Key takeaways

• Geert Wilders bestuurt de PVV met een autocratische stijl, waarbij hij afwijkende meningen onderdrukt en de interne democratie beperkt.
• De controversiële retoriek van Wilders heeft bondgenoten en potentiële kiezers van zich vervreemd, wat heeft geleid tot de val van een rechtse coalitie die hij mede heeft gevormd.
• Ondanks de controverses blijkt uit peilingen dat de PVV een dominante kracht blijft in de Nederlandse politiek door ontevredenheid over traditionele partijen.

Geert Wilders, leider van de Nederlandse Partij voor de Vrijheid (PVV), heeft de partij sinds de oprichting in 2006 omgevormd tot een eenmanszaak. Deze structuur, die aanvankelijk bedoeld was om onenigheid en achterklap te voorkomen, heeft geresulteerd in een sterk gecentraliseerde organisatie die afhankelijk is van de persoonlijke grillen en beslissingen van Wilders. Zo schrijft Politico.

Hoewel Wilders een grote populariteit geniet, zoals blijkt uit de hoge peilingen van de PVV, heeft zijn leiderschapsstijl kritiek uitgelokt vanwege het gebrek aan interne democratie en de afhankelijkheid van controletactieken. Voormalige partijleden beschrijven een “sektarische” sfeer waarin afwijkende meningen worden bestraft en loyaliteit hoogtij viert. Wilders selecteert persoonlijk kandidaten, beperkt het debat over belangrijke onderwerpen zoals islam, immigratie en Israël, en dicteert zelfs discussiepunten aan parlementsleden.

Beperkte groei

Deze autocratische aanpak heeft de groei en talentenpool van de partij beperkt. Het gebrek aan formele structuren, lidmaatschapsgelden en interne verkiezingen heeft de PVV financieel afhankelijk gemaakt van particuliere donaties, waardoor er bezorgdheid is ontstaan over de transparantie.

De controversiële retoriek en uitbarstingen van Wilders hebben hem vervreemd van bondgenoten en potentiële kiezers. Ondanks dat hij de PVV naar zijn meest succesvolle verkiezingen in 2023 leidde, bracht Wilders uiteindelijk de rechtse coalitieregering die hij had helpen vormen ten val door onrealistische concessies te eisen. Volgens critici was zijn beslissing om zich uit de coalitie terug te trekken onverantwoordelijk en gevoed door zijn verlangen naar persoonlijk politiek gewin.

Ondanks de controverses blijkt uit peilingen dat de PVV een dominante kracht blijft in de Nederlandse politiek, als gevolg van groeiende ontevredenheid over traditionele partijen en een bereidheid om Wilders’ anti-establishment populisme te omarmen.

Onzekere toekomst

De toekomstige rol van Wilders in de Nederlandse politiek is onzeker. Hoewel het onwaarschijnlijk is dat hij nog een coalitieregering zal leiden vanwege zijn verdeeldheid zaaiende tactieken, zal hij waarschijnlijk het politieke landschap van achter de schermen blijven vormgeven, waardoor de verdeeldheid verder toeneemt en de zorgen nog groter worden. Zijn internationale banden met extreem-rechtse figuren als Viktor Orbán en Donald Trump wijzen op een voortdurende poging om een wereldwijd netwerk van populistische leiders op te bouwen.

De recente kieslijst van de PVV, met Wilders aan de leiding en een nieuwe nummer 2 ter vervanging van jarenlange bondgenoot Fleur Agema, benadrukt de onwankelbare loyaliteit van de partij aan haar leider en haar vertrouwen in een enkelvoudige visie voor de toekomst.

Volg Business AM ook op Google Nieuws

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!