Key takeaways

• Ursula von der Leyen wordt geconfronteerd met toenemende kritiek en een motie van wantrouwen over controversiële beslissingen die ze heeft genomen.
• Het leiderschap van von der Leyen wordt kritisch bekeken, waarbij veel politici hun teleurstelling uiten over haar gebrek aan actie op belangrijke gebieden.
• De motie van wantrouwen heeft fracties aangemoedigd om het gezag van von der Leyen in twijfel te trekken.

De komende State of the European Union-toespraak van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen belooft controversieel te worden. Door een ontevreden Europees Parlement dat graag zijn grieven wil uiten, zal Ursula von der Leyen door een mijnenveld van kritiek moeten navigeren.

Kritiek onder ogen

Haar tweede termijn is ontsierd door controverse, met beschuldigingen die variëren van het verzwakken van Europa door een onevenwichtige handelsovereenkomst met de VS tot het in de steek laten van boeren ten gunste van een overeenkomst met Zuid-Amerika. Critici hebben haar ook beschuldigd van passiviteit op het gebied van klimaatverandering en het conflict in Gaza.

De druk op von der Leyen is enorm en komt niet alleen van het Parlement, maar ook van de bredere EU-structuur en de wereldgebeurtenissen. Traditionele bondgenoten twijfelen aan hun trouw, terwijl rechtse krachten een harder beleid eisen voor zaken als immigratie en het milieu. De acties van de Verenigde Staten en Rusland hebben de positie van Europa in de wereld verder gedestabiliseerd.

Teleurstelling over leiderschap

Veel politici zeggen teleurgesteld te zijn over het gebrek aan leiderschap van von der Leyen. Deze frustratie blijkt duidelijk uit de recente motie van wantrouwen tegen haar, een stap die ongekend is qua timing en kans op herhaling.

Von der Leyen kan weliswaar wijzen op initiatieven zoals het defensiefonds van 150 miljard euro, maar deze stuitten op weerstand en werden zelfs juridisch aangevochten. Haar pogingen om de bureaucratie te verminderen om worstelende industrieën te helpen, stuitten op verzet van socialistische, groene en liberale leden van het Europees Parlement. Ondanks de roep om vooruitgang om het Europese concurrentievermogen te stimuleren, zien velen weinig tastbare verbetering.

Uitdagingen van leiderschap

De motie van wantrouwen heeft een doos van Pandora geopend, met fracties die steeds meer geneigd zijn om het leiderschap van von der Leyen aan te vechten. De linkse fractie is al op zoek naar handtekeningen voor een nieuwe stemming, terwijl de extreemrechtse Patriotten ook een motie over de handelsovereenkomst met Mercosur plannen.

De partij van von der Leyen, de Europese Volkspartij, blijft haar sterkste supporter, maar zelfs binnen haar gelederen zijn er zorgen geuit over de transparantie en de Mercosur-overeenkomst.

Verschuivende allianties

De socialisten en liberalen, die von der Leyen eerder steunden, verwachten nu concrete toezeggingen in ruil voor hun loyaliteit. Ze beschuldigen de Commissie ervan dat ze de kant kiest van extreem-rechtse groeperingen tegen milieubescherming.

Terwijl sommigen de nieuwe moties van afkeuring zien als een weg naar instabiliteit, zien anderen ze als noodzakelijke instrumenten om concessies van de uitvoerende macht los te krijgen. De socialisten beweren dat von der Leyen beloofd heeft om een sociaal fonds in de volgende EU-begroting te handhaven in ruil voor hun steun in de laatste motie, meldt Politico. (uv)