Key takeaways

• Het Marburg-virus is een zeer besmettelijke ziekte die tot de dood kan leiden door overmatig bloedverlies.
• Het virus werd voor het eerst geïdentificeerd in 1967 na gelijktijdige uitbraken in Duitsland en Servië, die in verband werden gebracht met uit Oeganda geïmporteerde Afrikaanse groene apen.
• De laatste jaren zijn er uitbraken geweest in verschillende delen van Afrika, waaronder een verwoestend incident in Angola in 2005 dat meer dan 300 levens eiste.

Het Marburg-virus: een zeer besmettelijke ziekte

Een recente uitbraak van het Marburg-virus in Rwanda heeft op tragische wijze ten minste acht levens geëist en benadrukt de ernst van deze zeer besmettelijke ziekte. Marburg lijkt op ebola en vertoont symptomen zoals koorts, spierpijn, diarree en overgeven. In ernstige gevallen kan de ziekte leiden tot de dood door overmatig bloedverlies. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) meldt dat het virus meestal de helft van zijn slachtoffers eist, waarbij eerdere uitbraken resulteerden in sterftecijfers variërend van 24 procent tot 88 procent.

De oorsprong van het Marburg-virus

Het Marburg-virus werd voor het eerst geïdentificeerd in 1967 nadat er gelijktijdig uitbraken waren geweest in Marburg en Frankfurt, Duitsland, en Belgrado, Servië. De eerste uitbraak betrof 31 infecties en zeven sterfgevallen en was terug te voeren op Afrikaanse groene apen geïmporteerd uit Oeganda. Latere onderzoeken hebben het virus in verband gebracht met andere dierlijke reservoirs, met name vleermuizen die grotten en mijnen bewonen. De laatste jaren zijn er uitbraken geweest in verschillende delen van Afrika, waaronder een verwoestend incident in Angola in 2005 dat meer dan 300 levens eiste.

Marburgvirus in Afrika en daarbuiten

Buiten Afrika zijn er in de afgelopen vier decennia slechts twee sterfgevallen geregistreerd die gerelateerd zijn aan het Marburg-virus, één in Europa en één in de Verenigde Staten. Beide personen hadden deelgenomen aan expedities naar grotten in Oeganda. De huidige uitbraak in Rwanda, die eind september 2024 werd bevestigd, is het eerste geval van ontdekking van het virus in het land. De bron is nog niet geïdentificeerd, maar buurlanden Oeganda en Tanzania kenden Marburg-uitbraken in respectievelijk 2017 en 2023.

Reactie op de uitbraak

Ongeveer 300 personen in Rwanda die in contact zijn geweest met bevestigde gevallen worden momenteel nauwlettend in de gaten gehouden. Het is alarmerend dat zich onder de mensen die positief op de ziekte getest zijn, ook gezondheidswerkers bevinden. De WHO verleent actieve steun aan de inspanningen van Rwanda om de uitbraak in te dammen door deskundigen, testkits en persoonlijke beschermingsmiddelen te sturen.

De symptomen en overdracht van het Marburg Virus

Het virus manifesteert zich meestal abrupt met hoge koorts, drie dagen later gevolgd door spierpijn en ernstige hoofdpijn. Patiënten vertonen vaak “spookachtige” kenmerken, gekenmerkt door ingevallen ogen, bleke gelaatsuitdrukkingen en diepe lethargie. Naarmate de ziekte vordert, krijgen veel mensen te maken met inwendige en uitwendige bloedingen, wat uiteindelijk binnen acht tot negen dagen leidt tot de dood door bloedverlies en shock.

Preventie en behandeling

Het Marburg-virus kan in verschillende dierlijke gastheren voorkomen, waaronder Afrikaanse groene apen, varkens en de Egyptische rousette-vleermuis. Overdracht op mensen vindt voornamelijk plaats via lichaamsvloeistoffen of contact met besmet beddengoed. Zelfs na herstel kunnen mensen het virus nog lange tijd uitscheiden in hun bloed of sperma. Hoewel er momenteel geen specifieke behandelingen of vaccins beschikbaar zijn, wordt er onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van effectieve therapieën, waaronder bloedproducten, geneesmiddelen en immuuntherapieën.

Maatregelen voor de volksgezondheid

Om de symptomen bij gehospitaliseerde patiënten te verminderen, kunnen gezondheidswerkers intraveneus vloeistoffen toedienen en transfusies uitvoeren om verloren bloed aan te vullen. Volksgezondheidsorganisaties adviseren om geen bushmeat te eten of te hanteren in Afrika en dringen er bij mensen in gebieden waar het virus is uitgebroken op aan om contact met varkens te vermijden. Mannen die het virus hebben opgelopen, wordt aangeraden veilige seks te hebben door condooms te gebruiken tot minstens een jaar na het begin van de symptomen of tot twee opeenvolgende spermaonderzoeken een negatief resultaat hebben opgeleverd. Verder moeten personen die betrokken zijn bij het begraven van overledenen uiterste voorzichtigheid betrachten om direct contact met het lichaam te vermijden.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!