Drie Europese grootmachten hebben een plan dat bedrijven moet toelaten handel te drijven met Iran. Op die manier willen ze het in 2015 gesloten kernakkoord met de Islamitische Republiek redden. Ook willen ze de door de Amerikaanse president Trump opgelegde economische sancties op die manier omzeilen.
“Europa is Trump-moe”
De presentatie van het plan zal volgens het persagentschap Bloomberg (€) eerstdaags plaatsvinden. Het plan wordt maandag alvast aan de EU-28 voorgesteld voor akkoord. Of het plan grote economische gevolgen krijgt blijft afwachten. Feit is dat het initiatief vooral aantoont dat Europa Trumps grillen moe is.
Begin mei 2018 trok Trump zijn land uit het Iran-akkoord terug. Één van de gevolgen van de Amerikaanse beslissing was dat bedrijven die met Iran handel blijven voeren worden afgesloten van het door de dollar gedomineerde internationaal betalingssysteem. Ook vandaag verrekent men volgens de BIS (Bank for International Settlements) nog altijd ruim tweederde van de internationale handel in dollars. Ook globale reserves worden voor eenzelfde percentage in dollar aangehouden.
Voor de Europeanen betekent dit dat ze vroeg of laat met een Amerikaanse bank als correspondent te maken zullen krijgen. Tenzij ze met koffers vol dollars gaan rondzeulen. Het is net daar dat Washington Teheran wil doodknijpen. Iedereen die de sancties niet respecteert wordt van het Amerikaanse financiële systeem afgesloten. Want dat is net wat die sancties beogen.
VS heeft weinig te verliezen in Iran, de EU daarentegen…
Zoals uit onderstaande grafiek blijkt, hebben de Amerikanen op handelsvlak weinig of niets te verliezen in Iran. De EU daarentegen…
De EU wil bedrijven nu toelaten Iraanse betalingen te ontvangen onder de vorm van toekomstige leveringen van olie, voedsel of geneesmiddelen. Daar komt geen geld aan te pas, waardoor de betrokken bedrijven van Amerikaanse sancties gevrijwaard blijven.
Volgens de administratie Trump is het mechanisme dat de Europeanen voor ogen hebben ‘een doodgeboren kind’ en zullen Europese bedrijven de sancties niet ontlopen, luidt het in Washington.
Europa moet zijn partnerschap met de VS herbekijken
Zowel Duitsland als Frankrijk bekeken de voorbije maanden alternatieven om van de globale dollardominantie af te raken.
De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Heiko Maas schreef in augustus in een opiniestuk in de krant Handelsblatt dat Europa zijn partnerschap met de VS zou herbekijken. Maas is voorstander van de oprichting van een globaal betaalsysteem dat onafhankelijk van de dollar bestaat. Dat moet Europa toelaten zaken te blijven doen met Iran. “We moeten niet zo maar aanvaarden dat Washington over onze hoofden heen, maar wel op onze kosten beslissingen neemt,” schreef Maas.
“Amerika is niet de economische politieagent van de wereld”
Zijn Franse ambtsgenoot Bruno Le Maire zei kort na Trumps aankondiging al dat “Europa niet mag aanvaarden dat Amerika de economische politieagent van de wereld is.” Le Maire zei dat niet zo maar, want vooral Frankrijk dreigt een van de grote verliezers van Trumps beslissing te worden. Airbus, Peugeot en Total waren de grote winnaars van het Iraans-West-Europese réveil amical, wat van onze zuiderburen de belangrijkste investeerder in de paria-staat maakte, die de voorbije decennia door zowat de ganse internationale gemeenschap als de pest werd gemeden.