De Europese Centrale Bank pompt miljarden in de economie zonder echt grip te krijgen op de lage inflatie. Reden voor nieuwe kapitein Christine Lagarde om het eigen beleid door te lichten.

Kan een centrale bank ongestraft met duizenden miljarden smijten? Is een negatieve rente niet schadelijk? De economie verandert, en dus gaat de hoeder van de economie van de eurozone de eigen strategie en werkwijze ook in vraag stellen.

Interne doorlichting

Voorzitter Lagarde zal vandaag een officiële ‘strategische beleidsevaluatie’ aankondigen. Het is het startschot voor een interne doorlichting die waarschijnlijk tot het einde van dit jaar zal duren.

Marktanalisten verwachten weinig of geen monetaire ingrepen vanuit Frankfurt gedurende die periode, tenzij er crisisbeleid moet gevoerd worden. De ECB wil eerst beoordelen hoe het best de prijsstabiliteit kan handhaven in een veranderende wereld.

Het is van 2003 geleden dat er zo’n beleidsevaluatie plaatsgevonden heeft. En ze is broodnodig: De inflatie weigert koppig om in de buurt van die 2 procent te komen, wat de ECB momenteel beschouwt als een gezond niveau voor de europese economie. Het inflatiedoelwit is echter een factor die onder de loep zal worden gehouden.

Inflatiedoelwit onder de loep

Sommige ECB-bestuursleden vinden dat een hogere inflatienorm de prijzen, en als gevolg ook de groei, zal doen heropleven. De monetiaire hardliners daarentegen, vertegenwoordigd door de Nederlander Klaas Knot, willen af van een dogmatisch inflatiedoel. Ze willen vooral een minder extreem monetaire beleid voeren, en zouden dus toleranter zijn als de inflatie nu eens lager, en dan weer hoger dan 2 procent.

Dat het inflatiedoel in vraag gesteld wordt is trouwens revolutionair te noemen. In het mandaat van de ECB staat prijsstabiliteit centraal, gedefinieerd als inflatie van vlak onder de 2 procent. Het is dus zowat de bestaansreden van de ECB.

Monetaire tools?

Daarnaast zal de centrale bank ook onderzoeken of het wel de juiste monetaire tools gebruikt. Beleid dat voorheen als puur theoretisch en experimenteel gezien werd, is nu normaal geworden: rentes van nul procent en ver daaronder, massaal opkopen van staatsschuld. Zeer ingrijpende maatregelen die niet eens het gewenste effect hebben, de inflatie blijft hardnekkig laag.

De economie van na de crisis blijkt weerbarstig, monetair beleid heeft niet meer de sturende kracht op de economie die het vroeger had.

Een groene ECB

Een andere vraag die zal behandeld worden in de reflectie-oefening, is hoe de ECB moet omgaan met de opwarming van de aarde. Die dringt zich ook op aan monetaire autoriteiten. Lagarde vraagt zich af of ze het opkoopprogramma kan vergroenen: bijvoorbeeld door bedrijven die veel CO2 uitstoten uit te sluiten van het opkoopprogramma. In plaats daarvan zou de ECB meer groene obligaties moeten opkopen.

De raad van bestuur van de bank is verdeeld over al deze kwesties. Voor Lagarde haar eigen koers kan varen, moet ze alle neuzen in dezelfde richting krijgen.