Joachim Coens of Sammy Mahdi: dat is de vraag die de christendemocraten bezighoudt.

De cijfers: Donderdagavond om 20 uur liep de stemming af in de race om het voorzitterschap van CD&V.

• In de vorige ronde stemden 23.000 leden van CD&V, een erg hoge opkomst. Daarvan waren er 17.770 die online stemden, en 5.230 per brief.
• Joachim Coens haalde toen 26 procent van de stemmen, Sammy Mahdi strandde op 19 procent. Een reservoir van 55 procent van de stemmen viel open.
• Volgens de algemeen secretaris van de partij, Jonathan Cardoen, waren de cijfers laat gisterenavond ongeveer identiek. Evenveel stemmen als in de eerste ronde, zo’n 23.000 dus. Dat is verrassend, want met zeven kandidaten in die eerste ronde kon elk zijn specifieke en regionale achterban mobiliseren.
• Dat wil zeggen dat Sammy Mahdi en Joachim Coens deze keer dus zelf in elk geval veel meer aantrek hadden en mogelijk zelfs nieuwe stemmers naar de race kregen.

Wat we kunnen leren over de cijfers: Misschien meest opvallend is dat deze keer er net een tikje meer brieven per post zijn binnengekomen, zo lijkt het. Online strandt op net iets minder (17.650 stemmen deze keer).

• Coens had in de eerste ronde een massale voorsprong na het tellen van de brieven. Dat slonk snel toen online erbij kwam.
• Die ‘base‘ van Coens is dus gelijk gebleven, hij gaat geen millimeter achteruit in de brieven, integendeel.
• Maar de online opkomst is ook quasi gelijk aan de eerste keer. Het is dus zo dat in die online score Mahdi beter zal scoren dan in de brieven, en dus mag hopen dat daar zijn doorbraak zit. Want online heeft een overdonderende meerderheid in het geheel.

Wat opviel in de race? In elk geval kan je nu al een aantal conclusies trekken over de staat van de partij:

• Beide kandidaten wilden zichzelf absoluut zien als anti-establishment, en beschuldigden de andere ervan ‘deel van het apparaat te zijn’. Dat zegt iets over de staat van de partij, waarbij iedereen zo ver mogelijk wegloopt van de voormalige top. Zeker voor een machtspartij als CD&V is dat heel tekenend.
• Met Mahdi hadden ze een echt compleet nieuw gezicht in de race, iemand die bovendien jong is, een onbeschreven blad. Dat past wat in de trend van Conner Rousseau (SP.A) en George-Louis Bouchez (MR) die als nieuwe generatie naar voor treden. Het gaf CD&V alvast de optie om ook voor radicaal jong te gaan.
• Met Coens was er dan weer de optie voor de zekerheid, voor een pad dat typisch CD&V is zoals leden maar ook kiezers het al jaren kennen. Dat maakte de keuze heel fundamenteel over de toekomstige koers van de partij.
• Beiden waren opvallend lief vóór de schermen, terwijl er in de coulissen wel degelijk een heel felle strijd losbarstte. Zo waren er fluistercampagnes over beiden: of Coens wel een succesvolle havenbaas was, en ook of CD&V wel klaar was om een gekleurde voorzitter te hebben. ‘Alleen de groenen doen dit, wij willen dat toch niet?’

Wie steunde wie? Opvallend is dat Coens dan wel van in het begin de frontrunner was, en dat iedereen ervan uitging dat hij massale steun kreeg van het West-Vlaamse bolwerk, maar dat uiteindelijk Mahdi veel meer publieke steunbetuigingen binnenhaalde.

• Coens kreeg heel snel in de tweede ronde de publieke steun van Raf Terwingen en Walter De Donder, twee voormalige kandidaten. Mahdi kreeg van geen enkele kandidaat steun. Maar men kan zich de vraag stellen of deze kandidaten ‘hun’ stemmen doorgaven. Anders dan bij bijvoorbeeld Amerikaanse verkiezingen is het niet zo dat ze een geweldig enthousiaste ‘base’ hadden uitgebouwd, of een natuurlijke achterban bij CD&V hebben.
• Mahdi kreeg uiteindelijk een hele reeks politici achter zich, zeker in Antwerpen en Limburg. Zijn lijstje van publieke steun was groter:
  • Wivina Demeester, oud-minister, wond er geen doekjes om.
  • Steven Vanackere hield het op een gesloten Facebookpost.
  • Inge Vervotte deed het zonder een quote of echte endorsement te geven.
  • Een groep Limburgse burgemeesters ging achter hem staan.
  • Mieke Van Hecke in Gent koos voor hem.
  • Een hele reeks parlementsleden onder wie Nahima Lanjri, Orry van de Wauwer en Nawal Farih gingen achter Sammy staan.
  • Oud-jongerenvoorzitter Wim Soons voerde actief campagne op Facebook.

The big picture: Iedereen in de Wetstraat houdt zijn adem in, omdat het samen met de voorzittersrace cruciale momenten zijn in de regeringsvorming.

• Binnen paars-groen lonkt men nog steeds naar CD&V, met het idee dat die het project mathematisch kan komen versterken. Met 76 zetels en een onevenwicht tussen Franstaligen en Nederlandstaligen lijkt CD&V noodzakelijk.
• De hoop leeft daarbij bij sommigen in het paars-groene kamp dat Mahdi ‘werkbaarder zal zijn, want hij is progressief’. Anderen stellen dan weer dat Coens ‘ACW is, en old school CVP, en die willen we er altijd bij’.
• Maar vanuit de federale rangen van CD&V komt een duidelijk signaal. Bronnen bij de twee ministers staan op dit moment zeer ferm achter die derde CD&V’er, vicepremier Koen Geens. ‘Er is geen twijfel dat die ook na de voorzittersrace de leiding zal hebben. De nieuwe voorzitter zal Geens moeten volgen.’

En nu? Om 17 uur maakt de partij de uitslag bekend.