Key takeaways

• De Liaoning, China’s eerste vliegdekschip, voerde samen met vier torpedojagers oefeningen uit in de buurt van de Japanse Senkaku-eilanden.
• Een helikopter van de Chinese kustwacht heeft eerder deze maand het Japanse luchtruim rond de Senkaku’s geschonden, de eerste keer dat een helikopter dit heeft gedaan.
• China test de vastberadenheid van zowel Japan als zijn bondgenoot, de Verenigde Staten, door oorlogsschepen in te zetten in de Oost-Chinese Zee.

In de defensiekringen van Tokio gaan alarmbellen rinkelen nu de Chinese militaire activiteiten escaleren in de buurt van de Japanse kusten. De Liaoning, China’s eerste vliegdekschip, heeft samen met vier torpedojagers oefeningen uitgevoerd voor het opstijgen en landen van straaljagers en helikopters op een steenworp afstand van de Japanse Senkaku-eilanden. Deze ongekende inzet in de Oost-Chinese Zee, een zeer omstreden maritieme zone, heeft zowel in Japan als in de Verenigde Staten tot ernstige bezorgdheid geleid.

De Japanse Air Self-Defense Force reageerde met gevechtsvliegtuigen, hoewel er geen schendingen van het luchtruim werden gemeld. De nabijheid van de Chinese oorlogsschepen bij Japans grondgebied is echter een duidelijk signaal dat Beijing de vastberadenheid van zowel Japan als zijn bondgenoot, de Verenigde Staten, op de proef stelt.

Territoriaal geschil om de Senkaku-eilanden

De Senkaku-eilanden zijn onderwerp van een territoriaal geschil tussen Japan en China, waarbij Beijing ze claimt als de Diaoyu-eilanden. De eilanden vallen onder de bescherming van artikel 5 van het veiligheidsverdrag tussen de VS en Japan, wat betekent dat een aanval op de eilanden beschouwd zou worden als een aanval op zowel Japan als de Verenigde Staten. Door dichter bij de Senkaku’s te komen, daagt China niet alleen de Japanse soevereiniteit uit, maar trekt het ook de geloofwaardigheid van de Amerikaanse verplichtingen in de Indo-Pacifische regio in twijfel.

Recente gebeurtenissen hebben de spanningen verder aangewakkerd. Eerder deze maand schond een helikopter van de Chinese kustwacht het Japanse luchtruim rond de Senkaku’s, wat de eerste keer was dat een helikopter dit deed. Dit incident volgde op een vlucht van een Japans burgervliegtuig door het gebied, wat de vastberadenheid van China benadrukt om zijn aanwezigheid in de betwiste zone te normaliseren.

China’s groeiende assertiviteit

Chinese regeringsschepen zijn bijna constant aanwezig in het gebied, met 189 opeenvolgende dagen vanaf 26 mei. Deze voortdurende aanwezigheid is bedoeld om de Chinese controle te doen gelden en de perceptie van eigendom over de eilanden te veranderen.

De bezorgdheid wordt nog vergroot door de aanstaande tewaterlating van China’s derde en meest geavanceerde vliegdekschip, de Fujian. Dit oorlogsschip ondergaat intensieve proefvaarten, waaronder tests voor een nieuw elektromagnetisch katapultsysteem dat de operationele capaciteiten aanzienlijk zou kunnen vergroten. Het potentieel van de Fujian om “de suprematie in de lucht en op zee te grijpen”, zoals de Chinese militaire analist Cao Weidong stelt, vormt een ernstige bedreiging voor de regionale veiligheid.

De binnenkomst van de Liaoning in de aansluitende zone van Japan in september 2024 onderstreept nog eens de groeiende assertiviteit van China. Hoewel Peking beweerde dat de vliegtuigintrusies toevallig waren, wijst het patroon op een berekende strategie om de regionale weerstand geleidelijk uit te hollen. Deze ontwikkelingen schetsen een zorgwekkend beeld van escalerende spanningen in de Oost-Chinese Zee en benadrukken de dringende behoefte aan diplomatieke oplossingen om potentiële conflicten te voorkomen.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!