In het nieuws: Volgens de Wall Street Journal heeft China Saoedi-Arabië een aanbod gedaan om zijn eerste kerncentrale te bouwen.

• Riyad zou het voorstel wel eens aantrekkelijk kunnen vinden, omdat Peking er veel minder beperkende voorwaarden aan verbindt dan Washington.

Saoedi-Arabië wrijft zich in de handen

Details: Het aanbod van China is al een overwinning op zichzelf.

• Saoedische functionarissen lieten zelf aan de Amerikaanse nieuwssite weten dat de Chinezen een voorstel hebben gedaan. Het is afkomstig van het staatsbedrijf China National Nuclear Corporation (CNNC). Het idee is om de eerste kerncentrale van het land te bouwen – dicht bij de grens met Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten, zoals Riyad wil.
• Hoewel de gesprekken tussen China en Saoedi-Arabië zich nog in een vroeg stadium bevinden en er geen garantie is dat er een akkoord wordt bereikt, is dit in feite een kleine overwinning voor Riyad. Volgens Saoedische functionarissen geïnterviewd door de Wall Street Journal zal de uitgestoken hand van China druk zetten op de Verenigde Staten.

Uitleg: Heeft China minder aandacht voor non-proliferatievoorwaarden?

• Tot nu toe besprak Riyad de bouw van zijn eerste kerncentrale(s) vooral met Washington. Maar de regering-Biden wil een aantal voorwaarden koppelen aan die overeenkomst. Aan de ene kant willen de Amerikanen dat de Saoedi’s ermee instemmen dat ze hun eigen uranium niet verrijken. En dat ze hun eigen uraniumvoorraden niet exploiteren.
  • Peking zou flexibelere voorwaarden aanbieden, hoewel het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken verzekert dat elke overeenkomst met Riyad de internationale non-proliferatieregels zal respecteren.
• Aan de andere kant vragen de VS aan Saoedi-Arabië om de diplomatieke betrekkingen met Israël te normaliseren.
  • De Hebreeuwse staat is de eerste om te vrezen dat Riyad van dit civiele nucleaire programma gebruik zal maken om kernwapens te ontwikkelen. “Als de Saoedi’s uranium verrijken, zullen al hun buren hetzelfde willen doen,” waarschuwt Israël.
  • Saoedi-Arabië zegt dan weer zich zorgen te maken over de vooruitgang van Iran op dat gebied.

Voor alle duidelijkheid: als we het hebben over het “Amerikaanse voorstel”, hebben we het in feite over een bod van het Zuid-Koreaanse bedrijf Kepco, gesteund door de Verenigde Staten. Bovendien zijn de VS van mening dat ze Kepco groen licht moeten geven om in het buitenland te bouwen, omdat de reactoren technologie van de Amerikaanse groep Westinghouse zouden bevatten en beschermd zouden zijn door intellectuele eigendomsrechten. Zuid-Korea spreekt dit tegen. Hoe dan ook hebben de twee landen er geen baat bij hebben dat China reactoren bouwt in Saoedi-Arabië.

Tijd om te kiezen

En nu: Snel de voor- en nadelen tegen elkaar afwegen.

• Saudi-Arabië overweegt al tien jaar om zijn eerste kerncentrale te bouwen. Nu is het tijd om een beslissing te nemen. In principe zou er tegen het einde van het jaar een keuze gemaakt moeten zijn.
  • Het doel is om uiteindelijk 16 kernreactoren te bouwen.
• De grootste troef van China’s voorstel is dat het minder voorwaarden bevat dan het Amerikaanse aanbod.
• Maar het Amerikaanse voorstel is niet zonder belang: in principe is Amerikaanse operationele expertise beter dan Chinese. Bovendien blijft Saoedi-Arabië de grootste afnemer van Amerikaanse wapens, ook al neemt het land in sommige opzichten afstand van de VS.
• Er ligt ook nog een derde bod op tafel. Dat komt van het Franse bedrijf EDF. Maar het lijkt gedoemd te mislukken.

(ns)