De pandemie veroorzaakt een paradox in hoe we omgaan met geld, volgens een analyse van de Europese Centrale Bank. Hoewel we sinds het begin van de virusuitbraak met z’n allen contactloos of online betalen, zijn er nog nooit zoveel bankbiljetten in omloop geweest als nu.

Hoewel het aandeel van cash in de dagelijkse transacties in de eurozone sterk is gedaald, was de totale waarde van de eurobiljetten die circuleren eind vorig jaar tot 1.435 miljard euro gestegen. Dat is een stijging van 11 procent tegenover een jaar eerder.

Volgens de analyse van ECB-onderzoeker Alejandro Zamora-Pérez hamsteren gezinnen cash geld in een reactie op de economische onzekerheid van de pandemie, een fenomeen dat ook bij andere crises vaak voorvalt.

Zo was er ook een enorme aangroei van eurobiljetten in omloop na de val van Lehman Brothers in 2008, de gebeurtenis die het begin van de financiële crisis inluidde.

Reserve in onzekere tijden

Nochtans verliest cash geld steeds meer terrein als betaalmiddel. De pandemie zorgde voor een definitieve doorstart van het online shoppen en in winkels wordt elektronisch of zelfs contactloos betalen aangemoedigd omdat het virus in theorie ook via bankbiljetten kan doorgegeven worden.

Er wordt dus extra cash afgehaald om als reserve op te potten in noodgevallen, volgens het ECB-onderzoek. Het zijn trouwens niet enkel de gezinnen, maar ook de bedrijven die dat doen. Gemiddeld gesproken heeft elke volwassenen in de eurozone tussen 1.270 en de 2.310 euro cash opgepot als reserve. Dat is inclusief het geld dat is opgeslagen in kluizen bij banken en bedrijven. De financiële instellingen zelf hebben volgens de ECB hun cashreserves met ongeveer 30 miljard euro vergroot sinds de depositorente in 2014 negatief werd.

Volgens de ECB kunnen banken trouwens verplicht worden om strategische noodvoorraden bankbiljetten aan te leggen ‘om in tijden van crisis aan een buitengewoon hoge vraag te voldoen’.

Volgens de analyse wordt slechts een vijfde van de eurobiljetten die in omloop zijn, effectief gebruikt voor betalingen. De rest dient als verzekering voor noodgevallen, of om aan de buitenlandse vraag voor euro’s te voldoen. De ECB merkt op dat cash geld nog steeds de voorkeur geniet om kleine aankopen te verrichten. Concreet haalt driekwart van de Europeanen liever de geldbuidel boven voor een betaling van minder van 15 euro.

(mah)