Een onwaarschijnlijk verhaal: de dag dat Vincent Van Quickenborne, vicepremier voor Open Vld, en minister van Justitie terugkeerde uit New York, waar hij welgeteld één dag op blitzbezoek was, om een conferentie over de oceanen te leiden (hij is ook minister van Noordzee), moesten hij en zijn gezin plots onderduiken.
De reden: een tip die binnenliep bij het gerecht, vanuit de hoogste drugsmilieus, dat de minister een target voor ontvoering zou zijn. En later diezelfde dag werd een wel erg drieste actie van criminelen, in de straat van de minister, in een villa-wijk in Kortrijk, door een patrouille van de politie onderschept. Daar waren twee wagens met Nederlandse nummerplaat gesignaleerd. Nadat de politie ter plaatste kwam, poetsten de criminelen razendsnel de plaat, en lieten één wagen achter, die achteraf gestolen bleek. Daarin lieten ze plastieken handboeien, benzine en een zwaar vuurwapen achter.
Al een dag later, vrijdagnacht, sloeg het gerecht terug: drie mannen werden opgepakt, allen met een strafblad, in Den Haag. Zondag kwam daar nog een vierde bij. Het Belgische gerecht vraagt hun uitlevering.
Maar meer dan vermoedelijk gaat het om criminelen van het straatniveau: de kans is groot dat zij zelfs niet eens wisten wie het doelwit was, of wat de achtergrond was. Al eerder lieten drugsbendes aanslagen plegen door snel geronselde criminelen, die verder van weinig op de hoogte waren.
Dat de Belgische politiek geviseerd wordt door de drugsbendes is al langer geweten: na het grootschalige onderzoek naar telefoons van Sky ECC, waarbij een enorme hoeveelheid criminele gegevens werd blootgelegd, kregen onder meer Van Quickenborne maar ook minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v) al stevige politiebescherming. En ook Antwerps burgemeester Bart De Wever (N-VA) moest al regelmatig beschermd worden.
Van Quickenborne, die van de strijd tegen coke ook persoonlijk een punt maakte, trok onder meer naar Dubai, om daar uitleveringsverdragen en meer samenwerking te bepleiten. Die Golfstaat is een vrijhaven voor een pak drugscriminelen, die er hun geld geparkeerd hebben. Mogelijks maakte dat hem een doelwit voor een aantal grote namen uit de drugswereld.
Van Quickenborne en zijn premier, Alexander De Croo (Open Vld), blijven uiteraard stevig communiceren.
Dat een vicepremier en minister van Justitie zo expliciet een doelwit is, is een nieuw fenomeen voor de Belgische politiek: het is van André Cools in 1991 geleden dat er een politicus van hoog niveau doelwit was. De PS-topman werd vermoord door een hitman van de Italiaanse maffia, zijn dood legde een aantal grote corruptiezaken zoals de Agusta-affaire bloot.
Dit lijkt om een heel ander soort criminaliteit te gaan, waarbij de narcobendes steeds driester ingrijpen, om hun macht te tonen: een fenomeen dat eerder in Zuid-Amerika opdook. Daarbij worden dan onder meer politici en journalisten geïntimideerd en geviseerd, in een steeds driester opbod. In Nederland eindigde dat in juli 2021 al met de moord, op klaarlichte dag, op onderzoeksjournalist Peter R. de Vries.
De reactie van Open Vld volgde snel. Zaterdagavond in de Xpo in Kortrijk was er het feest van de burgemeester en zijn ’team’, van Van Quickenborne dus, en diens liberale stadslijst in Kortrijk. De kopman zelf was er niet, maar reageerde met een videoboodschap, opgenomen in z’n onderduikadres, waar hij met z’n gezin verbleef. Zo sprak hij toch de meer dan 1.500 aanwezigen fors toe:
“Dat de ontvoering mislukt is, is te danken aan het professionele ingrijpen van onze veiligheidsdiensten, die dag en nacht paraat staan om ons te beschermen.”
“We hebben even getwijfeld of het feest kon doorgaan, maar door te annuleren zouden we toegeven aan de drugsmaffia, en dat gaan we nooit doen.”
Eerder had hij al laten weten via zijn sociale media dat “de mensen die hierachter zitten, het tegenovergestelde bereiken van wat ze beogen”. “We moeten blijven strijden. De criminelen voelen zich in het nauw gedreven. Dat gevoel is terecht. Want we zullen de strijd tegen de georganiseerde misdaad blijven voeren, met meer mankracht en middelen dan vroeger.”
Het was premier Alexander De Croo (Open Vld), die op het feest van Van Quickenborne de gastheer ging vervangen. Daar communiceerde hij meteen ook fors. “Dit is totaal onaanvaardbaar. Maar als Vincent en zijn gezin vandaag schrik moeten hebben, dan is het omdat ze ergens voor staan. Voor veel mensen van de veiligheidsdiensten of havenarbeiders is dit helaas dagelijkse kost. Sommigen bij het federaal parket krijgen al acht jaar bescherming. Maar een minister, is een nieuwe stap. We staan voor een moeilijke periode.”
