Er lijkt tegenwoordig geen week voorbij te gaan of er vindt een roekeloze protestactie plaats die als doel heeft de aandacht op te eisen voor de klimaatverandering. Critici stellen aan de kaak dat die optredens centraal gecoördineerd zijn. Er wordt gewezen naar het in de VS gevestigde Climate Emergency Fund, dat, volgens zijn website, “moedige activisten steunt die het publiek wakker schudden voor de klimaatnoodsituatie”. Onder de geldschieters in dat fonds een verrassende naam: Aileen Getty, erfgename van één van de grootste Amerikaanse oliefortuinen.
Financiers van klimaatprotest blijken vaak erfgenamen van oliemiljardairs: “Draait om macht”
Waarom is dit belangrijk?
Erfgenamen van miljardairs die hun rijkdom vergaarden met het winnen van fossiele brandstoffen, duiken vaak op als financiers van klimaatbewegingen. Daarmee gooien ze zich in de strijd tegen de sector die hun families ooit vermogend maakte.Schilderijen van Van Gogh, Monet, Klimt die beklad worden met tomatensoep, aardappelpuree of zwarte verf: de laatste maanden lijken klimaatactivisten de Europese kunstgalerieën te hebben ontdekt. Specifiek over die ‘performances’, en het feit dat de ‘performers’ door hun gebruik van fysiek geweld en vandalisme vaak ronduit contraproductief zijn, pende opiniemaker Pieter Cleppe dit stuk.
Het punt van dít artikel, echter; zo’n ‘activisme’ kost geld. Voor zowel de tomatensoep om het schilderij mee te bekladden, als de socialemediacampagne om de groepering naamsbekendheid te geven, tast iemand in de buidel.
Olie
De Duitse klimaatorganisatie ‘Last Generation’, controversieel door de dood van een fietsster tijdens een van haar betogingen in Berlijn, meldt op haar website dat een groot deel van de financiering voor de aanwerving en opleiding van hun leden afkomstig is van het ‘Climate Emergency Fund’.
Dat fonds heeft sinds zijn oprichting ongeveer twee jaar geleden meer dan zeven miljoen dollar gepompt in tientallen klimaatbewegingen in Europa en de VS, schrijft het Oostenrijkse dagblad Der Standard. Ontvangers van dat kapitaal zijn onder meer de in het VK opgerichte groeperingen ‘Extinction Rebellion’ en ‘Just Stop Oil’, die laatste intussen het beruchtst door haar schilderijenvandalisme. Een andere begunstigde van het fonds is ‘Scientist Rebellion’, een zusterorganisatie van ‘Extinction Rebellion’.
De oprichter van het ‘klimaatnoodfonds’? Aileen Getty. Zij is de kleindochter van J. Paul Getty, die in 1942 de fundamenten legde voor Getty Oil. Dat bedrijf groeide in de jaren erna uit tot een van de grootste Amerikaanse oliemaatschappijen. De erfgename van de oliemagnaat zou met zo’n 1 miljoen dollar van haar persoonlijke vermogen groepen als ‘Just Stop Oil’ rechthouden.
En zij is niet de enige geldschieter van klimaatprotest met een dergelijke achtergrond. Ook de Rockefellers, die net als de Getty’s hun miljardenfortuin danken aan olie, pompen miljoenen dollars in een gelijkaardig noodfonds: de Equation Campaign.
Klassenstrijd
“Het is heel gewoon dat mensen met geërfde rijkdom en een geërfd fortuin milieubewegingen financieren”, stelt de Amerikaanse auteur Michael Shellenberger. De gewezen milieuactivist kent de sociale kringen waarover het hier gaat heel goed. “Het gebeurt vooral hier, in Californië. Er is de Hewlett Foundation, de Packard Foundation, de Gordon Moore Foundation. Er is gewoon veel oude rijkdom naar Amerikaanse begrippen.”
Michael Shellenberger is een van de grondleggers van het ecomodernisme, een beweging die technologie en economische groei omarmt als antwoord op de klimaatcrisis. Hij ontpopte zich de laatste jaren tot een scherp criticus van de klimaatbeweging; al menen zíjn critici dan weer dat hij er, als kernenergieactivist, vooral is om de nucleaire lobby vooruit te helpen. Ooit werd Shellenberger voor zijn werk door Time Magazine nog ‘Hero of the Environment’ genoemd.
“Het is oud geld, en dat wil altijd de ladder naar nieuw geld wegtrappen”, betoogt Shellenberger. “Het heeft te maken met macht en de klassenstrijd, om afstand te bewaren tussen gevestigde en nieuwe rijkdom. Het sinistere eraan is dat het resultaat uiteindelijk is dat de arbeidersklasse en arme mensen goedkope energie wordt onthouden. Marx had over veel onderwerpen de verkeerde mening, maar hij had, met zijn klassenstrijd, goed begrepen dat mensen de politiek gebruiken om hun klassenbelangen te behartigen.”
Ter informatie: de Duitse filosoof Karl Marx, die in de 19de eeuw leefde en geldt als vader van het communisme, definieerde de maatschappij als een constante strijd tussen de verschillende sociale klassen; volgens hem de adel, de bourgeoisie en het proletariaat.
Maar: waarom dan net kunstwerken vandaliseren? “Ogenschijnlijk is de selectie van kunstwerken een manier om te zeggen: ‘Nou, de aarde is mooi, waarom maak je je daar niet meer zorgen over?’ Het is ook interessant omdat musea absoluut een bourgeois ruimte zijn. Het zijn ruimten van rijkdom, en volgens mij betekent het dat ze met de acties het leven van andere rijke mensen en ambitieuze mensen uit de hogere middenklasse wilden verstoren.”
Wereld van twee graden warmer
Het ziet er hoe dan ook niet naar uit dat het klimaatprotest snel gaat verdwijnen. Zelfs met de meest uitzinnige protestacties slagen de activisten volgens sommigen in hun opzet.
“Deze activistische groepen zijn effectief in het verhogen van het bewustzijn”, meent Ben Constable-Maxwell, hoofd duurzaam investeren van vermogensbeheerder M&G Investments. “Extinction Rebellion, bijvoorbeeld, is zeer effectief geweest in het verhogen van het bewustzijn en het stimuleren van verandering in het overheidsbeleid.”
Verder: “Het punt dat zij met hun acties vaak maken is: ik weet dat dit nu ontwrichtend en hinderlijk is, maar vergelijk dat eens met de ontwrichting en hinder van een wereld die tweeënhalf, drie graden, zelfs twee graden warmer is.”
Of nog meer waaghalzige klimaatacties niet eerder het vuur aan de lont van een klimaatsceptische tegenbeweging steken, is een andere vraag.
(kg)
