In het nieuws: Poetin zegt “geen reden of interesse” te hebben om NAVO-landen aan te vallen.

• In een televisie-interview zei Poetin dat hij “geen reden of interesse – dan wel geopolitiek, economisch of militair – om te vechten met NAVO-landen” heeft.
• “We hebben geen territoriale aanspraken tegen elkaar, geen wens om de betrekkingen met hen te verstoren. We zijn geïnteresseerd in het ontwikkelen van relaties met hen”, aldus de Russische president.
• Poetin gaat hiermee in tegen eerdere uitspraken van Amerikaans president Joe Biden. Die vertelde het Congres eerder deze maand dat “als Poetin Oekraïne inneemt, zal hij daar niet stoppen.” Biden hield de parlementariërs ook voor dat als Poetin NAVO-landen aanvalt, dat dit zou resulteren in “Amerikaanse troepen die tegen Russische troepen vechten.”
  • Biden deed deze uitspraken in de hoop om een steunpakket voor Oekraïne los te krijgen. Dit bleek tevergeefs, en Oekraïens president Volodymyr Zelensky vertrok uit Washington zonder Amerikaans geld.

Kunnen we Poetin geloven?

De context: Poetin blijft onberekenbaar.

• Poetin noemt Bidens woorden nu “complete onzin – en ik denk dat president Biden dat begrijpt.” Bidens woorden waren slechts bedoeld om “verkeerdelijk beleid” te voeren tegen Rusland, beweert hij.
• Bidens pessimistische beeldvorming lijkt inderdaad in de eerste plaats bedoeld te zijn geweest om zijn binnenlandse politieke tegenstanders te overtuigen. Het oproepen van toekomstvisies over meevechtende Amerikaanse militairen is een tactische zet waar Republikeinen gevoelig voor zijn – alleen niet deze keer, zo bleek.
• Tegelijk is het lastig in te schatten of Poetin echt de waarheid spreekt. Politiek commentatoren herinneren er ons graag aan dat Poetin eerder herhaaldelijk beweerde geen intentie te hebben om Oekraïne aan te vallen, maar daarna exact dat deed: “het ergste Europese conflict sinds WO II beginnen”, zoals persagentschap Bloomberg het stelt.

Ingezoomd: Poetin heeft problemen met Finland in de NAVO.

• Op 4 april 2023 trad Finland officieel toe tot de NAVO. Het land wilde na decennialange ongebondenheid toch deel uitmaken van het militaire bondgenootschap, omdat het zich bedreigd voelde door buurland Rusland.
• Poetin verschuift de schuld uiteraard naar het Westen: “Ze namen Finland en sleepten het de NAVO binnen! Waarom, hadden we bepaalde geschillen met Finland? Alle geschillen, inclusief die van territoriale aard in het midden van de 20e eeuw, zijn al lang geleden opgelost.”
• En ook nog: “Er waren geen problemen, maar nu zullen die er wel zijn, want we zullen nu het militaire district Leningrad daar creëren en daar zeker militaire eenheden zullen concentreren.”
• Finland is sinds midden november begonnen met het sluiten van stukken van de grens met Rusland, nadat het Rusland ervan beschuldigde asielzoekers de grens over te duwen. Het voelt duidelijk een bepaalde Russische dreiging.

Conclusie: De vraag is hoeveel belang we werkelijk moeten hechten aan Poetins woorden. Dat hij kwaad is over de toetreding van Finland tot de NAVO, is duidelijk. Of hij ook een formele inroeping van artikel 5 van het NAVO-verdrag wil riskeren als Rusland een NAVO-land aanvalt, is allerminst zeker, maar niet uit te sluiten.

(ns)