Cijfers samengesteld door denktank Bruegel spreken boekdelen: het gasverbruik blijft dalen in Europa, zelfs nu de prijzen weer redelijk zijn. Het verbruik in 2023 is niet meer te vergelijken met het gemiddelde verbruik tussen 2019 en 2021.

In het nieuws: het gasverbruik blijft dalen in Europa en België.

• Als reactie op de energiecrisis had de Europese Unie zichzelf ten doel gesteld om het verbruik met 15 procent te verminderen. Dit doel werd bijna behaald in 2022, toen het verbruik 12 procent lager was dan het gemiddelde tussen 2019 en 2021.
• De gasprijzen hebben hierbij geholpen. De referentieprijs, de gasprijs op de Nederlandse TTF-markt, had in augustus vorig jaar een astronomisch bedrag bereikt van 340 euro per MWh. De relatief milde winter heeft het resterende werk gedaan: de vraag in oktober 2022 was 27 procent lager, in november 24 procent lager en in december (de koudste maand) 13 procent lager dan het gemiddelde van voorgaande jaren. Vooral huishoudens hebben de broekriem strakker aangetrokken.
• Die trend heeft zich bevestigd in het eerste en tweede kwartaal van 2023. De vraag naar gas in de EU was respectievelijk 18 en 19 procent lager dan het gemiddelde. De grootste inspanning werd hier geleverd in de elektriciteitsproductiesector.
• In België daalde het verbruik met -16 procent (2022), -17 procent (2023 Q1), -19 procent (2023 Q2) en -27 procent in juli 2023 (maar dit is minder relevant als vergelijking, omdat dit het maandelijks verbruik betreft). Volgens de gegevens van Bruegel was de vraag het laagst in Finland, Zweden en de Baltische landen.

• Per sector is het huishoudelijk verbruik over de gehele analyseperiode over het algemeen afgenomen. Het industriële verbruik is daarentegen weer toegenomen, in tegenstelling tot de elektriciteitsproductie die sinds januari constant is gedaald.

Het belangrijkste: zullen we deze winter een nieuwe energiecrisis vermijden?

• De prijs van aardgas op de TTF-markt is sinds augustus 2022 constant gedaald en bevindt zich nu rond de 30 euro per MWh. Maar wat kunnen we verwachten voor deze winter?
• Ten eerste zijn er de verklarende factoren: de vraag naar gas is gedaald door de hoge prijzen, het weer en het beleid om het verbruik te verminderen. De EU heeft haar doel om het verbruik met 15 procent te verminderen zelfs tot maart 2024 gehandhaafd. De boodschap is duidelijk begrepen: iedereen let beter op zijn verbruik.
• Een andere factor is de prestatie van hernieuwbare energiebronnen. De productie van wind- en zonne-energie bereikte een nieuw record in 2022, en de vooruitzichten zijn veelbelovend volgens het Internationaal Energieagentschap (IEA).
  • Een concreet voorbeeld in België: in mei en juni, zeer zonnige maanden, waren de elektriciteitsprijzen soms zelfs negatief.
• Tot slot moeten we ook rekening houden met de gasreserves van de EU: die zijn goed op weg om op tijd te worden aangevuld, misschien zelfs een beetje te vroeg. De maximale opslagcapaciteit kan vóór de winter worden bereikt.
• Hoe dan ook, de situatie is veel gunstiger dan vorig jaar: in juli waren de gasvoorraden bijna 80 procent vol, met 887 terawattuur (TWh) aan opgeslagen gas, vergeleken met 668 TWh op hetzelfde tijdstip vorig jaar. We eindigden de winter met 56 procent gasreserve, tegenover nauwelijks 26 procent een jaar eerder.
• De prijs van aardgas zou volgens de voorspellingen kunnen stijgen tot ongeveer 50 euro per MWh. Maar veel factoren kunnen deze prijs nog beïnvloeden: de economische toestand, het weer en tal van andere, even onvoorspelbare zaken. (as)