De Franse president Emmanuel Macron haalt de wereldpers met zijn uitlatingen in het magazine The Economist. Onderbelicht blijft de speech die Annegret Kramp-Karrenbauer, lange tijd de gedoodverfde opvolgster van bondskanselier Angela Merkel, in München gaf ter gelegenheid van de 30ste verjaardag van de val van de Muur.

Macron schetst in The Economist een apocalyptisch beeld van de Europese toekomst.

• “De transatlantische alliantie NAVO is “hersendood”, daarom moet Europa een eigen militaire macht ontwikkelen.“
• “De Europese Unie moet niet alleen als een markt fungeren, maar ook als een politiek blok met een beleid op het gebied van technologie, data en klimaatverandering.”
• “Europa moet ook de realpolitik omarmen, bijvoorbeeld door de betrekkingen met Rusland opnieuw op te bouwen.” 
• “Voor het eerst heeft Amerika een president die ons idee van een Europees project niet deelt. Zelfs als Trump niet herkozen wordt, drijven historische krachten de oude bondgenoten uit elkaar. De Amerikaanse prioriteiten veranderen.”
• “Nu protectionisme en autoritarisme in de lift zitten, moet Europa wakker worden en voorbereid zijn op een hardere, minder vergevingsgezinde wereld.”

Het lijkt er sterk op dat de Franse president in het interview de huidige situatie van internationale spanningen in de wereld extreem politiseert om een reflex uit te lokken bij zijn Europese partners. 

Op minder dan 1 maand voor de NAVO-top in Londen is het een manier om duidelijk te maken dat hij niet van plan is zich door zijn Amerikaanse ambtsgenoot in de hoek te laten drummen.

Annegret Kramp-Karrenbauer pleit voor grotere rol van Duitsland in de Navo

Met een speech die ze donderdag aan de Universität der Bundeswehr in München gaf, zet Annegret Kramp-Karrenbauer (in eigen land vooral bekend onder de afkorting AKK) zich op dezelfde lijn als de Franse president. Ze wil vooral doen blijken dat de Duitse politiek omtrent defensie aan herziening toe is. AKK is naast voorzitter van de CDU ook Duits minister van Defensie.

“Een land van onze omvang, met onze economische en technologische macht, onze geostrategische ligging en internationale belangen, kan niet zomaar aan de zijlijn staan ​​toekijken ‘, zei ze. “Duitsland moet zich mengen in het internationale debat en daar een hoofdrol opeisen.”

Duitsland heeft zich sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog vooral in de marge van de Navo bewogen. Maar AKK wil de Duitse Defensie dus duidelijk op de voorgrond duwen. Zo wil ze een nationale veiligheidsraad oprichten. Ook vindt ze dat haar land tussen dit en 10 jaar 2% van zijn bbp aan Defensie moet gaan besteden. Vandaag is dat amper 1,37%. Een eis die al ettelijke keren is geformuleerd door de Amerikaanse president Donald Trump.

Merkel en AKK zitten niet op dezelfde lijn

Haar plannen worden in Duitsland weinig enthousiast onthaald. Critici vinden dat zulk een ingrijpende koerswijziging door de bondskanselier aangekondigd moet worden, eerder dan door een net aangetreden minister. Maar Merkel en AKK zitten niet op dezelfde lijn. Zo uitte AKK eerder deze week kritiek op de eventuele deelname van het Chinese Huawei aan het Duitse 5G-netwerk. Merkel zou vorige maand persoonlijk zijn tussengekomen om Huawei aan boord te houden. Maar volgens AKK kunnen delen van de essentiële Europese data-infrastructuur niet met vreemde mogendheden gedeeld worden. Ze wil ook dat Duitsland een meer actieve rol gaat spelen op vlak van nationale en globale veiligheid. Daarom wil ze van het EU-voorzitterschap in de tweede helft van 2020 gebruik maken om de Europese arm binnen de Navo te versterken.

Annegret Kramp-Karrenbauer lijkt zich op vlak van Defensie dus als een bondgenoot van Macron op te stellen, weg van Merkel. Argumenten voor een afzonderlijke Europese Defensie zijn er voldoende. De VS tonen zich onder Trump een onberekenbare bondgenoot, de wereld is vijandiger geworden en de brexit heeft de EU intern verzwakt. Tenslotte is er nog China.  

Maar in haar eigen partij wordt de roep om Kramp-Karrenbauer opzij te zetten alsmaar luider.  Dat is een gevolg van een reeks flaters en nederlagen bij deelstaatverkiezingen. AKK is ondertussen een van ’s lands minst populaire politici. De kans dat ze straks Merkel als bondskanselier opvolgt slinkt met de dag.

Maar dat een Duitse politica en voorzitter van een regeringspartij nu een nieuwe strategie voor het Duitse defensieapparaat verdedigt, bevestigt dat het Duitse standpunt inzake landsverdediging in het volgende decennium wel degelijk kan wijzigen.