Drie dagen vergaderen, vrijdag, zaterdag en zondag: het leverde geen witte rook op voor Vivaldi en haar fiscale hervormingsplannen. Dat was ook niet de bedoeling. Maar intern moesten verschillende betrokkenen toch toegeven “dat het bijzonder moeizaam verliep”.

• Uiteindelijk schakelden de premier Alexander De Croo (Open Vld) en zijn vicepremier en minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) over op bilaterale meetings zaterdagavond en zondag. Nu zit het dossier weer even bij technische werkgroepen tussen kabinetten, en woensdag is er opnieuw een bijeenkomst. Maar de deadline ligt comfortabel ver: 21 juli, zo verklaart men. Geen druk dus voorlopig.
• Zaterdag deed de MR wat het al weken luidkeels aankondigde: de arbeidsmarkt nog eens op tafel leggen, als ‘koppeling’ aan het fiscale. Meer mensen aan de slag kan immers toelaten om van de taksshift een echte ‘taksdown’ te maken, en de belastingen te verlagen, is het oordeel van de MR.
• Het leverde een discussie op die alweer duidelijk maakte dat PS en MR heel ver uit elkaar liggen op dat vlak, en dat consensus bereiken daarover gigantisch moeilijk wordt. Zondag deed Bouchez er overigens op VTM Nieuws nog een schepje bovenop. Hij stelde daar dat PS staat voor ‘Partij van de Siësta’, en haalde fel uit naar het feit dat ze niet willen ingrijpen op de werkloosheidsuitkeringen. Het maakt een goede afloop van het dossier bijzonder onvoorspelbaar.
• Nochtans staat er zeker voor cd&v wel wat op het spel: zij hebben heel hard ingezet op die fiscale hervorming van Van Peteghem. Maar komt er geen akkoord over de fiscale hervorming, dan kan Vivaldi “zich beter de regering van de stilstand noemen in plaats van een hervormingsregering”, zo verhoogde Sien Vandevelde, de voorzitter van Jong cd&v, nog eens de druk. Vivaldi is dan volgens haar “mislukt”, en meer nog, “er kan dan geen sprake zijn van een Vivaldi II na de verkiezingen”.

In de diepte: Vivaldi werkt wel aan ‘creatieve’ oplossingen. Maar gunt men elkaar veel, aan tafel?

• Typerend voor het weekend van Vivaldi: zo bereikte men eerst naar eigen zeggen “een akkoord” over het principe om de accijnzen te verschuiven, weg van elektriciteit en in de richting van fossiele brandstoffen. Al wie dus groene stroom zelf produceert, komt er beter uit. Technisch moet dat dus wel nog uitgewerkt, maar voor de groenen was het alvast een trofee, die ze communiceerden. En daarna teruggefloten zagen: alles hangt aan alles, was bij de anderen te horen.
• Daarnaast was er mogelijk ook een oplossing tegen het immense protest van zowel de MR als de socialisten om de btw op een pak producten te verhogen van 6 naar 9 procent. Want plots is het ook een piste om tegelijk voor een hele reeks producten naar 0 procent btw te gaan: kwestie van toch de consument een ander gevoel te geven.
• Eerder had minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) al verkregen dat de btw op groenten en fruit naar 0 procent zou gaan. Nu zou daar ineens een hele reeks andere producten bijkomen. Een aantal partijen droomde meteen groot: brood, melk en eieren, werden genoemd. Maar evengoed zelfs geneesmiddelen en het openbaar vervoer. Niet allemaal even doordacht, maar het kan dus wel heel de btw-discussie loskrijgen.
• De PS blijft bovendien als grootste partij op de rem staan van het geheel. Voor de start van het conclaaf had PS-vicepremier Pierre-Yves Dermagne al een stevig werkdocument neergelegd, om de hele ambitieuze opbouw van Van Peteghem te minimaliseren. Die wil in totaal voor bijna 6 miljard een taksshift, die dan netto 835 euro per jaar voor elke werkende zou moeten opleveren. Een spelletje met cijfers, van cd&v, om het hele abstracte debat vooral concreet te krijgen in de hoofden van de mensen.
• ‘Two can play that game’, dacht de PS, die het omdraaide: 58 euro extra per maand voor de laagste inkomens, was het cijfer dat ze lieten doorsijpelen in de pers. Dat lijkt voor hen het maximum, de hogere middenklasse, de kiezers van onder meer Open Vld en cd&v, daar kijken ze niet naar.
• Blijft bovendien het feit dat de PS echt niet wil weten van een factuur voor de deelstaten. Zowel Wallonië als Brussel rekenden uit dat die fiscale hervorming hen honderden miljoenen kan kosten in de personenbelasting. Ze willen compensaties. Dat standpunt blijft zo.
• Vanuit de deelstaten klinkt wel meer kritiek. Vlaanderen is niet zozeer bezorgd over de effecten in de personenbelasting, maar wel over de btw in de bouw. Want de plannen van Van Peteghem zouden de btw op verbouwen laten verhogen van 6 naar 9 procent.
• Nu is er, door een stortvloed aan regels over ‘groener’ verbouwen, al een enorme kost voor gezinnen, die daardoor meer aarzelen over renovaties. Een hoger btw-tarief verhoogt de druk op de bouwsector, en op de Vlaamse regering, die rekent op massale renovatie.