Er is enige verbetering als het gaat om de evolutie van het verbruik van fossiele brandstoffen en hun verwoestende impact op de planeet, maar voldoende is het niet. Hoewel het einde van deze vervuilende bronnen wellicht eerder vroeg dan laat zal aanbreken, zullen we de inspanningen moeten verdubbelen om de klimaatdoelstellingen van het Parijsakkoord te halen.

De clou: de wereld staat “aan het begin van het einde” van het tijdperk van de fossiele brandstoffen.

• Deze verklaring komt van de directeur van het Internationaal Energieagentschap (IEA), Fatih Birol, in de inleiding van het maandelijkse rapport dat woensdag zal worden gepubliceerd.
• Volgens hem zal de vraag naar olie, aardgas en steenkool, de drie belangrijkste bronnen van fossiele energie, zijn hoogtepunt bereiken voor het einde van dit decennium. Hun verbruik wereldwijd zal dan beginnen af te nemen ten gunste van duurzame energiebronnen.
• Voor Fatih Birol is dit een “historisch keerpunt”: “Het laat zien dat het klimaatbeleid werkt en dat we ons moeten voorbereiden op het volgende tijdperk”, zei hij in een opiniestuk voor de Financial Times.
• In het grote jaarlijkse rapport dat in mei werd gepubliceerd, voorspelde het IEA dat dit jaar wereldwijd 2.800 miljard dollar zou worden geïnvesteerd in de energiesector.
  • Meer dan 1.700 miljard dollar zou worden besteed aan schone technologieën, waaronder hernieuwbare energie, elektrische voertuigen en kernenergie.
  • De resterende 1.100 miljard dollar zal worden besteed aan de bovengenoemde fossiele brandstoffen.

Het is het vermelden waard dat het IEA vorig jaar nog uitging van een piek in de vraag naar fossiele energie rond 2030. Ze hebben hun schattingen dus enigszins opgeschoven, hoewel ze op dit moment nog vaag blijven.

• De reden: hernieuwbare technologieën hebben zich de afgelopen 12 maanden sneller ontwikkeld, onder aanvoering van elektrische voertuigen.
• Maar ook de verschuiving in China, ’s werelds grootste vervuiler (12,7 miljard ton CO2-uitstoot per jaar), die geleidelijk overschakelt op duurzamere energiebronnen.
  • “In de afgelopen 10 jaar vertegenwoordigde China ongeveer een derde van de wereldwijde groei in de vraag naar aardgas en twee derde van de groei in de vraag naar olie”, zei Birol. “Zonne-, wind- en kernenergie zullen de potentiële groei van steenkool in China absorberen.”
  • China heeft in het kader van het Parijsakkoord aangekondigd dat het zijn maximale emissieniveau vóór 2030 zal bereiken. Het heeft ook beloofd het aandeel van niet-fossiele energie, zoals wind-, zon- en kernenergie, te verhogen tot 25 procent. In 2021 verklaarde president Xi Jinping dat het land tegen 2060 koolstofneutraal zou zijn.

Onvoldoende maatregelen

Tussen de regels door: Het is zeker een historische wending, maar er zal veel meer nodig zijn om onze planeet te redden.

• Hoewel Birol een “tijdperkverandering” heeft toegejuicht, roept hij vooral politieke leiders op om meer te doen om de energietransitie te versnellen en de emissies te verminderen.
• Maar deze maatregelen voor decarbonisatie van de economie stuiten op enige weerstand, vooral in grote westerse steden, vanwege de kosten van deze overgang.
  • De voorzitter van het Europees Parlement, Roberta Metsola, zei deze maand dat het klimaatbeleid van Brussel kiezers zou kunnen afschrikken en naar populistische partijen zou kunnen leiden.
  • In het Verenigd Koninkrijk heeft de regering nieuwe boringen naar olie en gas goedgekeurd en kritiek geuit op de uitbreiding van de lage-emissiezone in Londen.
  • Rystad Energy publiceerde eind augustus een rapport waaruit bleek dat de “herinvesteringsgraad onder een groep van 18 publieke bedrijven in de schaliesector 72 procent bereikte in het tweede kwartaal van 2023, het hoogste sinds het tweede kwartaal van 2020”.
  • Volgens olie- en gasgigant ExxonMobil zullen fossiele brandstoffen in 2050 nog steeds 69 procent van de primaire energie in de wereld leveren. ExxonMobil voorspelt dat de wereld in 2050 nog steeds 25 miljard ton olie nodig zal hebben, meer dan het dubbele van de 11 miljard ton die het IEA voorspelt.
  • Daarnaast heeft de OPEC, de groep van olieproducerende landen, het IEA in april bekritiseerd omdat het “volatiliteit” op de markten veroorzaakt door te pleiten voor het stoppen van investeringen in nieuwe olieontwikkelingen.

Samengevat: We mogen niet vergeten dat de huidige maatregelen onvoldoende zijn om de beloften van de Overeenkomst van Parijs na te komen, namelijk het beperken van de wereldwijde klimaatopwarming ruim onder de 2 graden Celsius ten opzichte van het pre-industriële niveau, terwijl we blijven streven naar een beperking van 1,5 graden Celsius.

(nd)