Key takeaways
- Geneesmiddelentekorten in de Europese Unie zijn ongekend hoog en vormen een ernstig risico voor patiënten en gezondheidszorgstelsels.
- Versnippering van gegevens en zwakke handhavingsmechanismen belemmeren het vermogen van de EU om deze tekorten effectief te beheren.
- Er zijn krachtigere maatregelen nodig, waaronder strenge rapportageverplichtingen voor fabrikanten en meer financiering om voorgestelde oplossingen te implementeren.
Geneesmiddelentekorten in de Europese Unie hebben een ongekend niveau bereikt, volgens een nieuw rapport van de Europese Rekenkamer (ERK). De Europese Rekenkamer wijst erop dat de EU geen effectief systeem heeft voor het beheren van deze tekorten, die de afgelopen jaren zijn verergerd.
Rekenkamer slaat alarm
Klaus-Heiner Lehne, een vertegenwoordiger van de Europese Rekenkamer, benadrukte het escalerende probleem en de gevolgen ervan: “Geneesmiddelentekorten zijn een hardnekkig probleem in de EU, dat patiënten en gezondheidszorgstelsels voor grote uitdagingen stelt en kwetsbaarheden in de geneesmiddelenvoorzieningsketen van de EU blootlegt.” Uit het rapport blijkt dat de nationale autoriteiten tussen 2022 en oktober 2024 136 kritieke tekorten aan geneesmiddelen hebben gemeld bij het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA).
Deze tekorten betroffen essentiële geneesmiddelen, waaronder trombolytica voor de behandeling van hartaanvallen en beroertes, amoxicilline en antidota tegen cyanidevergiftiging. De controleurs roepen de Europese Unie op om snel in actie te komen tegen de geneesmiddelentekorten, omdat individuele lidstaten het probleem niet zelfstandig kunnen oplossen.
Noodzaak om uitvoeringsmechanismen te versterken
Het verslag wijst de versnippering van gegevens binnen de Europese Unie aan als een van de grootste obstakels in de aanpak van geneesmiddelentekorten. Elk land heeft zijn eigen regelgeving met betrekking tot tekortmeldingen door fabrikanten, wat leidt tot inconsistenties en vertragingen bij het delen van informatie. De kennisgevingstermijnen verschillen bijvoorbeeld aanzienlijk per lidstaat.
De controleurs wijzen erop dat bestaande voorstellen van de Europese Unie, zoals de lijst met essentiële geneesmiddelen en de Wet inzake kritieke geneesmiddelen, niet over voldoende handhavingsmechanismen beschikken. Door het ontbreken van sancties die fabrikanten tot naleving verplichten, dreigen deze maatregelen ontoereikend te zijn. Matthias Blaas van de Europese Rekenkamer wees op het belang van actuele en betrouwbare gegevens voor een goede coördinatie: “Je kunt alleen coördineren als je kennis hebt.”
Toegevoegde maatregelen nodig
Hoewel het rapport erkent dat de EU-voorstellen een positieve stap zijn, concludeert het dat verdere actie nodig is. De Europese Unie werkt aan een nieuw pakket farmaceutische wetgeving dat fabrikanten verplicht om meer en gedetailleerde informatie over hun toeleveringsketens aan te leveren. Volgens Matthias Blaas van de Europese Rekenkamer vraagt de uitvoering van deze plannen echter tijd en gerichte financiering. “Deze projecten komen alleen van de grond als de huidige voorstellen worden goedgekeurd, uitgevoerd én voldoende budget krijgen”, stelt hij. “En het zal nog een paar jaar duren voordat de effecten echt merkbaar zijn”.
De Europese Commissie heeft op het verslag gereageerd door haar vertrouwen uit te spreken dat de recente voorstellen de uitdagingen die de Europese Rekenkamer heeft geschetst, zullen aanpakken. (uv)