Key takeaways

• Vrouwelijke zoogdieren leven vaak langer dan mannetjes vanwege hun twee X-chromosomen, die bescherming kunnen bieden tegen schadelijke genetische mutaties.
• Mannelijke vogels leven vaak langer dan vrouwtjes omdat ze twee identieke geslachtschromosomen hebben.
• De verschillen in levensduur tussen de geslachten zijn complex en hebben te maken met andere factoren dan chromosomen, zoals paringsstrategieën en milieu-invloeden.

Het bestuderen van de verschillen in levensduur tussen de geslachten brengt een trend aan het licht die verder reikt dan de mens. Hoewel vrouwen over het algemeen langer overleven dan mannen, is dit fenomeen niet beperkt tot onze soort. De onderzoekers analyseerden meer dan 1.000 diersoorten, waaronder zoogdieren en vogels die in het wild of in gevangenschap leven.

Evolutionaire factoren

De resultaten suggereren dat evolutionaire factoren een belangrijke rol spelen bij het ontstaan van deze verschillen in levensduur. Bij zoogdieren profiteren vrouwtjes, die twee X-chromosomen hebben, mogelijk van een beter vermogen om weerstand te bieden tegen schadelijke genetische mutaties dan mannetjes, die één X- en één Y-chromosoom hebben. Dit chromosomale voordeel zou het verschil in levensduur tussen vrouwtjes en mannetjes kunnen verklaren. Dit chromosomale voordeel zou kunnen verklaren waarom vrouwtjes bij 72 procent van de bestudeerde zoogdiersoorten langer leven.

Bij vogels is het patroon omgekeerd. Vrouwtjes hebben over het algemeen twee verschillende geslachtschromosomen, terwijl mannetjes twee chromosomen van hetzelfde type hebben. Deze configuratie zou mannetjes een voordeel kunnen bieden op het gebied van overleving, wat resulteert in een langere levensduur bij 68 procent van de onderzochte vogelsoorten.

Uitzonderingen

Er zijn echter uitzonderingen op deze algemene trends. Bij sommige vogelsoorten, zoals roofvogels, leven vrouwtjes langer dan mannetjes, ondanks hun chromosomale samenstelling. Deze complexiteit benadrukt het feit dat geslachtschromosomen alleen verschillen in levensduur niet volledig kunnen verklaren.

De onderzoekers stellen een veelzijdige verklaring voor waarbij genetische variaties, paringsstrategieën, ouderrollen en omgevingsfactoren betrokken zijn. De studie onthulde een kleinere levensduurkloof bij monogame soorten dan bij polygame soorten, waar mannetjes vaak te maken hebben met intense concurrentie en een kortere levensduur hebben. Zelfs in de gecontroleerde omgeving van dierentuinen blijft het voordeel van de vrouwtjes bestaan, wat erop wijst dat er evolutionaire krachten in het spel zijn.

Brede biologische trend

Het is interessant om te zien dat het vrouwelijke voordeel in levensduur meer uitgesproken is bij chimpansees en gorilla’s dan bij mensen. Deze bevinding versterkt het argument dat deze verschillen in levensduur diep geworteld zijn in evolutionaire processen, waardoor de mens slechts één voorbeeld is van een bredere biologische trend. (fc)

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!