Vanmorgen losten premier Alexander De Croo (Open Vld) en zijn minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) opnieuw hetzelfde nieuws, dat dit weekend al kwam: er komt een akkoord met Engie. Dat is nog steeds niet een definitieve deal. De twee partijen willen tegen eind volgende maand de puntjes op de i zetten. Daarna moet het akkoord ook nog eens worden goedgekeurd door de Europese Commissie.

In het nieuws: De twee partijen leggen een maximumfactuur voor de kosten van de berging en verwerking van het kernafval vast: een bedrag van 15 miljard euro. Daar komt nog eens 8 miljard bovenop voor de ontmanteling van de kerncentrales. In totaal gaat het dus om een som van 23 miljard. De voorbije weken circuleerde in de Wetstraat een bedrag van 20 miljard, voor zowel de berging als de ontmanteling van de kerncentrales.

• In ruil is Engie bereid tot de verlenging van de kernreactoren Tihange 3 en Doel 4, voor tien jaar. Maar dat was eigenlijk al langer bekend, het ging nog over de hoogte van de factuur, waarbij Engie vooral garanties eiste om dat te plafonneren. Zo houden ze hun financieel risico perfect onder controle. België stond met de rug tegen de muur: zij moesten de centrales hebben in hun energiemix. En zo kon Engie eindelijk een heel gevaarlijk financieel dossier voor hen afronden.
• Dat bedrag zal door Engie in twee schijven overgemaakt worden. Het eerste deel zal in 2024 voor het afval van categorie B en C (hoogradioactief en langlevend afval) worden overgemaakt. De tweede schijf, voor het afval van categorie A (laagradioactief afval), zal volgen wanneer de levensduur van de reactoren effectief worden verlengd.
• Het energiebedrijf heeft al zo’n 17,3 miljard opzij gezet in het Synatom-Fonds, een bedrag dat gebruikt zal worden om niet enkel het kernafval te bergen, maar ook om de oude kernreactoren te ontmantelen. Engie zal daar dit jaar nog eens 4,5 miljard euro voor vrijmaken.
• “Engie betaalt 15 miljard voor de berging van het nucleaire afval”, liet federaal minister van Energie Tinne van der Straeten (Groen) weten. Het bedrijf heeft, naast de 15 miljard voor de berging van het kernafval, ook nog eens 8 miljard voorzien voor de ontmanteling van de kernreactoren. In totaal is dus “minstens” 23 miljard nodig, klinkt het.
• De miljarden van vandaag, worden door normale beleggingen binnen 20 jaar of meer ook veel meer. In 2021 werd geraamd dat het 41 miljard euro zal kosten om het afval te bergen en de centrales te ontmantelen. Volgens van der Straeten wordt in het nieuwste akkoord rekening gehouden met een finaal cijfer van minstens 60 miljard. En dat zou ruim voldoende moeten zijn dan, volgens de groene minister. De wet op de kernuitstap dus. Maar dan is in principe de energiebevoorrading verzekerd, in de moeilijke winters die komen.
• De twee partijen zullen een verbintenis aangaan om “alles in het werk te stellen” om de twee reactoren in november 2026, of indien mogelijk zelfs in november 2025 op te starten. Dat laatste zal enkel mogelijk zijn als de regelgeving kan worden aangepast.
• Ook belangrijk, voor Engie: er komt een prijsgarantie voor de elektriciteit die wordt opgewekt in de twee kernreactoren. Om te verzekeren dat “de belangen van beide partijen op elkaar worden afgestemd”, zal ook een juridische structuur worden opgezet voor Tihange 3 en Doel 4, waarvan beide partijen paritair eigenaar zullen zijn. België wordt dus de helft eigenaar van kerncentrales, toch wel een heel grote stap voor de groene coalitiepartners. Die stapten in 2020 in Vivaldi met het vaste voornemen de laatste centrales dicht te doen.