Facebook en Instagram worden over twee maanden mogelijk gedwongen te stoppen met het doorsturen van persoonlijke gegevens van Europese gebruikers naar de Verenigde Staten. Moederbedrijf Meta waarschuwt in dat geval te zullen stoppen met het aanbieden van zijn diensten in Europa.

De essentie: Het Europees Comité voor gegevensbescherming (EDPB) zal op 14 april een bindende uitspraak doen over een zaak waarin de gegevensoverdracht van Meta naar de Verenigde Staten wordt onderzocht.

• De zaak komt voort uit een oordeel van het Europese Hof van Justitie uit 2020.
• Toen oordeelde het Europese hof dat het “Privacy Shield” – een overeenkomst over de bescherming van Europese persoonsgegevens die in de VS worden verwerkt – onvoldoende was om de privacyrechten van Europese burgers in de VS te beschermen.
  • Het hof argumenteerde dat de surveillance via sociale media in de VS een “groot gevaar is voor Europeanen”. In de VS maken politiediensten en overheden regelmatig gebruik van data die verzameld wordt door commerciële bedrijven als Meta en Twitter.
  • Door de beslissing kon Meta vanaf dat moment vanuit de EU geen data meer versturen naar de VS.
• Om toch data te kunnen uitwisselen maakten Amerikaanse bedrijven, waaronder Meta, sindsdien gebruik van een “modelcontract” (SCC).
  • Dat konden bedrijven gebruiken voor de doorgifte van persoonsgegevens vanuit de EU naar landen daarbuiten. 
• De Ierse privacywaakhond DPC besloot vorig jaar echter dat Meta hier geen gebruik meer van mag maken en stelde bij het Europees Comité voor gegevensbescherming een verbod voor. Daar zal dit jaar op 14 april een uitspraak over worden gedaan. 
• Nadat de DPC vorig jaar een Europees verbod op SCC’s voorstelde, zei Meta in een reactie dat het zijn diensten in Europa in dat geval zal moeten stopzetten.
  • “Als er geen nieuw trans-Atlantisch kader voor gegevensoverdracht wordt aangenomen en we niet kunnen blijven vertrouwen op SCC’s of een beroep kunnen doen op andere alternatieve middelen voor gegevensoverdracht van Europa naar de Verenigde Staten, zullen we waarschijnlijk niet in staat zijn om een aantal van onze belangrijkste producten en diensten, waaronder Facebook en Instagram, in Europa aan te blijven bieden”, aldus het bedrijf.
• Sindsdien onderhandelen de EU en de VS over een nieuwe overeenkomst voor de doorgifte van gegevens, die naar verwachting deze zomer zal worden gesloten. 
• Echter zou deze wel eens te laat kunnen komen, omdat Meta in de periode tussen het besluit van de toezichthouders en de intreding van de nieuwe overeenkomst niet de juiste rechtsgrondslag heeft om gegevens van Europeanen door te sturen naar de VS. Het zal betekenen dat het bedrijf zijn diensten tijdelijk op zwart moet zetten.
  • Het delen van data tussen landen en regio’s is volgens Meta cruciaal voor het aanbieden van diensten en gepersonaliseerde advertenties. 
  • Het is onduidelijk of WhatsApp wel zou kunnen blijven functioneren.

(as)