Investeerders wereldwijd verkopen massaal hun staatsobligaties, in een teken dat de economie het steeds beter doet en dat de inflatie aantrekt.
Wanneer de economie het goed doet, wordt staatspapier minder interessant dan aandelen. De reden hiervoor is dat de waarde van een aandeel gelinkt is aan de winstgevendheid van het bedrijf, terwijl staatsobligaties een vooraf vastgesteld vast rendement uitbetalen. Omdat de bedrijfswinsten nu omhoog gaan, worden aandelen dus interessanter dan staatspapier.
Ook heeft de recente stijging van de olieprijs de inflatie een duw in de rug gegeven. Wanneer olie duurder wordt, gaat normaal ook de prijs van een reeks andere goederen en diensten de hoogte in. Transportdiensten, bijvoorbeeld. Wat op zijn beurt dus de inflatie aanzwengelt. Die inflatie is dan weer problematisch voor staatspapier omdat ze de toekomstige waarde van geld doet verwateren. Met bijvoorbeeld eenzelfde 20 euro zal men volgend jaar minder kunnen doen als de inflatie stijgt. Staatspapier met een vooraf vastgestelde toekomstige rente wordt zo minder aantrekkelijk voor de investeerder.
Succes van staatsobligaties duurde 30 jaar
Hoewel er enkel dipjes zijn geweest, is de kans groot dat er een einde komt aan de drie decennia lang durende succesreeks van staatsobligaties, die het sinds eind jaren ’80 in waarde zijn blijven stijgen. Dat was vooral te danken aan de voortdurende vertraging van de inflatie.
Investeerders die op zoek waren naar een vast rendement stortten zich daarom op staatsobligaties, die dan ook duurder werden (lees: die steeds minder rente gingen uitbetalen). Omdat er nu minder kandidaat-kopers zijn, stijgt de rente op deze obligaties. En omdat de centrale banken de prijs van geld veelal bepalen in functie can de rente die op staatsobligaties wordt beloofd, wordt het voor consumenten ook duurder om te lenen bij de bank. Dat kan op termijn de economische groei vertragen, wat op zijn beurt weer op de aandelen gaat wegen.
De rente op een Amerikaanse staatsobligatie bedroeg maandag 2,7%. Dat is 0,3% meer dan begin januari. Het magische percentage lijkt hier 3% te zijn. Eens die kaap wordt gesloopt gaat dat op de aandelenprijzen wegen, zeggen experts.
Stijging Amerikaanse rente weegt op Europa… en straks op België
De stijging van de Amerikaanse rente weegt ook op Europa. Daar is de rente op een Duitse obligatie met een looptijd van 5 jaar opnieuw positief sinds maandag opnieuw positief. Een niet onbelangrijk evenement, want diezelfde obligaties betaalden 3 jaar lang een negatieve rente. Men moest met andere woorden de Duitse staat betalen om 5 jaar lang je geld vast te houden.
Duitsland heeft geen problemen met deze gang van zaken. De Duitse staatsschuld daalt en het budget genereert een surplus. Maar voor landen als België – met een massale staatsschuld die tegen de 100% aanschurkt en die maar niet wil dalen – is dat wel een probleem. Want als de rente stijgt wordt die schuld steeds zwaarder om torsen, wat ook het budgetevenwicht verder in het gedrang brengt.