Door de oorlog in Oekraïne is het duidelijk geworden dat de Europese Unie op bepaalde vlakken, waaronder de energiebevoorrading, te afhankelijk is van Rusland. Volgens enkele analisten bevraagd door de Amerikaanse nieuwssite CNBC is de voormalige Duitse bondskanselier Angela Merkel daar deels verantwoordelijk voor.

Rusland heeft altijd al een ingewikkelde relatie met Duitsland gehad. Het land is dan ook in grote mate afhankelijk van Russische energie. Volgens het Duitse statistiekbureau komt ongeveer een derde van de ingevoerde olie en 45 procent van de steenkool die door Duitsland wordt geïmporteerd uit Rusland. Onze oosterbuur voert ook veel Russisch gas in.

Nord Stream 2

Merkel stond ervoor gekend dat ze vloeiend Russisch sprak en diplomatieke banden met de Russische dictator Poetin onderhield. Het was ook tijdens haar ambtstermijn dat Duitsland zijn energierelaties met Moskou versterkte en zijn nationale defensie-uitgaven tot een minimum beperkte.

Volgens Daniela Schwarzer, uitvoerend directeur bij de denktank Open Society Foundations, heeft Duitsland na de annexatie van de Krim door Rusland een grote fout gemaakt door economische banden en energieprojecten met Rusland niet terug te draaien, waardoor het land de afgelopen jaren nog meer afhankelijk is geworden van Russische energie. Zo is de ontwikkeling van de gaspijpleiding Nord Stream 2 in 2018 gestart onder het leiderschap van Merkel.

Ander beleid sinds start oorlog Oekraïne

Door de oorlog in Oekraïne heeft Duitsland onder leiding van de huidige bondskanselier Olaf Scholz het roer volledig omgegooid. Jacob Kirkegaard van het Duitse Marshallfonds, een denktank, merkt in een reactie aan CNBC op dat Duitsland nu door een andere bril naar Rusland kijkt. “Het land ziet Rusland niet langer als een op stabiliteit gerichte actor, maar als een agressieve imperialistische macht”, klinkt het.

Zo heeft Scholz de goedkeuring van de gaspijpleiding Nord Stream 2 opgeschort als reactie op het Russische geweld in Oekraïne. Het Zwitserse moederbedrijf heeft intussen een uitstel van betaling aangevraagd, waardoor een faillissement heel waarschijnlijk is.

Volgens Alberto Alemanno, hoogleraar EU-recht aan de H.E.C. Paris Business School, heeft geen enkel ander land de rebelse houding van Rusland tegenover de wereldorde zo gebagatelliseerd als Duitsland onder leiding van Merkel. “Door een onnodige relatie van onderlinge afhankelijkheid met Vladimir Poetin aan te gaan heeft het Duitsland van Merkel hem sterker gemaakt, terwijl het heel Europa en de NAVO heeft verzwakt”, klinkt het. “Nord Stream 2 was als het ware een belichaming van alles wat fout was aan de positie van Duitsland tegenover Rusland.”

Door de oorlog in Oekraïne is Duitsland zich ook meer gaan toespitsen op defensie. Scholz zei onlangs dat zijn land meer gaat investeren in defensie en wapens zal opsturen naar het belegerde land. “Onder Merkel werd er veel te weinig geïnvesteerd in defensie”, aldus Schwarzer. “Het Duitse leger is eigenlijk in een slechte staat.”

(lp)