Denemarken: op stedentocht door het land van hygge

Dat voor de Denen hygge – een onbestemd soort joie de vivre – geen loos begrip is, konden we tijdens een weekje rondtoeren zelf ervaren. Van stoere Vikings in Roskilde naar moderne kunst in Aarhus en van sprookjes in Odense naar wereldstad Kopenhagen. 

In het Duitse Flensburg steken we de grens over en rijden het Deense Jutland binnen. Even buiten Esbjerg, de grootste havenstad van het land, turen we samen met de ‘Mensen van de Zee’, vier monumentale spierwitte beelden op een rij, naar de Deense Waddenzee.

De wind blaast ons zowat van onze sokken. ‘Et alors‘, hoor ik de beelden denken, ‘dit is wel Denemarken, hé maatje, land van water en wind, Vikingland, wat had je gedacht?’

Maar even verderop in Ribe, het oudste dorp van Denemarken, schijnt de zon weer. Ze hebben er een knoert van een kathedraal, een knus dorpsplein met restaurants, terrassen, winkeltjes en een schilderachtige, oude haven die net als die van Brugge verzandde.

Wij zetten koers naar het noorden. Het landschap, hoofdzakelijk landbouwland en zo plat als een pannenkoek, straalt rust uit. Verrassend mooi, zeker voor natuurliefhebbers, is het dorpje Skagen op de noordelijke spits van het schiereiland waar je de restanten van de Tilsandede Kirke (De verzande kerk) kan zien en een duin dat geregeld op wandel gaat.

Even buiten het dorp, in Grenen, is er een uitgestrekt duinengebied waar op de uiterste punt het Skagerrak (de Noordzee in het westen) en het Kattegat (de verbinding naar de Oostzee) op elkaar botsen. Die twee namen klinken je misschien bekend in de oren. Laat je met je twee benen, telkens in een andere zee, digitaal vereeuwigen en met een tikkeltje geluk maken een paar zonnende zeehonden het plaatje compleet.

Niet bepaald uitnodigend oogt de witgekalkte slogan Zimmer frei op een Duitse bunker op het strand, een ouwe getuige van de Atlantikwall uit de Tweede Wereldoorlog. Dat de zee hier hevig tekeer kan gaan, maken de vele waarschuwingsborden op het strand duidelijk: verboden te baden op straffe van livsfare.

Nogal wat kunstschilders togen in het verleden naar Grenen voor het bijzondere licht dat ze in impressionistische werken probeerden te vangen. In het museum van Skagen hangen intimistische werken van Peder Severin Kroyer, Michael Ancker en vele anderen.

Aarhus, ook City of Smiles genoemd, de gelukkigste stad van Denemarken
Guy Meus

Het kunstzinnige Aarhus

Na Kopenhagen is studentenstad Aarhus de tweede grootste stad van het land. Dat ze in 2017 uitgeroepen werd tot Europese culturele hoofdstad en een grondige facelift kreeg, merk je als je door de gezellige binnenstad struint. De vele caféterrassen, waterpartijen en zitbanken langs de Å-rivier, die pal door de stad loopt, maken dit een bijzonder gezellige stad. In de kathedraal kan je een prachtig altaarstuk van de middeleeuwse kunstenaar Bernd Notke bewonderen.

Een topper is alvast het ARoS, of het museum voor hedendaagse kunst. Het gebouw valt meteen op door zijn moderne architectuur en het opvallende cirkelvormige dakplatform van de beroemde Deens-Groenlandse lichtkunstenaar Olafur Eliasson, Your Rainbow Panorama, genoemd. Terwijl je rondwandelt op de skywalk wisselen regenboogkleuren elkaar af, zodat het uitzicht op de stad, de zeehaven en hijskranen er gekleurd bijliggen.

In het museum zullen kunstliefhebbers zich ongetwijfeld vergapen aan tal van intrigerende kunstobjecten, videoprojecties en installaties, onder meer de bevreemdende ‘Boy’ van Ron Mueck. Loop zeker eens binnen in de museumshop en geniet in het rustgevende restaurant van het typische smørrebrød, het traditionele gerecht waaraan aanstormend Deens keukengeweld een eigentijdse twist heeft gegeven.

Odense: de stad van Hans Christian Andersen

Odense, slenterstraatje in ouder gedeelte
Guy Meus

Het lelijke eendje, het tinnen soldaatje, de kleren van de keizer, de Chinese nachtegaal…. Het zijn maar enkele titels van de meer dan 150 sprookjes waarmee Hans Christian Andersen in zijn 70-jarige leven de hele wereld verblijdde. In dit provinciestadje op het eiland Funen zag de beroemde sprookjesschrijver in 1805 het levenslicht. Tot zijn 14de bracht hij in Odense zijn jeugd door voor hij verkaste naar Kopenhagen.

Liefhebbers van ’s mans sprookjes zullen hun hart ophalen in het ronduit prachtige museum dat aan de beroemdste inwoner van de stad gewijd is. In de vele zalen wordt per thema het leven, de turbulente tijdsgeest en het oeuvre van Andersen op een boeiende manier uitgebeeld.

In het stadje kun je een leuke wandeling maken langs de plaatsen die in de biografie van de schrijver relevant geweest zijn: geboortehuis (deel van het museum), woonhuis, gevangenis waar grootvader verbleef, de rivier waar moeder als wasvrouw zich doodwerkte, het armenhuis, de kerk waar zijn vader begraven werd …

De vele en overal verspreide beelden in de stad, groot en klein, verwijzen naar een of ander sprookje waar elk Deens kind mee opgroeit. Maar ook zonder het Andersen-verhaal leent het stadje zich voor een leuke wandeling en een aangenaam verblijf.

De buurt achter het Sortebrødre Torv (Zwartebroedersplein) bij het Radisson Blu Andersen – hotel doet met zijn middeleeuwse, kronkelende steegjes en pastelkleurige huisjes romantisch aan. Toen de schrijver hier opgroeide was dit de armoedigste en goorste buurt van de stad. ‘Nu swingen de prijzen voor huur en aankoop hier de pan uit’, horen we van een ‘dame met hondje’ (geen sprookje!) die ons over de plaatselijke politiek onderhoudt.

De binnenstad met hippe winkels, uitnodigende restaurants, gezellige terrassen gonst van het goede leven. Loop ook eens door de Brandts Passage waar je in de levendige studentenbuurt terechtkomt.

Achter de dom, gewijd aan de heilige Knud van wie het skelet in de crypte de aandacht trekt, strekt zich een mooi park uit met prieeltjes, wandelwegen door het groen en standbeelden in en langs de rivier. Heel wat studenten – met of zonder studieboeken – liggen relaxed te zonnen onder de bomen of op het gras. Erg ‘hygge’, me dunkt.

De Vikingen van Roskilde

Dat de Denen trots zijn op hun Viking-verleden, bewijzen de talrijke musea die aan dit zeevarend volk gewijd zijn. Het Vikingscheepvaartmuseum van Roskilde is beslist de moeite.

In de haven zie je enthousiaste vrijwilligers in de open lucht en in ateliers de verschillende scheepstypes nabouwen naar de originele plannen. In het museum kan je de replica van de vijf schepen bekijken die in 1962 redelijk intact in de haven opgegraven werden. Over de vernuftige scheepsbouwtechnieken van de Vikingen, hun dagelijkse leven, hun reizen en hun cultuur kom je alles te weten in het goed gestoffeerde, multimediale Vikingmuseum op dezelfde locatie.

Een wandelpad leidt vanaf het water door een park naar het stadje zelf waar de Domkirke, een immense kathedraal (ook Unesco-werelderfgoed) uitkijkt op de omgeving.

Kopenhagen, Koninklijk Plein
Guy Meus

Kopenhagen: jeugdig, hip en trendy

De stad laat zich makkelijk belopen en reisgidsen en toeristische folders wijzen je de weg langs de highlights. Wij stippelden zelf een wandeling uit en startten onze verkenningstocht achter het stadhuis bij het beroemde amusementspark Tivoli.

In het statige, oranjebruine gebouw met koepel heeft de steenrijke bierbrouwer Carl Jacobsen zijn prachtige collectie kunstwerken ondergebracht (skål, Carl!). We steken over en nemen verderop een kijkje in het Nationale Museum, een statig paleis met uitgebreide bookshop.

Even verder belanden we in het zenuwcentrum van de Deense macht, hier bekend als Borgen (de Burcht) waar de Folkedinget (het parlement) en andere staatsinstellingen gevestigd zijn. Het enorme complex was ooit de residentie van het Deense koningshuis, Christians Borg genaamd. Met Brigitte Nyborg uit de serie Borgen in gedachten – heel wat scènes werden hier ingeblikt – struinen we door mooi onderhouden priëlen en tuinen.

Even later lopen we langs Le Magasin du Nord, een Deense warenhuisketen, en staan we op het Kongens Nytorv (Nieuwe Koningsplein) bij het theater. Op de billboards ontwaar ik Sara Lund, fascinerende actrice uit de serie ‘The Killing’ die hier live op de planken staat.

Vlakbij vind je de razend populaire en gezellig drukke wijk Nyhavn. Voor een gezellige babbel, een Deense knabbel en een goed glas is dit the place to be. Wel ja, de tourist trap staat wijd open maar ik hoor dat de Kopenhagers zelf hier toch ook graag verwijlen.

En pittoresk is de plek zeker: heftig gekleurde huisgevels, de rondvaartboten op het kanaal, een sliert uitnodigende terrassen in het gouden avondlicht … en de vele passanten.

In een wip sta je nu voor de Frederiks kirke, ook Marmerkerk genoemd, die met haar groen geoxideerde koepel aan de Sint-Pietersbasiliek van Rome doet denken. Ook het interieur is indrukwekkend. Tegenover de kerk aan een immens plein ligt Amalienborg, de residentie van het Deense koningshuis.

Het plein wordt omzoomd door vier gelijkvormige, neobarokke paleizen waarvan één bewoond wordt door koningin Margarethe en haar Franse echtgenoot. Die zouden er volgens royalty watchers een bewust gekozen, gewoon leven op nahouden.

We wandelen verder langs het water met zicht op het futuristisch aandoende operagebouw aan de overkant en staan even later oog in oog met de den Lille Havfrue of de kleine zeemeermin, hét icoon van de stad. Ietwat weemoedig tuurt ze naar het water, klaar om er elk ogenblik met gevlochten staart in te duiken. De sprookjesfiguur, ook weer uit de fantasiewereld van Andersen ontsproten, heeft echt wel veel bekijks en groepen Japanse scholieren willen per se met haar op de foto.

Even verder ga je onder de ophaalbrug van het Kastellet, een goed bewaard fort met legerkazernes, terug richting Marmerkerk. Vandaar kun je nu naar het Rosenborg Slot, een sprookjesachtig renaissancekasteel in rode baksteen waar de Deense kroonjuwelen bewaard worden.

Wil je een omweg maken, dan loop je ook even door het oude stadsdeel Nyboder waar vooral jonge gezinnen en veel studenten hun intrek hebben genomen in de okergele, voormalige huisjes van militairen. Vraag je je af waar al die fietsers in de stad vandaan komen, dan vind je hier voor een deel het antwoord.

Door het prachtige Kongens Have (Koninklijk Park), dat zich rond de waterburcht Rosenborg uitstrekt, ben je zo in Strøget, de lange verkeersvrije winkelstraat met restaurants, cafés, luxewinkels van de bekende merken, designzaken, boetieks en shops (o.a. de Lego store). Straatartiesten en live bands die niet op een decibelletje meer of minder kijken, zorgen voor ambiance. Op het einde van de Strøget ben je dan weer aan het Stadhuspladsen en Tivoli.

Als je grondiger met het fascinerende Kopenhagen en wijdere omgeving wil kennismaken, trek je daar het best enkele dagen voor uit. De stad verrast, net als de rest van Denemarken, elke keer opnieuw. Something rotten in the state of Denmark? Forget it, my dear Hamlet!

Kopenhagen, Kasteel Rosenborg en Koningspark
Guy Meus

De logeertips van Goodbye

Jutland: Sporthotel Rebild Bakker van hotelketen Comwell in Skørping, Rebildvej 36. Ligt in de heuvels en desolate heidelandschappen van Nationaal Park Rebild. Verzorgd en gezond ontbijt. www.comwellrebildbakker.dk

Funen: Radisson Blu H.C. Andersen in Odense. Klassehotel: ruime, comfortabele kamers met koffie-en theefaciliteiten, gezellige lounge met bibliotheek, prima service, heerlijk ontbijt. www.radissonblu.com

Zeeland (Sjælland): First Hotel Kong Frederik in Kopenhagen, Vester Voldgade 25. Goed gelegen stadshotel vlakbij Tivoli. Italiaans restaurant beneden en uitgebreid ontbijt in dezelfde zaal. www.firsthotels.com

Lolland: Hotel Søpark in Maribo, Vestergade 29. Doorgangshotel met ruim park, vriendelijke receptie en heerlijk ontbijt. www.maribo-soepark.dk