De essentie: Gedaan met laksheid, oordeelt de NAVO. Het wil de 2%-norm nu echt als een minimum laten vastleggen.

• Om acuut te kunnen reageren op de dreigingen van vandaag, eist de NAVO grotere inspanningen van de lidstaten. Met de huidige budgetten kennen veel legers dan wel voldoende operationeel materiaal, maar achter de schermen loopt het wat minder vlot. Zo hebben de meeste landen maar genoeg munitie om enkele dagen strijd te kunnen voeren, en de industrie kan niet snel genoeg omgeschakeld worden naar een oorlogstempo om dit tekort weg te werken.
• Enter Jens Stoltenberg, de NAVO-secretaris-generaal die zopas zijn mandaat met nog eens een jaar verlengd zag. Hij ijverde ernaar de defensie-inspanningen gevoelig te verhogen, en echt die 2 procent te halen. In verschillende landen werkt men al aan groeipaden richting die 2 procent, maar het gaat traag. Op deze NAVO-top moet afgeklopt worden dat de 2%-norm het minimum is waaraan landen moeten voldoen, met waarschijnlijk (net zoals na Wales) tien jaar de tijd om dat te bereiken.
• Ook moet deze regel bindend worden; gedaan met het profiteren van de inspanningen van andere lidstaten. Net deze commentaar gaf ook toenmalig Amerikaans president Donald Trump, toen hij suggereerde dat de Verenigde Staten uit de NAVO moesten stappen, net omdat de VS (met meer dan 3 procent van het bbp als investering) zo gewoonweg betaalt voor de verdediging van de bondgenoten.

Quid België? Ons land hoort bij de slechtste leerlingen van de klas, en lijkt daar weinig aan te willen doen.

• In 2023 zal België 1,18 procent van zijn bbp besteden aan defensie, een verhoging van 0,01 procent tegenover het jaar voordien. Het STAR-plan, dat de strategie van het leger voor de komende jaren moet verzekeren, voorziet een steeds grotere investering in het leger; tegen 2030 moet men 1,54 procent van het bbp uitgeven aan defensie. Dit is nog mijlenver van de eis van 2 procent, die eigenlijk al in 2024 moet gehaald worden.
• Om toch een groeipad naar die 2 procent uit te tekenen, vergaderde de federale regering vorig jaar. Na uren aan discussies, waarbij het op den duur letterlijk over het gebruik van één woord ging, klopte men af op dit: “In de periode 2031-2035, groeit het defensiebudget verder, met de intentie om tegen 2035 naar twee procent te gaan”. Echter, aan het huidige tempo zal dat in de verste verte niet lukken.
• Nu komt de NAVO roet in het eten strooien. Want België gaf, bij monde van premier Alexander De Croo (Open Vld) wel aan de DIP (Defence Investment Pledge, de minimumnorm van 2%) te steunen. “Ik wil daar duidelijk over zijn: ons land zal de eenheid van de bondgenoten ondersteunen”, vertelde de premier in de Kamercommissie Defensie. Maar tegelijk wordt niet verder geïnvesteerd in het leger, of ligt er althans niets concreets op tafel. “Schizofreen”, zo noemt Kamerlid Theo Francken (N-VA) het. “Door niet extra te investeren in Defensie toont deze regering zich echter compleet niet solidair met onze NAVO-partners. Het wordt tijd dat we onze verantwoordelijkheid nemen.”
• Eens de DIP is afgeklopt, zal België zijn groeipad wel moeten versnellen. Alleen, met de huidige regering lijkt zoiets onmogelijk: aan de groene kant van de regeringstafel wordt elke verdere investering in het leger er gewoon afgeveegd. Verwacht wordt alvast dat defensie, en de oorlog in Oekraïne in het verlengde, een belangrijk onderdeel zal worden van de regeringsonderhandelingen na de verkiezingen van 2024.

(nd)