Op dit moment is in het Russische Kazan de BRICS-top aan de gang. Die wordt georganiseerd door Vladimir Poetin, maar wat zijn precies zijn plannen? En welke landen maken deel uit van BRICS?

Key Takeaways

• BRICS bestond lange tijd uit Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika. Die verenigden zich als vijf nieuwe opkomende grote economische landen.
• De BRICS is sinds dit jaar uitgebreid met enkele nieuwe landen, terwijl nog heel wat anderen een aanvraag hebben ingediend.
• De groep wil zich afzetten tegen de huidige wereldorde door zelf elkaar economisch te steunen, zonder veel vragen te stellen over eventuele politieke verschillen.

De intergouvernementele organisatie ontstond in 2006 enigszins toevallig. De topman van de investeringsbank Goldman Sachs was het beu om de namen van Brazilië, Rusland, India en China telkens voluit te schrijven. Deze vier landen waren toen vier van de nieuwe opkomende economische mogendheden die zich begonnen te verzamelen.

Het zou uiteindelijk nog drie jaar duren voor de eerste echte BRIC-top. Daar bespraken de leiders van die landen – Luiz Inácio Lula da Silva, Dmitry Medvedev, Manmohan Singh en Hu Jintao – hoe ze zwaarder konden wegen op de wereldwijde economische agenda. In 2010 voegde met Zuid-Afrika de grootste economie van Afrika zich bij de groep en was de naam BRICS geboren.

Grote uitbreiding

Op de BRICS-top in 2023 in Zuid-Afrika spraken de leden voor het eerst over uitbreiding. Argentinië, Egypte, Ethiopië, Saudi-Arabië, Iran en de Verenigde Arabische Emiraten kregen toen officieel een uitnodiging. Argentinië weigerde die uitnodiging, terwijl Saudi-Arabië er nog niet officieel op gereageerd heeft. De vier anderen zijn sinds begin 2024 wel officieel lid.

Volgens Poetin zijn er nog 34 landen die lid willen worden van BRICS. Een van die landen in Turkije. Zij dienden vorige maand hun aanvraag in. Om die aanvraag af te ronden, is Recep Tayyip Erdogan momenteel zelfs al aanwezig op de BRICS-top in Kazan. Een eventueel lidmaatschap van Turkije is best opvallend. Zij zouden daarmee namelijk het eerste NAVO-lid zijn dat deel uitmaakt van de BRICS. Erdogan lijkt hier duidelijk aan de NAVO te zeggen dat hun lidmaatschap niet onvoorwaardelijk is.

Nieuwe wereldorde

Deze uitbreiding toont aan dat de BRICS steeds machtiger worden. De negen landen die nu lid zijn vertegenwoordigen al 37 procent van het wereldwijde BBP. Momenteel lijkt de samenwerking dan ook vooral economisch zijn. Zo slaagde Rusland er grotendeels in om zware gevolgen van de sancties als gevolg van de inval in Oekraïne te vermijden door extra handel te voeren met China en India.

Politiek is de BRICS eerder heterogeen. Door de recente uitbreiding zal dat verschil onderling alleen maar groter worden. De samenkomst in Kazan wordt door Poetin ook gebruikt om het Westen te waarschuwen dat hij helemaal niet alleen staat.