Key takeaways

• Het verbod van de EU op de overslag van Russisch LNG is gericht op ongeveer 20 procent van het Russische LNG dat bij EU-terminals aankomt.
• Yamal LNG bereidt zich voor op een verschuiving van het overslagpunt van Zeebrugge naar Kildin Island, waar de overslag tussen schepen in 2025 aanzienlijk zal toenemen.
• Noorwegen en de VS zijn de belangrijkste gasleveranciers van Europa geworden, waarbij Noorwegen goed is voor meer dan 30 procent en de VS voor bijna 20 procent van de totale import.

Het verbod van de Europese Unie op de overslag van Russisch vloeibaar aardgas (LNG) is na meer dan drie jaar conflict in Oekraïne eindelijk van kracht geworden. Deze maatregel, die deel uitmaakt van het 14de sanctiepakket van de EU tegen Rusland, vertegenwoordigt een compromis tussen de lidstaten die hebben geaarzeld om de invoer van Russisch LNG volledig uit te bannen. Ondanks oproepen van Oekraïense functionarissen voor een gefaseerde aanpak, is het verbod slechts gericht op ongeveer 20 procent van het Russische LNG dat in EU-terminals aankomt.

Invoering en gevolgen

Belangrijke overslagpunten in België en Frankrijk, respectievelijk Zeebrugge en Montoir, hebben zich ertoe verbonden het verbod na te leven. Met name de Fluxys terminal in Zeebrugge had al lang een overeenkomst met Yamal LNG voor de overslag van maximaal 8 miljoen ton LNG per jaar. In 2024 zal Yamal LNG EU-terminals gebruiken om 3,3 miljoen ton over te slaan, waarbij Zeebrugge 2,5 miljoen ton zal behandelen en Montoir de rest.

Toekomstige ontwikkelingen

De doeltreffendheid van het verbod blijft onzeker, aangezien analisten suggereren dat een deel van het Russische LNG dat eerder bestemd was voor overslag naar derde landen, nu op de Europese spotmarkt terecht kan komen. De spotverkoop is al gestegen van 23 procent naar 33 procent van de totale import in 2024. Yamal LNG, dat voor het grootste deel in handen is van Novatek, bereidt een verschuiving voor van zijn overslagpunt van Zeebrugge naar Kildin Island in de regio Moermansk. Dit betekent een uitbreiding van de overslagactiviteiten van schip naar schip (STS). Op Kildin vindt gewoonlijk een beperkt aantal STS-overladingen per jaar plaats, maar dit aantal zal naar verwachting aanzienlijk stijgen in 2025.

Veranderingen in de gasvoorziening

Terwijl Europa zijn afhankelijkheid van de invoer van Russisch gas drastisch heeft verminderd, met volumes die dalen van ongeveer 450 miljoen kubieke meter per dag aan het einde van 2021 tot ongeveer 150 miljoen kubieke meter per dag op dit moment, zijn er discussies gaande over een mogelijke heropleving van Russisch gas. Er zijn voorstellen gedaan om de Nord Stream 2 pijpleiding weer in gebruik te nemen, waarbij Amerikaanse bedrijven als tussenpersoon zouden fungeren tussen Rusland en Europese consumenten. Deskundigen waarschuwen echter dat een dergelijk plan op hindernissen in de regelgeving zou stuiten en niet noodzakelijkerwijs een verbeterde voorzieningszekerheid garandeert.

Alternatieve leveranciers

Noorwegen en de Verenigde Staten hebben zich opgeworpen als Europa’s belangrijkste gasleveranciers, en hebben Rusland in het marktaandeel vervangen. In 2023 leverde Noorwegen 87,8 miljard kubieke meter gas aan Europa, goed voor meer dan 30 procent van de totale invoer, terwijl de VS 56,2 miljard kubieke meter leverde, goed voor bijna 20 procent van het totaal.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!