Het plan: Al enkele maanden onderhandelden Duitsland en Polen, om samen de tanks te herstellen.

• Om de reparaties sneller te kunnen uitvoeren, tekende Duitsland in april een intentieverklaring met Polen, om de tanks daar te laten herstellen. Polen zou instaan voor de reparaties en het voorzien van infrastructuur, Duitsland neemt de grootste kosten voor zich. De garages alleen zouden al 150 miljoen euro per jaar kosten, zo bevestigde Duits minister van Defensie Boris Pistorius.
• Concreet werd gekeken naar twee herstelplaatsen, in Gliwice en Poznan. Daar zou de Poolse wapenfabrikant PGZ herstellingen uitvoeren aan de Leopard 2A5 en 2A6, de modernste varianten van de tanks. Door de reparaties in Polen uit te voeren, een buurland van Oekraïne, kunnen ze veel sneller terug worden ingezet aan het front. Daarnaast is de infrastructuur ook al aanwezig.

Poolse profiteurs of Duitse vrekken?

Het probleem: Gebikkel over de kosten zorgen dat Duitsland er de stekker uit trekt.

• Alleen, beide partijen verlaten de onderhandelingstafel zonder een akkoord. Bronnen binnen de Duitse defensie-industrie geven aan dat PGZ astronomische bedragen op tafel legt. Daar bovenop wil het bedrijf geen garantie geven als het tijdens de reparatie extra schade veroorzaakt. Het Duitse dagblad Der Spiegel spreekt over een prijs van 100.000 euro, enkel maar om een eerste inspectie uit te voeren. In Duitsland kost dit om en bij de 12.000 euro.
• Tegelijk wordt ook gewag gemaakt van politieke geschillen. Duitsland en Polen kennen relatieproblemen. Dat begon toen Polen van Duitsland extra herstelbetalingen vroeg voor de Tweede Wereldoorlog. Duitsland weigerde dit, en geeft aan dat er geen juridische basis is voor de eis.
• Daarnaast is er het ‘Ringtausch’-programma, waarbij Duitsland partnerlanden voorziet van modernere legervoertuigen, als zij hun voorraden (vaak ouder Sovjet-materiaal) wegschenken aan Oekraïne. Zo’n deal loopt met Tsjechië, Griekenland en Slovenië. Polen zou ook betrokken worden, maar trok er de stekker uit: het vroeg Duitsland voor 44 moderne tanks; dat kon echter maar 20 oudere tanks geven. Daarop klopte Polen aan bij de VS voor M1 Abrams-tanks.

Op de hoogte blijven van het laatste nieuws over Defensie, spionage of de oorlog in Oekraïne? Defensiejournalist Kasper Goossens stuurt ze wekelijks recht naar jouw mailbox. Interesse? Schrijf je via deze link in!

Duitsland of Litouwen

Toch een oplossing? Beide landen blijven in overleg.

• Daags na het nieuws dat de deal op een helling stond, bezocht Boris Pistorius zijn Poolse ambtsgenoot Mariusz Błaszczak. In een gezamenlijk communiqué bevestigden beide ministers de moeilijke onderhandelingen, maar werd geen reden gegeven. Achteraf zei Pistorius wel stellig dat de onderhandelaars de problemen binnen tien dagen zouden wegwerken. Alleen, die tien dagen zijn verstreken, en volgens Handelsblatt trekt Duitsland zich terug uit de onderhandelingen.
• Als gevolg hiervan zullen de Leopard 2A6-tanks en Strv 122 (de Zweedse variant) hersteld worden in Duitsland en Litouwen, waar een groot contingent Duitse soldaten gestationeerd is. In Litouwen worden ook al de Duitse PzH2000-pantserhouwitsers hersteld. Oekraïne moet zelf de Duitsers inlichten over de schade aan de tanks, dan wordt gekeken waar dit het beste kan hersteld worden, zo bevestigde een woordvoerder van het Duitse ministerie voor Defensie.

• Die geeft tegelijk aan dat er nog steeds onderhandelingen lopen met Polen, dit keer voor de herstelling van Leopard 2A4-tanks, de iets oudere variant. PGZ gaf zelf alvast aan nog steeds bereid te zijn de tanks te herstellen. Als die deal wel slaagt, kan Duitsland zo de gesprekken voor reparaties van latere varianten terug opstarten.

Duitslands geheime troef: Het is verrassend dat Polen niet meer druk legt op PGZ, nochtans een staatsbedrijf.

• Duitsland heeft namelijk een belangrijke jokerkaart achter de hand: de Patriot-raketsystemen. Duitsland bezit drie batterijen die het in andere partnerlanden kan stationeren, om dreigingen vanuit de lucht onschadelijk te maken. Gezien Polen al enkele keren getroffen werd door uit koers geraakte raketten van Rusland of Oekraïne, geen overbodige luxe.
• Over het stationeren van Patriots in Polen wordt dan ook al enkele weken geschreven. Vooralsnog kwam het nog niet zover; wel stonden twee Duitse systemen in de Litouwse hoofdstad Vilnius, ter bescherming van de NAVO-top die deze week plaatsvond.
• Op de gezamenlijke persconferentie met Pistorius, drukte Błaszczak zijn hoop uit dat de Duitse Patriots nog dit jaar in Polen komen te staan.

(evb)