Opvallend gisteren al: de persconferentie van de federale regering was geen uitgelaten bejubeling van de eigen deal. Voor Vivaldi-normen was het zelfs wat onderkoeld, misschien omdat Vincent Van Quickenborne (Open Vld), normaal de cheerleader, niet aan tafel zat. Tekenend voor de sfeer de ochtend na het akkoord, bij de coalitiepartners.

• De reacties in de pers zijn gelijklopend, een dag later: niemand is echt onder de indruk. De som van 100 euro als cheque, en een btw-verlaging die gemiddeld 65 euro zou opbrengen: het zijn gewoon niet de bedragen waar men van achterover valt, als tegelijk de burger een verhoging van de totale energiefactuur ziet die tot 3.000 euro kan gaan.
  • “Niemand loopt warm van dit akkoord“, kopte Het Nieuwsblad vanmorgen.
  • “Steun is druppel op een hete plaat”, zo schrijft De Standaard boven een dubbele pagina van mensen die stellen dat het onvoldoende is.
  • “Mini-accord, maxi-déception“, schrijft La Libre.
  • Op de voorpagina van Het Laatste Nieuws berekende men het in de tijd: maar 11 dagen ‘gratis’ stroom op een jaar, zo schrijft de krant.
  • “1 miljard voor vier maanden afkoeling“, zo omschrijft De Tijd de deal: belastinggeld dat verdwijnt van de begroting, maar niets structureels oplost.
  • “Is het meer dan een doekje voor het bloeden?”, wilde Terzake gisteren weten van vicepremier Petra De Sutter (Groen), die opvallend genoeg langskwam, en niet minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen).
• Bovendien is er, zeker in Vlaanderen, grote teleurstelling over het niet verlagen van de btw op gas: de meeste gezinnen verwarmen daarop, en de kost is veel hoger dan die van elektriciteit. Een verlaging van de btw daarop, die vicepremier Vincent Van Peteghem (CD&V) twee weekends geleden in de studio’s van VTM ook expliciet had beloofd, kwam er niet. Dat zou een verschil van minstens 300 euro per gezin dat gas gebruikt op die vier maanden gegeven hebben.
• In het opbod van de afgelopen weken had Van der Straeten ook geopperd dat die btw-verlaging op gas er niet moest komen. Gisteren op Terzake wilde De Sutter daarover de puntjes op de i zetten: ze stelde expliciet dat dit niet de schuld was van Groen. Zij hadden mee het gezamenlijke voorstel van Van der Straeten en Van Peteghem verdedigd, zo stelde de vicepremier. Wie dan wel verantwoordelijk was, liet ze open.
• Het evidente antwoord is dat Open Vld, met stille steun van MR, en zonder echt protest van PS of Ecolo, het voorstel van Van Peteghem en Van der Straeten stevig verminkte: niet alleen ging de gaskorting eruit (wat zeker voor Franstalige partijen ook geen echt probleem was, daar wordt proportioneel nog veel meer met stookolie verwarmd), maar ook de structurele hervorming van het duo werd op de lange baan geschoven.
• En zeker dat laatste zet toch wat kwaad bloed binnen het Vivaldi-team: “Het is niet zo dat de ‘plannen niet klaar waren’, of ‘niet helemaal berekend’, zoals sommigen achteraf stelden. Het was dat men het duo het niet wilde gunnen”, zo analyseert een betrokkene. En daarbij kijkt iedereen naar de premier.
• Eerste minister Alexander De Croo en zijn Open Vld waren niet opgezet met het feit dat CD&V met Van Peteghem zo het gaspedaal had ingeduwd. En dus werd de minister van Financiën geen succes gegund, zo is de lezing. Dat CD&V in de Kamer vorige week plagend de premier vroeg “of dit dan geen hervormingsregering was?”, was duidelijk in het verkeerde keelgat geschoten. Waarna de hervorming dus minstens tot maart en de begrotingscontrole wordt verdaagd.
• “Een premier moet zijn ego toch aan de kant leren zetten, en gewoon het best mogelijke akkoord maken. Het is niet de eerste keer dat dit opspeelt, maar als je op die manier zelf de sta-in-de-weg wordt van je eigen ploeg, dan is dat wel een probleem”, zo zegt een ervaren rot in de Wetstraat, de dag nadien.