Key takeaways

• De Duitse staalindustrie kampt met een crisis door dalende vraag, hoge energiekosten, goedkope import en de dure omschakeling naar groene productie.
• Bondskanselier Friedrich Merz pleit voor overheidsingrijpen, onder meer via invoerrechten, om de sector en de vele banen te beschermen.
• De regering is van plan om de energiekosten voor staalproducenten te verlagen en prioriteit te geven aan binnenlands staal bij infrastructuurprojecten, terwijl ze aandringt op meer flexibiliteit in de EU-financieringscriteria voor groenere technologieën.

De Duitse staalindustrie bevindt zich in een kritieke situatie en bondskanselier Friedrich Merz heeft sterke overheidssteun beloofd om de sector te redden. Hij gelooft dat de industrie van vitaal belang is en beschermd moet worden door maatregelen zoals invoerrechten.

De kanselier woonde een “staaltop” bij op de kanselarij, waar vertegenwoordigers van de industrie, vakbonden en deelstaatregeringen samenkwamen. De top benadrukte de vele uitdagingen waar de sector voor staat, waaronder de dalende vraag van industrieën zoals de auto-industrie, stijgende energiekosten, concurrentie van goedkope importproducten, met name uit China, en de hoge kosten van de overgang naar een klimaatvriendelijke staalproductie.

Dringendheid van situatie

Industrieleiders waarschuwen voor de ernst van de crisis. Ze vrezen dat verloren banen in de sector niet meer zullen terugkeren. De voorzitter van de Duitse staalfederatie wees op de noodzaak van snelle actie en zei dat de industrie zich in een “shockkamer” bevindt.

Merz erkende de existentiële crisis waar de staalindustrie mee te maken heeft en sprak zijn dankbaarheid uit voor de hartstochtelijke pleidooien van werknemersvertegenwoordigers over de gevolgen voor bedrijven en werknemers. Volgens Merz blijft de staalindustrie essentieel voor het behoud van de industriële keten en de economische veerkracht van Duitsland en Europa.

EU-voorstellen voor bescherming

De Europese Commissie heeft maatregelen voorgesteld om binnenlandse producenten te beschermen. Daarbij horen een verlaging van de quota voor rechtenvrije invoer en een verdubbeling van de tarieven op overschotten tot 50 procent. Merz steunt deze voorstellen met het argument dat effectieve handelsbescherming tegen door de staat gesubsidieerd staal, voornamelijk uit China, cruciaal is. Hoewel deze aanpak afwijkt van het traditionele principe van open markten, vindt hij bescherming van binnenlandse producenten belangrijker.

De implementatie van Europese importtarieven zou de lopende handelsonderhandelingen met de Verenigde Staten kunnen bemoeilijken. De VS heft momenteel 50 procent tarieven op staal- en aluminiumimporten, een beleid dat sterk wordt bekritiseerd door de Duitse regering. Minister van Financiën Klingbeil heeft opgeroepen tot een evenwichtige aanpak die op regels gebaseerde handel handhaaft en tegelijkertijd prioriteit geeft aan de bescherming van binnenlandse industrieën.

Omgaan met koolstofkosten

Op EU-niveau worden de besprekingen over compensatie voor de hogere productiekosten door de koolstofprijsstelling voortgezet. Daarnaast wil Duitsland de staalimport uit Rusland snel stopzetten vanwege de aanhoudende oorlog in Oekraïne. Klingbeil stelde openlijk vragen bij de ethische kant van het importeren van staal uit een land dat in oorlog is.

De regering-Merz heeft al maatregelen genomen om de kosten voor het elektriciteitsnet te verlichten. Het is van plan om vanaf 2026 gedurende drie jaar een lagere door de staat gesubsidieerde elektriciteitsprijs voor industrieel gebruik in te voeren. Ze zijn ook bezig met het uitbreiden en ontwikkelen van het “compensatie systeem voor elektriciteitsprijzen”, dat bedrijven indirect verlost van de kosten die gepaard gaan met het Europese emissiehandelssysteem.

Voorrang voor binnenlands staal

De regering wil ook prioriteit geven aan binnenlands staal bij toekomstige infrastructuurprojecten, gefinancierd uit een groot speciaal fonds. Klingbeil benadrukte het belang van “Europees patriottisme” in dit verband.

Hoewel de Duitse regering de behoefte aan groenere technologieën erkent, zoals waterstof uit hernieuwbare energiebronnen, als onderdeel van de transformatie van de staalindustrie, dringt zij aan op meer flexibiliteit in de Europese financieringscriteria. Zij pleit met name voor het tijdelijk gebruik van gas in plaats van waterstof vanwege de hogere kosten en beperkte beschikbaarheid ervan. Klingbeil verklaarde dat bedrijven ook hun steentje moeten bijdragen. Ze moeten zich inzetten voor het behoud van banen en productielocaties via overeenkomsten over werkzekerheid en locatie. (jv)

Volg Business AM ook op Google Nieuws

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!