De 27 ministers van Buitenlandse Zaken van de EU zijn maandag in Brussel bijeengekomen. Er werd geen overeenstemming bereikt over een geleidelijke boycot van Russische olie tegen het eind van het jaar.

Vier landen hebben gevraagd om vrijstellingen en garanties voor hun leveringen, en daarvoor wordt het Hongarije van Viktor Orbán verantwoordelijk gehouden. De Hongaarse premier, die ervan wordt verdacht banden met Poetin te hebben, voert wel een veel offensiever discours dan zijn Tsjechische, Bulgaarse of Slowaakse collega’s.

Orbán vraagt om meer tijd, maar ook om vers Europees geld. Zo niet, dan zou zijn land ten onder gaan: de nationalist zegt te willen voorkomen dat “een atoombom op de Hongaarse economie wordt gegooid“. Hij raamt de kosten van de uitstap van Russische energie van zijn land op 15 tot 18 miljard euro.

“Om de Russische oorlogsmachine te stoppen, moeten we Poetin geld ontnemen”

De meest fervente verdedigers van het embargo op Russische olie en de daaruit geraffineerde producten verliezen stilaan hun geduld. En Litouwen is zeker een van hen. Zijn minister van Buitenlandse Zaken, Gabrielius Landsbergis, stelde zijn Oekraïense ambtgenoot, die voor de vergadering was uitgenodigd, eenvoudigweg voor om Hongarije de pas af te snijden, aangezien de pijpleiding door Oekraïne loopt.

“De lidstaat die ons niet kan helpen een consensus te vinden (Hongarije, red.) is afhankelijk van leveringen uit Oekraïne, dus als die zouden worden afgesneden, is de kwestie van de sancties automatisch opgelost.”

De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba wilde de situatie niet erger maken, ook al begrijpt hij de houding van Hongarije niet: “Om de Russische oorlogsmachine te stoppen, moeten we Poetin geld ontnemen, want dat is het enige waarin hij geïnteresseerd is: macht en geld.”

“De tijd dringt, want elke dag verdient Rusland geld en investeert het in oorlog. Maar het is niet aan mij om een retorische strijd met Hongarije aan te gaan. Dit is een probleem waar de Europese Unie zich mee moet bezighouden, want het is hun familieprobleem.”

“Onderhandelen tot eind mei”

Volgens sommige diplomaten zouden de onderhandelingen kunnen duren tot eind mei, wanneer een buitengewone EU-top is gepland voor 30 en 31 mei.

Het voornaamste twistpunt blijft de termijn voor het embargo. De vier landen in kwestie hebben een uitzondering tot 2024 aangeboden gekregen, terwijl de andere een boycot op Russische olie overwegen binnen de zes maanden en op alle geraffineerde producten voor het einde van het jaar. Maar dit lijkt niet voldoende.

Indien geen overeenkomst wordt bereikt, zouden de landen zelf deals kunnen sluiten om van de Russische energie af te raken. Dit is het geval in Duitsland, dat zijn standpunt over deze zaak radicaal heeft gewijzigd. Bondskanselier Olaf Scholz zou in ieder geval tegen het einde van het jaar stoppen met de import van Russische olie, hebben Duitse diplomaten gezegd, en bericht Bloomberg.

Het stilleggen van de Russische export was de boodschap van Dmytro Koeleba gisteren aan de 27 EU-lidstaten, die zeggen dat ze al van plan zijn een zevende pakket sanctiemaatregelen voor te bereiden. Woensdag moet de Commissie een plan presenteren om tegen het einde van het jaar 40 procent van de gasinvoer te laten wegvallen door over te schakelen op hernieuwbare energie.

(am)