Verdachte tunnels

In het nieuws: Volgens een onderzoek van de Amerikaanse nieuwssite CNN dat grotendeels gebaseerd is op het bestuderen van satellietbeelden, zijn ’s werelds drie grootste kernmachten – China, Rusland en de VS – de afgelopen jaren allemaal begonnen met grote werkzaamheden op hun nucleaire testlocaties. De structuren zijn onlangs uitgebreid en er zijn nieuwe tunnels gebouwd, wat er dus op wijst dat ze nieuwe kernproeven voorbereiden.

• VS: Nevada National Security Site, in de woestijn van Nevada.
• China: tussen het Lop Nur, een ondiep zoutmeer, en de zandwoestijn Taklamakan, Xinjiang Autonome Regio.
• Rusland: Het Russische archipel Nova Zembla, Arctische Oceaan.

“Het is heel duidelijk dat alle drie de landen, Rusland, China en de Verenigde Staten, veel tijd, moeite en geld hebben geïnvesteerd, niet alleen in de modernisering van hun kernwapenarsenaal, maar ook in de voorbereiding op het soort activiteiten dat nodig zou zijn om die wapens uit te testen.”

Cedric Leighton, een gepensioneerde kolonel bij de Amerikaanse luchtmacht, die de beelden heeft onderzocht.

Een nieuw arsenaal om te testen

De context: In theorie werden ondergrondse kernproeven, zoals uitgevoerd tussen 1960 en 1980, verboden door een overeenkomst tussen de grootmachten in 1996. Maar de overeenkomst werd nooit officieel geratificeerd door Washington en Moskou.

• Deze nieuwe tests, die vooralsnog vermoedens blijven op basis van waarnemingen, zouden tot doel kunnen hebben de kennis van de drie mogendheden over de effecten van atoomwapens te actualiseren. Dit geldt des te meer voor China, dat met ongeveer veertig proeven in de twintigste eeuw tegenover honderden voor Rusland en de VS, over weinig “echte” gegevens beschikt.
• Bovendien hebben de drie kernmachten nieuwe generaties wapens ontwikkeld, maar die nooit kunnen testen. Strategische kernwapens waarmee hele steden in één keer kunnen worden vernietigd, zijn niet meer zo populair.
• In de huidige context lijkt een tactische aanval, gericht op een bepaald slagveld of militaire eenheid, met een bom van de orde van een kiloton of minder (Hiroshima: 15 kt), veel waarschijnlijker. Dit is het meest geloofwaardige nucleaire scenario in Oekraïne, als Rusland ooit beslist om nucleaire stappen te zetten.
• Voor Washington zijn dergelijke tests belangrijk om na te gaan hoe krachtig de nieuw wapens zijn. Tot nu toe kunnen de Amerikanen alleen maar inschattingen maken van hoe krachtig die wapens zijn.
• Voeg aan deze gevaarlijke vergelijking de min of meer exotische “geheime wapens” van het Kremlin toe – zoals de beroemde nucleaire torpedo’s die een tsunami kunnen veroorzaken – en we eindigen met een 21e eeuw die er wel eens kan voor zorgen dat de ergste angsten van de vorige eeuw werkelijkheid worden.

(ns/nd)