Het Centraal-Amerikaanse land Costa Rica heeft geen leger. Dat vormt een grote verklaring voor de aanzienlijke materiële en mentale rijkdom van het land. Dat heeft Carlos Alvarado Quesada, president van Costa Rica, gezegd. Het land wordt door de Happy Planet Index bestempeld als de meest gelukkige en duurzame natie van de wereld.
De Happy Planet Index werd sinds zijn introductie twaalf jaar geleden vier keer gepubliceerd. Drie keer prijkte Costa Rica op de hoogste plaats. Ook het bureau Gallup noemde Costa Rica een van de gelukkigste landen van de wereld. Het land heeft ook een levensverwachting van 78,5 jaar. Dat is meer dan in de Verenigde Staten.
Budgetruimte
“Zeventig jaar geleden heeft Costa Rica het leger afgeschaft”, zegt Alvarado. “Dat creëert vele mogelijkheden. Costa Rica hoeft immers geen middelen voor het onderhoud van een leger te reserveren. Onder meer het onderwijs en het leefmilieu kunnen daarvan profiteren.”
“Costa Rica kan door die grotere budgettaire ruimte immers 8 procent van zijn bruto binnenlands product investeren in onderwijs. Het menselijk talent en welzijn vormt de kracht van het land.” Wereldwijd ontvangt onderwijs gemiddeld 4,8 procent van het totale bruto binnenlands product. De Verenigde Staten halen een score van minder dan 5 procent.
Costa Rica genereert anderzijds meer dan 99 procent van zijn elektriciteit uit hernieuwbare bronnen. De productie bestaat grotendeels uit waterkrachtcentrales. Daarbij moet wel worden aangegeven dat elektriciteit slechts een klein deel van het energieverbruik van het land vertegenwoordigt. De verwarming van de woningen gebeurt vooral met gas. Daarnaast is er de benzine voor het autoverkeer.
Ook in Costa Rica, zoals op vele andere locaties over de hele wereld, vormt de luchtkwaliteit dan ook een belangrijk probleem. Sommige wijken van de hoofdstad San José overschrijden de grenzen van de World Health Organisation (WHO) voor luchtverontreiniging.
Natuurbescherming
“Costa Rica investeert de inkomsten van de belastingen op fossiele brandstoffen echter in natuurbescherming,” benadrukt president Alvarado. “In de jaren tachtig van de voorbije eeuw was nog slechts 20 procent van het grondgebied gedekt door bossen. Dat was te wijten aan de veeteelt en de houtwinning. Het land is er echter in gelukt die schade te herstellen.”
“Costa Rica kan momenteel weer op een bosbedekking van 50 procent rekenen. Daarmee levert het land een belangrijke bijdrage tot de strijd tegen de klimaatverandering.” Costa Rica herbergt meer dan 5 procent van alle natuursoorten in de wereld. Toch vertegenwoordigt het grondgebied van het land amper 0,03 procent van het totale wereldoppervlak.
“Al deze inspanningen hebben de economie van Costa Rica een boost gegeven,” zegt Alvarado. “Velen beweren dat milieubescherming negatief is voor de economie, maar het tegendeel is waar. Dankzij de natuur heeft het Costa-Ricaanse toerisme een sterke groei gekend.”
Volgens Mariano Rojas, economist aan de Universidad Popular Autónoma de Puebla in Mexico, heeft Costa-Rica zijn hoog welzijnsniveau vooral te danken aan een cultuur die grote aandacht schenkt voor de vorming van solide sociale netwerken van vrienden, gezinnen en buurten.
Criminaliteit
Een van de grote problemen is echter de criminaliteit. Twee jaar geleden telde het land 12,1 moorden per honderdduizend inwoners. Wereldwijd is er een gemiddelde van 5,3 moorden per honderdduizend inwoners.
Alvaredo wijst er echter op dat heel Latijns-Amerika onder hoge moordcijfers gebukt gaat. “De grote oorzaak moet worden gezocht in de ongelijkheid,” aldus de president. “Latijns-Amerika is een van de meest ongelijke regio’s in de wereld.”
“De moorden in Costa Rica vinden bovendien meestal plaats in zeer specifieke gebieden, waar een grote behoefte aan een kansenbeleid bestaat. Costa Rica heeft onlangs dan ook een programma van belastinghervormingen doorgevoerd, waarbij geld is vrijgemaakt voor sociale programma’s.”
“Door deze hervormingen en een oplossing voor de liquiditeitsproblemen hoefde het land zijn sociale programma’s niet te schrappen,” zegt Alvaredo. “Die situatie maakt ook een stabiele financiering van de openbare diensten mogelijk. Die stabiliteit biedt Costa Rica de mogelijkheid om zijn economie op het goede spoor te houden.”