EUMETSAT, de Europese organisatie voor de ontwikkeling en het beheer van weersatellieten, stelde maandag een nieuw meteorologisch systeem voor tijdens een persconferentie in Brussel. Dat moet later dit jaar worden gelanceerd en zal volgens woordvoerders “letterlijk levens redden.”

De satellieten van EUMETSAT, de Meteosat Third Generation (MTG), zullen uit een constellatie van drie satellieten bestaan. Twee daarvan zullen beelden maken van zowel Europa als Afrika, terwijl de derde metingen over de temperatuur, de wind, wolkenlagen en de luchtvochtigheid moet maken. Ook zal zich een instrument van het Europese klimaatprogramma Copernicus aan boord bevinden, dat de luchtkwaliteit boven het continent moet opvolgen.

De constellatie zal zich in een zogenaamde geostationaire baan op 36.000 kilometer van de aarde bevinden. Dat wil zeggen dat de satellieten zich altijd boven hetzelfde punt van onze planeet zullen bevinden. 

Volgens Phil Evans, voorzitter van EUMETSAT, zal het systeem, eenmaal het op volle kracht is, minstens 50 keer zoveel gegevens kunnen versturen naar meteorologische organisaties als zijn voorganger, de Meteosat Second Generation (MSG). Evans noemt MTG om die reden een “revolutie in satellietmeteorologie”. 

Hogere resolutie

De constellatie zal in staat zijn om elke 150 seconden een beeld van Europa te maken, en elke 10 minuten een beeld van zowel Europa als Afrika. De satellieten van de tweede generatie maken respectievelijk om de 5 en 15 minuten beelden. 

De beelden van MTG zullen echter ook een veel hogere resolutie hebben dan die van oudere satellieten. Daardoor moeten extreem snel veranderende weersomstandigheden beter kunnen worden opgevolgd, alsook waar ze zich exact voordoen. Volgens de woordvoerders zullen daardoor “levens, eigendommen en infrastructuur kunnen worden gespaard. Het systeem zal letterlijk levens redden”. 

Levensloop van een storm

Ook zal zich een primeur aan boord van een van de satellieten bevinden. De zogenaamde Lightning Imager moet immers bliksems kunnen observeren vanuit de ruimte, iets wat onder andere tot veiliger vliegverkeer moet leiden. Het is de eerste keer dat dit door EUMETSAT via de ruimte kan worden geobserveerd. 

Momenteel bevinden alle meetinstrumenten voor bliksem zich immers op de grond, zegt Daniel Gellens, algemeen directeur van het Koninklijk Meteorologisch Instituut van België (KMI). Daardoor is het vooral boven oceanen heel moeilijk om een accuraat beeld te vormen over hoe bliksemsystemen zich ontwikkelen. 

Het MTG-systeem moet er ook voor zorgen dat de volledige levenscyclus van een storm kan worden opgevolgd. “Dat is een primeur. We zullen de eerste tekenen van instabiliteit in de atmosfeer kunnen detecteren voordat wolken worden gevormd, de ontwikkeling van stormen monitoren en bliksemactiviteit volgen”, zei Gellens in een perscommuniqué.

Door het nieuwe systeem zou de tijd die nodig is om te voorspellen waar een stormkern passeert gehalveerd kunnen worden, meent Gellens: van de huidige zes uur naar twee tot drie uur.

(lb)