“De mogelijkheid van een toekomstige eurocrisis kan niet uitgesloten worden”, schrijft economieprofessor Paul De Grauwe (London School of Economics).
De bankencrisis van 2008 leidde een jaar of vier later tot een existentiële crisis van de Europese muntunie, waarbij de financiële markten op het uiteenvallen van de eurozone speculeerden. De zwakkere eurolanden in Zuid-Europa zagen in die periode de rentes op hun staatspapier de hoogte inschieten, omdat beleggers geen vertrouwen in hun overheidsfinanciën meer hadden.
Dreigt dat scenario zich nu te herhalen, nu er een recessie is uitgebroken en er grote twijfels blijven over de houdbaarheid van vooral de Italiaanse staatsfinanciën? Dat is volgens muntunie-expert Paul De Grauwe niet uit te sluiten, zo schrijft hij in een analyse.
Er is volgens de econoom altijd onzekerheid of de Europese Centrale Bank een van de 19 individuele lidstaten wel altijd te hulp zal schieten. Bij de centrale banken met maar één overheid, zoals de Bank of England, bestaat die onzekerheid daarentegen niet. Om de onrust rond het Britse staatspapier te bezweren, greep de Britse centrale bank recentelijk kordaat in.
Sterke versus zwakke eurolanden
Binnen de Europese Centrale Bank, met de “sterke” eurolanden zoals Duitsland, Oostenrijk en Nederland die soms andere prioriteiten hebben dan de “zwakke” eurolanden in Zuid-Europa, is de besluitvorming echter minder vanzelfsprekend.
De Grauwe: “Men kan redelijke twijfels hebben over de vraag of de ECB in de toekomst altijd klaar zal staan om liquiditeitssteun te verlenen aan de overheden. Wie staat er in de toekomst aan het roer van de bank? Zal de Raad van Bestuur, die voornamelijk bestaat uit nationale centrale bankiers, altijd openstaan voor het verzoek van de regering van een lidstaat om steun?”
“Er is dus een fundamenteel geloofwaardigheidsprobleem over de bereidheid van de ECB om een lender of last resort te zijn op de markten voor staatsobligaties. Hierdoor blijft de eurozone een kwetsbare constructie. Bijgevolg kan de mogelijkheid van een toekomstige eurocrisis niet worden uitgesloten”, zo schat de Leuvense professor in.
(mah)
