De essentie: Het fundamentele probleem bij SVB is dat de bank te veel laagrentende obligaties, waaronder staatsobligaties, op de balans heeft staan.

• Die beleggingen werden almaar minder waard naarmate de Fed keer op keer de rente verhoogde: kortlopende alternatieven met hogere rentes werden veel aantrekkelijker en de marktprijs van de oude laagrentende obligaties kelderde daardoor.
• SVB probeerde een deel van die onaantrekkelijke obligaties vervroegd te verkopen en was daarvoor bereid een verlies te nemen. Maar zo werd de scheeftrekking op de balans – met een te zwaar gewicht voor laagrentend langlopend papier – heel zichtbaar voor investeerders en grote klanten.
• Toen bovendien bleek dat een kapitaalverhoging – wat de balans moest versterken – de mist inging, gingen alle alarmbellen af. Grote klanten haalden massaal hun geld weg – een razendsnelle digitale run on the bank – waardoor de bank geen liquiditeiten meer had en helemaal ineenstuikte.

De grote vraag: Is SVB een alleenstaand geval of hebben nog banken overgeïnvesteerd in laagrentende obligaties? Dat is de vraag die de beurs al enkele dagen bezighoudt en bankaandelen onder druk zet.

• Zolang de bank in staat is die obligaties gewoon tot vervaldag bij te houden, blijven die waardeverliezen overigens virtueel en is er in theorie weinig aan de hand.
• Alleen: bankieren is een kwestie van vertrouwen en als de klanten massaal hun vertrouwen opzeggen, kan een bank in een dag of twee kapseizen, zo mocht SVB ondervinden.

Bibberen voor bankruns

De reactie van de Fed: De Fed kondigde zondag aan “extra financiering beschikbaar te stellen aan in aanmerking komende depositobanken, om ervoor te zorgen dat de banken kunnen voldoen aan de behoeften van al hun depositohouders”.

• De motivatie is duidelijk: nieuwe bankruns vermijden.
• De liquiditeitsversterking moet ook voorkomen dat banken uit acuut geldgebrek noodgedwongen hun staatsobligaties vervroegd met verlies zouden moeten verkopen.

De gevolgen voor het rentebeleid: De Fed zou normaal op 22 maart de rente verhogen. Het discussiepunt de voorbije dagen was of het een verhoging met 25 of met 50 basispunten ging zijn. Maar de SVB-crash en de daaruitvolgende onrust op de beurzen creëren nu een heel nieuwe situatie:

• Een renteverhoging lijkt in tegenspraak met de aangekondigde liquiditeitsversterkende maatregel.
• Een hogere rente zou ook tot bijkomende waardeverminderingen kunnen leiden van de geviseerde langlopende obligaties die de banken in portefeuille hebben.
• Volgens de meeste waarnemers is een renteverhoging met 50 basispunten in de huidige situatie alvast helemaal uitgesloten. De Fed zal hoogstens tot 25 punten extra gaan, klinkt het.
• Maar er wordt ook al gespeculeerd op een volledige schrapping van de geplande renteverhoging. Zo houdt econoom Jan Hatzius van Wall Street-bank Goldman Sachs er rekening mee dat de Fed de rente volgende week onveranderd gaat laten, als geruststellend signaal voor de markten.

Besluit: De beurzen staan voor onzekere dagen. Niet alleen leidt de crash van SVB tot toenemende twijfels over andere banken en sommige grote techklanten van SVB, het is nu ook gissen hoe de Amerikaanse rente op korte termijn zal evolueren.

(as)