Zet de Europese Centrale Bank door met haar “jumbo” renteverhogingen, of kiest Frankfurt voor een gematigder koers? De vraag is weer brandend actueel nu er indicaties zijn dat de forse prijsstijgingen in de eurozone aan het afvlakken zijn.

De inzet: De Europese Centrale Bank beslist in principe op 15 december voor de laatste keer dit jaar in welke mate de rente in de eurozone omhoog gaat. De ECB verhoogde de voorbije maanden al in een ongezien tempo de rente om de torenhoge inflatie in de eurozone in te dammen. Dat maakt kredieten duurder, maar duwt ook de spaarrentes eindelijk weer omhoog.

De nieuwe context: Die inflatie in de eurozone lijkt, op zijn minst tijdelijk, af te vlakken.

• De inflatie in België koelde af van ruim 12 procent een maand eerder naar 10,63 procent. Dat blijft historisch hoog, maar op zijn minst is de acceleratie van de prijsstijgingen verdwenen.
• Een gelijkaardig patroon is merkbaar in Duitsland en Spanje. De Duitse inflatie zakt deze maand van 10,4 procent naar 10,0 procent. In Spanje zakt de inflatie al vier maanden op rij, naar 6,8 procent.
• De afvlakking komt niet helemaal onverwacht, omwille van de recente afkoeling van de prijzen voor gas en elektriciteit. Dat zit zo: de huidige energieprijzen worden vergeleken met de prijzen van november 2021, die toen ook al naar een vrij hoog niveau geklommen waren. Daardoor is de prijzensprong op jaarbasis kleiner dan bij de vorige meting een maand geleden.

Quo vadis, ECB? Economen vragen zich nu luidop af of de nieuwe inflatiecijfers de ECB milder gaat stemmen. De vraag is al enige tijd: komt er opnieuw een renteverhoging met 75 basispunten zoals de vorige keer, of houdt Frankfurt het bij 50 basispunten?

• De economen bij ING waarschuwen, mede op basis van de energieprijzen van eind vorig jaar, dat het Duitse inflatiecijfer straks toch weer de hoogte ingaat, vooraleer begin volgend jaar te stabiliseren. “Maar voor de ECB zouden het Duitse inflatiecijfer van vandaag en de scherpe daling van de Spaanse inflatie toch reden genoeg kunnen zijn om de rente in december met 50 punten te verhogen, en niet nog eens met 75 punten”, denkt ING-econoom Carsten Brzeski.
• Econome Katharina Koenz van de denktank Oxford Economics denkt dat ook.
• Andere ECB-watchers wachten nog even de nakende inflatieprognose voor de hele eurozone af.

‘Duiven’ versus ‘haviken’: Koenz legt ook de link met de tweede hefboom die het monetaire beleid van de ECB heeft: een inkrimping van de geldhoeveelheid, of quantitative tightening (QT) in bankiersjargon.

• Het bestuur van de ECB is al jaren verdeeld in voorstanders van de harde lijn, de zogeheten ‘haviken’ – en de pleitbezorgers van een soepele monetaire politiek, de ‘duiven’. De ‘haviken’ willen zowel een fors hogere rente als geldverkrapping, terwijl hun critici vrezen dat zo’n strenge aanpak een recessie zal veroorzaken.
• Koenz: “Een renteverhoging met 50 punten zou onderdeel kunnen zijn van een bredere deal tussen ‘duiven’ en ‘haviken’, waarbij de ‘duiven’ in ruil het groen licht zouden geven voor een verkrapping van de geldhoeveelheid vanaf begin 2023.”

(fjc)