Geen herhaling van 2017 voor dit grote debat tussen de twee Franse presidentskandidaten. Marine Le Pen houdt beter stand, ze laat Emmanuel Macron niet meer over zich heen lopen. Niettemin hield die laatste het debat stevig in handen, door meteen de argumenten van zijn tegenstander af te breken. We kijken naar de sociaal-economische kwesties die centraal staan in deze presidentsverkiezingen.

Koopkracht

Het is Le Pen die het spits afbeet over een onderwerp waarop zij alles te winnen heeft: ze herinnerde aan haar campagnebelofte om de btw op energie te verlagen en op een mand van producten die voor veel Fransen van essentieel belang worden geacht, concrete maatregelen. Maar Macron reageerde onmiddellijk door haar op de feiten te wijzen: “Maar u hebt tegen het tariefschild voor gas en elektriciteit gestemd! Waarom?”

Profiterend van zijn voordeel, herinnerde de aftredende president eraan dat hij juist dit tariefschild voor gas en elektriciteit wil verlengen, een maatregel van bevriezing van gereguleerde tarieven die hij “twee keer zo effectief vindt als de door Marine Le Pen gewenste btw-verlaging”.

“De maatregel van bevriezing, ik ben daar helemaal niet tegen”, zei Le Pen. Maar: “Ik wil iets blijvends en niet iets tijdelijks zoals u voorstelt.”

Verhoging van salarissen of bonussen

Macron: “U gaat geen lonen bepalen, mevrouw Le Pen.” “Net zoals u geen bonussen gaat bepalen, mijnheer Macron”, antwoordde Le Pen. Ze verdedigde haar voorstel om de “werkgeversbijdragen” te bevriezen in geval van een verhoging van “10 procent van de salarissen, tot driemaal het minimumloon”. “Het is zeker een verlies aan inkomsten (voor de staat, red.), maar het zijn geen directe uitgaven”, verzekerde Le Pen.

“Ik zou niet willen dat degenen die naar ons luisteren, denken dat met u hun salaris met 10 procent zal doen stijgen”, antwoordde Macron, die de voorkeur gaf aan zijn systeem van door bedrijven betaalde bonussen, die belastingvrij zullen zijn tot 6.000 euro. Een systeem dat Le Pen omzeilde door erop te wijzen dat de bank voor een lening kijkt naar het salaris en niet naar de bonussen.

Klimaat

Het klimaat is het stiefkind van de campagne, tot grote wanhoop van een aanzienlijk deel van de kiezers, vooral de jongsten. De twee finalisten lieten zich op dit punt tegen elkaar uitspelen, zonder uiteindelijk ook maar het minste concrete voorstel te doen.

Het moet gezegd dat geen van beiden over de munitie beschikte, en het was Macron die als eerste op dit gebrek bij zijn tegenstander wees: “Uw programma heeft kop noch staart in dit opzicht, u stelt een permanente verlaging van belastingen op koolwaterstoffen voor, op zeer vervuilende fossiele brandstoffen (…). Ik ben van mening dat we in een duidelijke controverse zitten, ik heb uw project gelezen en het is zeer transparant, u bent een klimaatscepticus, dus het is duidelijk.”

Macron onderstreepte dat er geen woord over ecologie te lezen is in de “22 maatregelen voor Frankrijk” van Le Pen.

“Ik ben absoluut geen klimaatscepticus, in geen enkel geval, maar u bent een beetje een klimaathypocriet”, antwoordde Marine Le Pen. “Bovendien is dit misschien de reden waarom de mensen niet geloven in uw wil om al deze problemen op te lossen”, eraan toevoegend dat de aftredende president “het ergste van de bestraffende milieupolitiek” vertegenwoordigde.

Geen van beide kandidaten presenteerde echter iets nieuws of concreets over dit onderwerp. Het is dus eerder de strijd tegen klimaatverandering die het onderspit delft, nadat beide kandidaten hun wapens op dit punt hebben weggelegd en verder zijn gegaan.

(am/evb)