Een “Club Med”-land en een “zuinig” land die samen een voorstel indienen om de begrotingsregels van de Europese Unie te wijzigen is de onwaarschijnlijke alliantie van de dag.
In het nieuws: Spanje en Nederland presenteren een gezamenlijke non-paper voorafgaand aan de vergadering van de ministers van Financiën van de Eurogroep, zo heeft Politico vernomen.
Samengevat: De huidige begrotingsregels zijn verouderd en moeten worden gewijzigd/vervangen door meer realistische doelstellingen die zijn afgestemd op elke staat.
Concreet: Het is niet erg concreet. Het document pleit voor “het omzetten van middellangetermijndoelstellingen in een eenvoudige uitgavenregel”: kunnen lenen in tijden van crisis en de schuld afbouwen in tijden van groei.
De essentie: In het document wordt zorgvuldig vermeden om de doelstellingen van een beperking van de overheidsschuld tot 60 procent van het bbp en een maximaal tekort van 3 procent te noemen. Nu steeds meer lidstaten een schuld van meer dan 100 procent hebben, lijkt de eerste doelstelling niet echt realistisch meer. Voorlopig schrijven de EU-regels een jaarlijkse schuldreductie van 5 procent voor. Maar door de opeenvolgende crises dreigt deze regel veel landen in een recessie te storten.
Opmerkelijk: Het is verbazend dat twee landen die altijd tegenover elkaar hebben gestaan als het gaat om begrotingsregels binnen de EU, nu samen optreden. Het signaal is duidelijk gericht aan Parijs, Berlijn en Rome, die de drie zwaargewichten van de EU blijven als het gaat om de besluitvorming. Madrid en Den Haag, respectievelijk de 4e en 5e grootste macht van de EU, willen laten zien dat ze het initiatief kunnen nemen in een debat dat al jaren aan de gang is.
Het detail: Het woord investering wordt 11 keer herhaald in de tekst. Het geld dat goed besteed wordt en nodig is voor de energie- en digitale transitie moet buiten het budgettaire kader besteed worden, vinden de twee landen. Dit is ook het standpunt van de linkerkant van Vivaldi hier in België.
De achtergrond: Sinds maart 2020 zijn de Europeanen niet meer onderworpen aan begrotingsregels, als gevolg van de gezondheids- en energiecrises. Maar er zal een nieuw kader worden vastgesteld en toegepast, waarschijnlijk vanaf 2024. De Europese Commissie heeft een voorstel in die zin gedaan, dat niet ver afstaat van de tekst die Spanje en Nederland hebben ingediend. Voorlopig vindt Duitsland het nieuwe voorstel niet streng genoeg en vraagt het om sancties die nooit daadwerkelijk worden genomen. We zijn er zeker nog niet: de tekst moet nog door het Parlement en uiteindelijk door de lidstaten worden goedgekeurd.
(nd)