De Vlaamse energieregulator (VREG) wil begin volgend jaar het capaciteitstarief introduceren. Daardoor wordt voor de berekening van een deel van de energiefactuur gekeken naar het piekverbruik. Uit een studie van de Universiteit Gent blijkt nu dat (zeer) kleine verbruikers daardoor meer zullen moeten betalen voor hun energie.

Net nu we het hoofd moeten bieden aan een energiecrisis dreigen de stroomkosten voor tal van landgenoten vanaf volgend jaar nog verder op te lopen. In de elektriciteitsfactuur zitten tal van kosten, waaronder een vergoeding voor het gebruik van het stroomnet. Voor de berekening van die vergoeding wordt er vandaag gekeken naar de hoeveelheid stroom die verbruikt wordt. Vanaf volgend jaar zal de netbeheerder het tarief berekenen op basis van het piekverbruik, het zogenaamde capaciteitstarief.

Impact energietransitie op het net

De VREG wil ons op die manier aanzetten om niet met z’n allen op hetzelfde moment energie te verbruiken. Door de energietransitie zullen we meer en meer elektriciteit nodig hebben. Denk bijvoorbeeld aan het opladen van elektrische wagens en fietsen. De bedoeling is om de verbruikspieken zo veel mogelijk af te vlakken.

“De distributienetbeheerders zullen dan zware investeringen moeten doen om het net betrouwbaar te houden. Dat zou de nettarieven voor alle Vlaamse gezinnen en bedrijven sterk doen toenemen”, staat er op de site van de Vlaamse energieregulator te lezen. “Om dat te voorkomen willen we iedereen aanmoedigen om het net efficiënt te gebruiken. Dat doen we met het capaciteitstarief.”

Kleine verbruikers betalen het gelag

De VREG wil dan ook niet spreken van een extra heffing. Het capaciteitstarief is volgens de regulator budgetneutraal. Maar uit een studie van de Universiteit Gent blijkt dat dat toch niet volledig klopt.

Volgens de auteurs van het onderzoek zullen de (zeer) kleine verbruikers, waaronder alleenstaanden, meer moeten betalen voor hun energieverbruik. Wie nog een klassieke elektriciteitsmeter heeft, zou 75 tot 100 euro meer moeten ophoesten. Wie al een digitale meter heeft, betaalt tussen 45 en 70 euro meer op jaarbasis. Het zou om zo’n tienduizend gezinnen gaan.

Waarom is dit zo nadelig voor de kleine verbruikers? Een vergoeding gebaseerd op het totale verbruik is voordelig voor hen omdat ze simpelweg minder energie verbruiken. Bij een piekverbruik wordt er niet langer gekeken naar hoeveel energie iemand opsoupeert. Daardoor is het capaciteitstarief voor veel grootverbruikers wel budgetneutraal.

Opnieuw mokerslag voor de alleenstaanden

Dit is opnieuw een mokerslag voor de Belgische alleenstaanden, de zwaarst belaste bevolkingsgroep van alle OESO-lidstaten. Wederom wordt bij een ingrijpende beslissing geen rekening gehouden met wat de impact daarvan is op de singles. Tot op vandaag blijft het traditionele gezin de maatstaf.

Verschillende instanties, waaronder de vzw All1, hebben de afgelopen jaren al fors kritiek geuit op hoe bepaalde (politieke) beslissingen genomen worden. Carla Dejonghe, voorzitter van vzw All1, pleit daarom voor een singletoets op federaal niveau. “All1 vraagt een leefvorm-neutrale fiscaliteit, die afgestemd is op de individuele leefvorm en niet op de klassieke gezinssituatie. De fiscaliteit mag bepaalde leefvormen noch bevoordelen noch benadelen”, zei ze in een interview vorig jaar met onze site.

Politieke geesten rijpen

Het besef lijkt wel te groeien dat de singles niet langer genegeerd kunnen worden. “Bijna de helft van de huishoudens in ons land bestaat uit alleenwonenden of alleenstaande ouders. We passen onze fiscaliteit daaraan aan”, merkt Vincent Van Peteghem (cd&v), minister van Financiën, op in zijn blauwdruk voor een fiscale hervorming. Daarin stelt hij onder meer de geleidelijke uitdoving van het huwelijksquotiënt voor.

Zuhal Demir (N-VA), Vlaams minister van Energie, wil op haar beurt dan weer het capaciteitstarief (opnieuw) uitstellen om de kleine verbruikers te beschermen tijdens de energiecrisis. “Het is nu niet het moment om zo’n tarief in te voeren”, klonk het eerder deze week. Ze vraagt ook dat de energieregulator het nieuwe tariefsysteem nog eens goed bekijkt. Demir wil het uitstel via een juridische weg afdwingen.

“Mij zal je nooit uitgelegd krijgen waarom de meest zwakke gezinnen de zwaarste lasten dragen. Ja, een hervorming is nodig, maar dan wel één die steek houdt. Zoals het Vlaams parlement vraagt”, schreef ze vrijdag op Twitter.

(lb)