Vivaldi trok ‘schouder aan schouder’ richting Rabat, met liefst vijf ministers en staatssecretarissen, om er met de Marokkaanse regering te praten over migratie en economie, en “deals te doen”. Maar cd&v had het zichtbaar moeilijk met de liberale profilering tijdens de reis: minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v) praatte gewoon niet met de pers, en staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (cd&v) ging plots wel héél forse uitspraken doen. “Rabat belooft elke Marokkaan die illegaal in België verblijft terug te nemen”, zo werden haar verklaringen over de ‘deal’ die Vivaldi met Marokko gesloten had plots voorpaginanieuws in België. Maar dat werd vrijwel meteen ontkracht door bronnen bij premier Alexander De Croo (Open Vld): “Het blijft een zeer transactionele relatie die we hebben met de Marokkanen. Vandaag is die erg goed, door onze inspanningen en stevige aanwezigheid. Maar harde garanties zijn er niet.” Het toont aan hoe complex het is om zaken te doen met Marokko, en tegelijk de Belgische regeringsploeg midden in verkiezingstijd netjes op één lijn te houden.

In het nieuws: Een stevige missie naar Marokko in verkiezingstijd. Dat levert een heel andere aanpak op, per minister.

De details: Het was tussen de lijnen toch ook een beetje Open Vld versus cd&v, zelfs op een ander continent. Dat liet zich vooral voelen in de communicatie.

• “De Marokkaanse autoriteiten hebben zich sterk en duidelijk geëngageerd om mee te werken aan de terugname van Marokkanen in onwettig verblijf.” En nog: “Wie niet in ons land mag zijn, moet terugkeren.”
• Nicole de Moor, de staatssecretaris rond wie het bezoek aan Marokko toch een beetje moest draaien, deed plots wel erg forse uitspraken, aan de VRT en Belga, in de marge van het Belgische bezoek aan Marokko, nadat de top van de Belgische regering een paar uur had samengezeten met hun Marokkaanse tegenhangers.
• Daarbij schermde de Moor plots met stevige beloftes, die Rabat zou hebben gedaan. Alleen: wie de teksten van de verschillende memorandi of understanding toch eens nalas, die België en Marokko zopas plechtig hadden ondertekend, kon daar niets meer in terugvinden dan wat terminologie rond “een betere samenwerking” of zelfs “migratie”.
• De Moor ging plots veel verder dan wat vage bewoordingen: “Er zijn veel Marokkanen die op een legale manier verblijven in ons land en bijdragen aan onze economie, maar onwettig verblijf laten we niet toe.” Daarbij schermde ze met de cijfers: meer dan 5.000 Marokkanen werden afgelopen jaar onderschept. En in de Belgische gevangenissen zitten bovendien 674 Marokkanen zonder geldige papieren om in België te mogen verblijven. Maar daar spiegelde een erg voluntaristische de Moor dus plots een nakende oplossing voor.
• Een beetje pijnlijk, want voor de rest van de meegereisde delegatie ministers en diplomaten was het toch allerminst zo dat de Marokkanen zulke dure beloftes gedaan hadden.

De essentie: Het beste moet nog komen. Ook in de relatie met Marokko, waar niets op papier staat, qua afspraken.

• Hoge bronnen bevestigen, binnen de eigen delegatie: “Het blijft een zeer transactionele relatie die we hebben met de Marokkanen. Vandaag is die erg goed, door onze inspanningen en stevige aanwezigheid hier met al die ministers.  Harde garanties zijn er niet, wel heeft men aangegeven dat ze ‘verder willen gaan dan nu’. Maar dat is het zowat.”
• Meteen werd de Moor wat in haar blootje gezet door de eigen regering. Want topdiplomaten zijn veel genuanceerder, dan het “sterk en duidelijk engagement” dat de staatssecretaris meende gezien te hebben. Ze omschrijven de relatie met Marokko als “een permanent werkpunt”. 
• “Het zal aan de volgende ploeg zijn om die contacten te onderhouden, en dan hopelijk het tempo van zo’n 20 Marokkanen per maand die ze nu terugnemen aan te houden.” Pappen en nathouden dus, zonder harde garanties op papier.
• Tegelijk zijn die relaties nu dus opperbest: in Rabat is men hypergevoelig voor “erkenning”, in de vorm van grote delegaties, plus een positief woordje over de Zuid-Westelijke Sahara, een omstreden gebied dat Marokko annexeerde jaren geleden, maar waar de VN nog steeds bemiddelt. De Croo deed het allemaal met de juiste formuleringen en gebaren: de job van premier in het buitenland moet je hem niet leren.
• Want na het Marrakesh-pact in 2019 en zeker de omkoping van de Marokkaanse veiligheidsdiensten in Qatargate in Brussel zakte de relatie met België naar een vriespunt. Het aantal illegale Marokanen dat het land wilde terugnemen, zakte navenant: naar nog zo’n 2 per maand.
• De liberale ministers lieten in Rabat nu niet na te pochen over hoe zij die brokken gelijmd hadden, door hun “menselijke inspanning”. Zeker Paul Van Tigchelt (Open Vld) bleek daar een heldenrol te willen claimen. Bij een werkontbijt tussen de Marokkaanse premier Aziz Akhannouch in oktober kwam er een voorzet, gevolgd door een blitzbezoek van de nieuwe minister van Justitie Van Tigchelt, enkele dagen later in Rabat.
• In Het Laatste Nieuws legde die laatste al in geuren en kleuren uit hoe hij de wereld rondvliegt, onder meer ook naar Dubai, om criminelen op de hielen te zitten, en hun uitlevering of arrestatie te gaan bepleiten bij Arabische partnerlanden.
• Wat tegelijk meespeelt, los van ‘goede menselijke relaties’: Marokko is geïnteresseerd in Belgische technologie en investeringen. Met name het verhaal van groene waterstof interesseert hen: niet toevallig reisde er een hele delegatie bedrijven mee, waarvan er een pak in die technologie zit. En ook prominent in de mix: de geopolitieke verhoudingen, waarbij Marokko zeer duidelijk gekozen heeft voor het ‘Westerse’ kamp, weg van China en Rusland. Alleen moet er dan dus “welwillendheid” van dat Westen getoond worden.

Opvallend: Terwijl de Moor net in overdrive ging, bleef Verlinden ver weg van de pers. De relatie lijkt verzuurd.

• Dat Vivaldi een ploeg blijft van ministers die door de band toch weinig ervaring in de politiek hebben, en waarbij vier van de vijf meegereisde excellenties zelfs nooit op een nationale kieslijst stonden, liet zich in Marokko nog eens voelen. De Moor ging uit de bocht met haar verklaringen, en zal daar straks terug in België nog stevig voor moeten betalen met kritische vragen in de Kamer.
• Maar mogelijks nog vreemder in verkiezingstijd: een minister die ostentatief aan de pers laat voelen dat ze niet geïnteresseerd is in contact, of het ‘verkopen’ van haar verhaal. Annelies Verlinden (cd&v) slaagde erin zelfs geen ‘hallo’ te komen zeggen tegen de pers: normaal toch de basics op een persreis, in volle kiescampagne. 
• En zeker in een land waar heel wat te vertellen valt met linken naar België: 5 procent van de Belgische bevolking heeft Marokkaanse roots, zo herhaalde De Croo wel tien keer tijdens zijn trip, in zowat elke speech en tussenkomst. Niet voor Verlinden dus.
•  De voormalige zakenadvocate heeft al langer een gespannen relatie met een groot deel van de Wetstraatpers, voelt zich vaak niet fair behandeld, of misbegrepen, en versleet al een pak woordvoerders.
• De jongste golf van ‘rapporten’, beoordelingen van de kranten over het werk van Parlementsleden, maar ook ministers, deed die relatie andermaal geen goed: Verlinden kreeg geen positieve beoordelingen, of alvast veel minder dan wat ze zelf vond te verdienen.
• Nu valt er wel iets voor te zeggen dat de methodologie van die ‘rapporten’ op z’n minst wankel staat: het is erg moeilijk om een “objectieve” beoordeling van beleid te maken, zonder ideologische of zelfs persoonlijke distorsie in die evaluatie. Net daarom zijn die rapporten vaak eerder een weergave van de kwaliteit in de relatie tussen een bepaalde redactie en een minister, als men er al iets uit wil afleiden.
• Maar, love it or hate it: die beoordelingen hebben wel degelijk impact op de kiescampagne. Wie er goed in scoort, pakt er mee uit. Verlinden reageerde vervolgens dan weer heel teleurgesteld, met een interview in Het Nieuwsblad: “Ik moet zeggen dat ik verdrietig ben geweest om dit rapport”, zo stelde ze, onder een wel heel ongelukkige quote als titel: “Ook zonder hervormingen kan je een goede minister zijn”.
• “Dat moet je toch kunnen, dergelijke quotes produceren.”, zo kan men in het liberale kamp niet nalaten dat ook te hebben gelezen en opgemerkt.
• Ook op het hoogste niveau binnen Vivaldi rekent men hard af met de collega-minister: “Niet iedereen is even fair behandeld in al die rapporten. Maar de scores voor Verlinden waren verdiend. Ze heeft het politiek spelletje nooit willen snappen, en zal het ook nooit snappen. Ze is gewoon niet geschikt voor politiek. En die rapporten logen daar niet over.”

In het nieuws: Net nu moet de Moor haar wetsontwerp van ‘aanklampend beleid’ er nog doorkrijgen. N-VA en Vlaams Belang gaan in de Kamer geen cadeaus uitdelen.

• Voor de Moor en ook De Croo staat er in de Kamer nog een laatste sprint te wachten, terug in België. Want op 9 mei al wordt de Kamer ontbonden, en gebeurt er niets meer. Maar Vivaldi wil nog heel graag het wetsontwerp over een steviger terugkeerbeleid voor mensen zonder papieren gestemd krijgen.
• De terminologie van “aanklampend”, is daarbij al honderd keer herhaald door cd&v, eerst door Sammy Mahdi (cd&v) en nadien door zijn opvolger de Moor. Dat is een beter woord voor ‘strenger’ of ‘harder’, in een hypergevoelige context, zeker voor Vivaldi. Het houdt onder meer in dat er een medewerkingsplicht is voor mensen zonder papieren. Maar evengoed verkregen de groenen in de compromistekst dat gezinnen met kinderen niet opgesloten mogen worden, in afwachting van een verplichte terugkeer.
• En net dat laatste is de steen des aanstoots voor de oppositiepartijen N-VA en Vlaams Belang. Die lieten al weten zich fel te verzetten tegen het ontwerp, en te zullen proberen opnieuw advies aan de Raad van State te vragen, of desnoods gewoon te filibusteren in de Kamer, om het ontwerp alsnog te kelderen, tenzij het verstrengd wordt, en bijvoordbeeld de passage over kinderen met gezinnen geschrapt wordt. 
• De Standaard berichtte dat premier De Croo vrijdag probeerde om N-VA-fractieleider Peter De Roover te paaien, op een werkontbijt. Maar dat lijkt niet bepaald te hebben geholpen: het netto effect is vooral dat zijn groene coalitiepartners geïrriteerd zijn, en geen ‘toenadering’ richting N-VA zullen dulden. 
• “De N-VA wil absoluut niet dat er een verbod in het wetsontwerp komt te staan dat minderjarigen niet opgesloten mogen worden. In de tijd dat het kon, zijn er welgeteld 7 gezinnen op deze manier teruggestuurd. En je moet je de vraag stellen of je werkelijk een terugkeerbeleid met medewerkingsplicht, met meer mogelijkheden tot het inzetten van escorteurs, gaat kelderen, op grond daarvan? Als we meer Marokkanen willen terugsturen en daar nu de mogelijkheid toe hebben, dan hebben we wel alle extra escorteurs nodig uiteraard…”, zo is in de entourage van de Moor te horen. 

On the campaign trail: Een ongeziene vloed aan stemtesten overspoelt de Wetstraat. 

• “Al meer dan 1 miljoen deelnemers”, zo pocht men bij DPG Media, waar men sinds eind vorige week met hun ‘De Stem van Vlaanderen’ uitpakt. Daar werden meteen gigantische reclamebudgetten tegen gegooid, en tegelijk maakte men het erg speels: de match is er met een lijsttrekker, meteen uit de juiste provincie, niet met een partij. DPG Media maakte hun stemtest op samen met iVox, het peilingsbureau.
• Deze week was het dan de beurt aan Mediahuis en de VRT, die samen een test lieten bouwen door Tree Company en de Universiteit Antwerpen. De makers presenteerden zich in De Standaard niet bepaald als bescheiden: “We durven te zeggen dat wij de meest onderbouwde en uitgebreide stemtest hebben”, zo stelde Stefaan Walgraeve (UAntwerpen) zonder blikken of blozen. “Herhaald wegens overdonderend succes”, schreef De Standaard zelf, waar men pochte met 3,5 miljoen deelnemers bij de vorige verkiezingen. 
• Zo leggen zowel DPG Media als Mediahuis meteen de commerciële waarde van zo’n testen op tafel: het gretig sprokkelen van e-mailadressen op het eind van de test alleen al is een goudmijn voor toekomstige marketingsacties. En dan is er nog de data op zich, die bijzonder kostbaar is om het kieslandschap te beoordelen. 
• Tegelijk blijft de test iets heel abstracts: het gaat niet om het programma van partijen, maar hoe partijen zélf antwoorden op de testen. Daaruit blijkt dat vooral toch heel tactisch is geantwoord door een pak hoofdkwartieren, in functie van waar men vermoed dat er een meerderheid zit, eerder dan de zuiver ideologische lijn van de partij.
  • Zo neemt cd&v in de stemtest plots wel heel veel afstand van het eigen beleid in de Vlaamse regering: het stikstofbeleid maar ook de aanpak van De Lijn, men keurde het goed in de regering, maar valt het nu af. 
  • Ook opvallend, ineens pleit Open Vld wel voor een vermogensbelasting.
  • Vooruit schuift schijnbaar nog een tikje meer naar rechts, onder meer door tegen het legaliseren van cannabis te zijn. 
• Tegelijk blijft de vraagstelling zelf uiteraard ook een ideologische keuze: zo ontbreekt in de vragenlijst van de VRT en Mediahuis de simpele keuze of de overheid niet dringend wat minder moet gaan uitgeven, zo merkte opiniemaker en econoom Geert Noels op. Uitgerekend gisteren kwam er het nieuws van het Agentschap voor de Schuld, dat België voor het eerst in de geschiedenis meer dan 500 miljard euro aan staatsschuld heeft opgebouwd. Alleen al vorige maand tikte dat bedrag met 8,10 miljard euro schuld aan.
• Even fundamenteel, als keuze: welke partijen laat men opnemen in de stemtesten? Bij DPG Media kreeg ‘Voor U’ een kans: zij dienden ook overal kieslijsten in, als enige naast de andere nationale partijen. Voor de VRT en Mediahuis was hun “programma niet coherent genoeg”, om opgenomen te worden.
• Ook aan Franstalige kant is er die keuze gemaakt: in de stemtesten van La Libre en Le Soir komt N-VA niet aan bod: zij dienden nochtans ook in elke provincie in Franstalig België een kieslijst in. En net zo goed is er daar ‘Chez Nous’, de nieuwe extreemrechtse partij, die geen enkele kans krijgt in de stemtesten. 

On the campaign trail (2): Geen Europees congres voor Viktor Orbán en Nigel Farage in Brussel: Etterbeek verbiedt na Brussel een bijeenkomst. 

• Het is steeds vaker een issue aan het worden: politieke bijeenkomsten die verboden worden, “omdat de burgemeester de veiligheid niet kan garanderen”. Vorig jaar nog verbood Philippe Close (PS) zo bijeenkomsten van Vlaams Belang in de hoofdstad, deze keer is het aan Vincent De Wolf (MR), de burgemeester van Etterbeek, die de bijeenkomst van de NatCom, de ‘National Conservatism Conference’, niet wil laten doorgaan vandaag en morgen.
• Dat congres, met onder meer als gasten de Hongaarse premier Viktor Orbán, de Franse polemist Eric Zemmour en de Britse politicus Nigel Farage, maar ook de Poolse oud-premier Mateusz Morawiecki, ging normaal door in het Concert Noble, in Brussel. Maar daar schrapte men de bijeenkomst onder druk van “antifascistische fora” en andere actiegroepen. Close raadde toen al aan de zaak helemaal af te gelasten.
• De organisatoren verkasten naar het Sofitel Brussels in Etterbeek. Maar daar verbood vervolgens ook de burgemeester weer de bijeenkomst, toen er gisteren al een pak gasten waren toegekomen. De organisatoren weigerden het hotel zelfs te verlaten, uit woede over die beslissing. De politie moest ter plaatse komen. 
• Aan de kant van de linkse actievoerders volgde pure euforie: de Coordination Antifasciste de Belgique was volgens Bruzz “heel tevreden, maar we blijven op onze hoede voor een eventuele derde locatie”. 
• Zo lijkt het er meer en meer op dat met hun systematische dreiging tot ordeverstoring en geweld, de actievoerders hun slag thuis halen in Brussel.

On the campaign trail (3): Tom Van Grieken schrijft een nieuw boek: “Immigratiestop”.

• Geen Tom Milders, zoals voorbeeld Geert Wilders in Nederland deed, door in de kiescampagne te milderen. De Vlaams Belang-voorzitter gaat nog eens fors door op zijn core thema, van migratie, met een nieuw boek. 
• “België en Vlaanderen werden tot immigratieregio gebombardeerd, lijnrecht tegen de wil van de publieke opinie in, en daar wil het Vlaams Belang dringend verandering in brengen”, zo stelt Van Grieken. Die wil “dringende keuzes,als we onze samenleving leefbaar en ons uniek sociaal model betaalbaar willen houden”. “Massa-immigratie is geen fataliteit die we, als een soort natuurwet, noodgedwongen dienen te ondergaan”, zegt hij. “Oplossingen om die waanzin te stoppen zijn mogelijk, zoals meerdere andere Europese landen inmiddels al afdoende hebben aangetoond.”
• Opvallend, maar niet nieuw, is dat Vlaams Belang een zogenaamde opt-out uit het Europese asiel- en migratiebeleid wil. Vlaams Belang wil zich “onttrekken aan het Europese keurslijf” en van migratie opnieuw een “nationale bevoegdheid” maken, en geen Europese zaak, wat het meer en meer aan het worden is.
• Dat gaat dus lijnrecht in tegen de trend die steeds meer voelbaar is, ook in de Wetstraat, om migratie net op dat Europese niveau aan te pakken. 

Money, money, money: Benjamin Dalle (cd&v) durft het te zeggen: Brussel moet snoeien.

• Vlaams minister Benjamin Dalle gooit zich in de Brusselse kiesstrijd met een opvallend programma: hij wil fors gaan besparen. Niet meteen de populairste methode om kieszieltjes mee te winnen, maar misschien wel de eerlijkste: hij komt met een besparingsplan voor het Brussels gewest.
• Dat is nodig, omdat “de situatie redelijk dramatisch is”, zo stelt Dalle. Zelfs de huidige Brusselse minister van Begroting Sven Gatz (Open Vld) kan dat onmogelijk ontkennen: een aanval van cd&v op de Open Vld, uitgerekend op dat begrotingsterrein is dus wel logisch voor Dalle. “Er wordt nul verantwoordelijkheid genomen”, zo verwijt Dalle aan Gatz, in De Tijd.
• Dalle heeft dus zelf een plan: hij wil twee grote prestigeprojecten, twee musea in Brussel, gewoon schrappen: Kanal en Le Chat. Die kosten samen 100 miljoen euro aan het gewest, de komende jaren. Daarnaast wil hij in de Brusselse ministeriële kabinetten, de grootste van heel het land, gaan snoeien, en de kosten van de Brusselse ambtenaren plafonneren, om daar ook 60 miljoen euro uit te trimmen. 
• Daarnaast moet een plotse betere activering van werklozen in Brussel liefst 150 miljoen opbrengen. Plus: Dalle schrapt goedkope dienstencheques voor 20 miljoen euro, en stopt ook de dure belastingverlaging van de liberalen, voor nog eens 50 miljoen euro. Een vereenvoudiging van de Brusselse structuren, met onder meer de vele politiezones, moet ook nog eens 100 miljoen opbrengen.
• Het zijn allemaal interessante maar toch ook erg optimistische plannen, die vooral onderstrepen hoe hoog de nood is, en hoe weinig druk over die financiën de Brusselse partijen tot nu toe gevoeld hebben. Het discours van Gatz is steeds dat het federale niveau meer geld aan Brussel moet geven.

Money, money, money (2): PS-gemeenteraadslid Nasir Mohammad ziet het groots. Hij eist 2 miljard euro schadevergoeding van de stad Brussel, na een polemiek in het Brussels Parlement.

• Of ze bij de PS zo gelukkig zijn met hun gekozene Mohammad is maar de vraag. De man is voorzitter van een VZW, de ‘Friends of Brussels’, die in januari een omstreden imam naar het Brusselse Parlement brachten, om daar wat verzen uit de Koran te komen citeren.
• Dat leidde toen tot consternatie en felle kritiek van de oppositie: een foutje dat niet voor herhaling vatbaar was, vond men ook binnen de eigen PS.
• Maar Mohammad was het totaal niet eens met die kritiek. Hij keert zich nu tegen zijn eigen partij en collega’s, onder meer PS’ers Karine Lalieux en Philippe Close. In een brief aan de Brusselse gemeenteraad heeft het het over een “wrede en discriminerend houding”, die zijn “mentale en emotionele gezondheid heeft vernietigd”. 
• “Sinds dat incident en tot op de dag van vandaag ga ik regelmatig naar een psycholoog. Ik kan niet werken en mis wanhopig mijn vorige salaris van 3.500 euro per maand, tot het punt waarop ik geld moet lenen van mijn vrienden om in mijn behoeften te voorzien.” 
• Dat verlies wil hij dus verhalen op de stad, waar hij nu de ronde som van 2 miljard euro schadevergoeding van eist.