stemmen over de benoemingen. Dat ligt zo mogelijk nog moeilijker, omdat niet verwacht wordt dat alle leden van de drie traditionele fracties meestemmen bij de voordracht van von der Leyen.
  • Von der Leyen zou daardoor al bij Meloni’s fractie zijn gaan polsen of zij het zien zitten om haar kandidatuur te steunen. Na deze uitspraken zal er van een dergelijke deal allicht geen sprake zijn.