De Europese Commissie overweegt de introductie van doelstellingen om de Europese Unie op een zelfvoorzienende manier toegang te bieden tot grondstoffen die cruciaal zijn voor een duurzame en digitale transitie. Afhankelijk van de individuele producten zouden daarbij cijfers tot 30 procent naar voor kunnen worden geschoven. Dat heeft Peter Handley, topman van de divisie Grondstoffen bij het directoraat Interne Markt van de Europese Commissie, tegenover de nieuwssite Euractiv gezegd.
Europese Unie werkt aan grotere zelfvoorziening in cruciale grondstoffen

Waarom is dit belangrijk?
In september kondigde Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, de lancering van de Critical Raw Materials Act aan. Dat initiatief moet Europa voor de productie van belangrijke goederen - zoals windturbines, autobatterijen of smartphones - minder van China afhankelijk maken. “We moeten voorkomen dat Europa, zoals bij olie en gas, opnieuw in een afhankelijke positie terecht komt”, waarschuwde von der Leyen. “De Europese Unie zal daarvoor een aantal strategische projecten in de toeleveringsketen - van winning tot raffinage, verwerking en recyclage - aanwijzen.”Sterkere positie tegenover leveranciers: De Europese Commissie werkt terzake momenteel aan het opstellen van een wetgeving die naar verwachting tijdens het eerste kwartaal van volgend jaar zal worden ingediend.
- Peter Handley zegt dat het voorstel doelstellingen zal bevatten om de Europese zelfvoorzieningsgraad voor specifieke grondstoffen te verhogen.
- De aard van de materialen, sectoren en productiefases zullen daarbij volgens Peter Handley bepalen naar welke percentages van zelfvoorziening zal worden gestreefd.
- “Natuurlijk is 100 procent zelfvoorziening geen doel en die ambitie zou wegens geologische beperkingen toch niet haalbaar zijn”, erkent Handley. “Maar Europa moet duidelijk maken zijn niveau van zelfvoorziening te zullen verhogen. Dit zal de Europese Unie tegenover de leveranciers in een veel sterkere positie plaatsen.”
Overeenkomsten met leveranciers: Anna-Michelle Asimakopoulou, ondervoorzitter van de commissie internationale handel in het Europees Parlement, zegt hierbij naar overeenkomsten met leveranciers te willen streven.
- Asimakopoulou wijst daarbij op bestaande vrijhandelsovereenkomsten van de Europese Unie met Canada, Japan en Vietnam, die bepalingen over grondstoffen bevatten.
- “Er zijn gesprekken gaande over gelijkaardige stappen in handelsovereenkomsten met landen zoals Chili en Australië”, merkt Asimakopoulou op.
- “Elders moet echter gewerkt worden aan strategische partnerschappen die minder complex zijn dan vrijhandelsovereenkomsten. Voorbeelden zijn de strategische partnerships met Oekraïne of Namibië. Ook met Noorwegen volgt hopelijk een gelijkaardig akkoord.”
- “In ieder geval moet Europa veel agressiever zijn in het beschermen van zijn industrie. Ook de Verenigde Staten en China hanteren een dergelijke aanpak.”
Dertig cruciale grondstoffen geïdentificeerd: De Europese Unie heeft tot dusver dertig grondstoffen, afhankelijk van hun leveringsrisico en economisch belang, als cruciale goederen geïdentificeerd.
- Daarbij wordt niet alleen gewag gemaakt van een aantal exotische mineralen, maar ook van een reeks vertrouwde metalen zoals aluminium en koper, die vanwege hun alomtegenwoordigheid als strategisch worden beschouwd.
- Om een idee te krijgen van de volumes grondstoffen die nodig zijn, wordt gewezen naar de materialen die nodig zijn voor de bouw van een windturbine met een capaciteit van drie megawatt. Daarvoor hebben fabrikanten 335 ton staal en 1.200 ton beton nodig, maar ook 4,7 ton koper, 3 ton aluminium en 2 ton zeldzame aardmetalen en zink.
Ook herontginning biedt mogelijkheden: Julia Poliscanova, specialiste duurzame mobiliteit bij de denktank Transport & Environment (T&E) benadrukt eveneens dat een duurzame transitie een grotere aandacht voor grondstoffen vergt.
- “Daarbij moeten ook de mogelijkheden voor mijnbouw in Europa opnieuw worden bekeken”, geeft Poliscanova aan. “Daarbij zullen onder meer de vergunningsprocedures voor hoogwaardige mijnbouwprojecten moeten worden versneld.”
- Europese bedrijven zouden bovendien hun knowhow moeten kunnen exporteren om de omstandigheden in de mijnbouw in een aantal minder ontwikkelde landen, onder meer in Afrika, te verbeteren.”
- Poliscanova ziet echter ook mogelijkheden in herontginning, waarbij mijnafval als grondstof wordt gebruikt. “Dergelijke locaties zijn in sommige regio’s, zoals Tsjechië, in overvloed te vinden”, zegt ze. “Deze aanpak wordt ook in de Verenigde Staten gevolgd. Wij zouden datzelfde moeten doen in Europa. Dit is een echte zakelijke kans.”