De gemeenteraad heeft besloten dat supermarkten in Sint-Jans-Molenbeek vanaf nu elk jaar 5.600 euro belasting moeten betalen voor elke zelfscankassa. Opvallend daaraan is dat maar één winkelketen, Delhaize, in de gemeente geraakt wordt door de nieuwe maatregel.

De belasting werd ingevoerd omdat zelfscankassa’s een impact zouden hebben op de tewerkstelling. Dat is althans het argument dat burgemeester Catherine Moureaux (PS) bovenhaalde.

Nog een factor die bij de gemeenteraad speelde, was de veronderstelling dat de kassa’s een impact zouden hebben op de sociale samenhang in de wijk, waar vooral oudere mensen onder zouden lijden “omdat er geen contact is tussen de klanten en de werknemers”.

Ook schepen van Financiën Georges Van Leeckwyck (MR) verdedigde de zet. De maatregel zou deel uitmaken van een plan om de “moeilijke begrotingscontext” van Sint-Jans-Molenbeek aan te pakken. Daarnaast voerde de gemeenteraad ook belastingen in op professionele filmopnames en werd de belasting op reclame in de openbare ruimte hervormd, zei de schepen aan Belga.

Onbegrip bij Delhaize en Buurtsuper

De belasting kan bij supermarktketens alvast niet op veel begrip rekenen. Ondernemersorganisatie Buurtsuper, de UNIZO-organisatie van supermarkten en speciaalzaken, noemt de maatregel zelfs “compleet van de pot gerukt”. 

Uit een recent onderzoek zou blijken dat het een misvatting is dat jobs zouden verdwijnen door de automatisering van kassa’s, zegt Luc Ardies van Buurtsuper in een blogpost. “We merken bij onze leden die het systeem invoeren, dat de klassieke kassa’s blijven bestaan. Net om oudere klanten of klanten die graag een praatje maken met de kassierster nog te kunnen bedienen. Bovendien wordt er altijd één of meerdere kassiersters ingezet bij de selfscanning zone om daar klanten te helpen en toch nog enige controle uit te voeren.”

Buurtsuper zegt ook dat de belasting juist een averechts effect zal hebben op de arbeidsmarkt. “Onze recente rendabiliteitsanalyse wees uit dat 60 tot 70 procent van de zelfstandige supermarkten in 2022 verlies zal lijden omwille van de stijgende energiekosten. De invoering van zo’n taks kan de druppel zijn die de emmer doet overlopen met tot gevolg dat de zaak moet sluiten”, klinkt het.

Ook Delhaize, de enige winkelketen in Sint-Jans-Molenbeek die zelfscankassa’s uitbaat, is niet te spreken over de belasting. Volgens woordvoerder Roel Dekelver hebben die alvast geen negatieve impact op de tewerkstelling. “De zelfscankassa’s worden voortdurend bewaakt door een personeelslid. Die mensen worden daarnaast nog flexibel ingezet in de winkel.” De maatregel zal de supermarkt volgens Dekelver maar liefst zo’n 78.000 euro per jaar kosten.

“Katapulteert ons meteen terug naar de vorige eeuw”

Verder laat Comeos, de federatie voor handel en diensten en vertegenwoordiger van de supermarkten, in een persbericht weten dat het de zet onbegrijpelijk vindt. “Het is een nieuwe taks die enkel fysieke winkels treft. Ze katapulteert ons meteen terug naar de vorige eeuw. Welk signaal geeft het lokale bestuur in Molenbeek daarmee? Stop met innoveren en ga terug werken zoals in de vorige eeuw?” zegt Dominique Michel, CEO van de handelsfederatie. Hij voegt daaraan toe dat het door de inflatie een bijzonder slecht moment is om de lokale handel aan te pakken, terwijl de online handel onaangetast blijft.

Michel zegt ook dat het argument van Moureaux, dat zelfscankassa’s de tewerkstelling zouden verminderen, helemaal niet klopt.  “De voorbije vijf jaar is het aantal personeelsleden in de supermarkten gegroeid met 6,6%.” Ook dat de kassa’s de sociale cohesie zouden aantasten, veegt Michel van de baan. “Er is zelfs méér personeel en ook meer interactie met de klant.”

Met bijdrage van Emmanuel Vanbrussel.

(jvdh)