Key takeaways

• EU-leiders hebben ingestemd met een verhoging van de defensie-uitgaven en met het versterken van de militaire capaciteiten voor de komende vijf jaar.
• Steun voor Oekraïne blijft van het grootste belang, met 26 EU-landen die hun engagement herbevestigden, ondanks de weigering van Hongarije om de conclusies van de top te onderschrijven.
• De financiering van de verhoogde defensie-uitgaven roept vragen op over de mogelijke rol van de Europese Centrale Bank (ECB).

De EU-leiders hebben onlangs een topconferentie in Brussel gehouden, die uitmondde in een overeenkomst om de defensie-uitgaven te verhogen en de militaire capaciteiten in heel Europa de komende vijf jaar te verbeteren. Deze beslissing kwam voort uit discussies die de dringende noodzaak benadrukten van verbetering van het concurrentievermogen door bureaucratische stroomlijning, lagere energiekosten en het aantrekken van privé-investeringen om zowel de economische als de defensiesector te versterken.

De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, benadrukte de onderlinge verbondenheid van defensie en concurrentievermogen en zag ze als twee zijden van dezelfde medaille. Ze benadrukte het “Witboek over de toekomst van de Europese defensie” en het plan “Paraatheid 2030”, waarin wordt geschetst hoe de EU de komende jaren defensiemiddelen wil toewijzen. Von der Leyen verklaarde dat er slechts twee weken eerder een historische overeenkomst was bereikt om de militaire capaciteiten en defensie-uitgaven te verhogen, en de top van vandaag gaf een gedetailleerd overzicht van de precieze stappen voor de implementatie.

EU-steun voor Oekraïne blijft van het grootste belang

Steun voor Oekraïne blijft van het grootste belang, met 26 EU-landen die hun engagement herbevestigden. Met name Hongarije weigerde opnieuw om de conclusies van de top te onderschrijven. De Franse president Emmanuel Macron kondigde donderdag in Parijs een “coalitie van bereidwilligen” aan. Deze coalitie bestaat uit landen die bereid zijn om militaire bijstand te verlenen aan Oekraïne en samen te werken aan de oprichting van een vredesmacht na een eventueel vredesakkoord.

Macron deelde inzichten uit recente ontmoetingen met de Oekraïense president Zelensky en de Amerikaanse president Donald Trump, en verklaarde dat de top van volgende week zal gaan over militaire hulp op korte termijn voor Oekraïne, de ontwikkeling van een duurzaam Oekraïens militair model om toekomstige Russische invasies af te schrikken, en het onderzoeken van veiligheidsgaranties van Europese en geallieerde strijdkrachten.

De financiering van hogere defensie-uitgaven

De financiering van deze verhoogde defensie-uitgaven roept vragen op over de mogelijke rol van de Europese Centrale Bank (ECB). Hoewel de EU-leiders zijn overeengekomen om de defensie-uitgaven met 800 miljard euro te verhogen, blijft de betrokkenheid van de ECB onzeker.

Francois Villeroy de Galhau, lid van de Europese Centrale Bank, toonde zich voorzichtig met het verhogen van de defensie-uitgaven en benadrukte de noodzaak van fiscale verantwoordelijkheid. Hij verklaarde dat het verhogen van de defensie-uitgaven weliswaar noodzakelijk is, maar niet gepaard moet gaan met een beleid van “alles uitgeven wat nodig is”.

ECB-beleidsmedewerker Robert Holzmann erkende dat er in de toekomst een discussie zal plaatsvinden over de mogelijke rol van de ECB in de financiering van de verhoogde defensie-inspanningen van het blok.

Economische stabiliteit en defensie-uitgaven

ECB-president Christine Lagarde verkleinde onlangs de kans dat de bank deze initiatieven rechtstreeks zou financieren, door te stellen dat een dergelijke actie buiten het mandaat van de ECB valt. De uitdaging om economische stabiliteit in evenwicht te brengen met verhoogde defensie-uitgaven is een nieuwe zorg voor Europa geworden.

Klaas Knot, het hoofd van de Nederlandse centrale bank, wees op de rechtvaardiging voor het verhogen van de defensie-uitgaven, maar erkende ook dat dit de schulden zou kunnen doen toenemen en de voorspellingen voor het inflatie- en monetair beleid zou kunnen bemoeilijken.

De voortdurende inspanningen van de ECB om de groei en de inflatie onder controle te houden, worden nog ingewikkelder door de noodzaak om de defensie-uitgaven te verhogen. De dreiging van een handelsoorlog met de VS en de noodzaak om de Europese defensie te versterken als reactie op de verminderde militaire betrokkenheid van Amerika, vormen aanzienlijke uitdagingen met mogelijke langetermijngevolgen voor zowel de economische groei als het prijsniveau.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!