In het nieuws: Een tweedaagse bijeenkomst tussen Emmanuel Macron en Olaf Scholz in Hamburg, het bolwerk van de Duitse kanselier.

• De twee leiders zullen niet één op één zijn, maar worden elk vergezeld door ongeveer twintig ministers. Al deze mensen komen bijeen in een “informele setting”, benadrukt men. Op het programma staan onder andere een boottocht, lokale proeverijen en informele discussies.
• Ze zullen praten over thema’s als artificiële intelligentie, technologische soevereiniteit en de “transformatie van industriële samenlevingen”, aldus Macron.
• Maar het onmiddellijke effect van de ontmoeting wordt aan beide zijden geminimaliseerd. Er zijn geen aankondigingen gepland, alleen een gezamenlijke persconferentie op dinsdag.

Tussen de regels door: Macron en Scholz spelen liever op veilig om teleurstelling te voorkomen mochten ze het niet eens geraken, wat goed mogelijk is gezien de diepe kloof tussen hen.

Twee tegenovergestelde persoonlijkheden

De inzet: Het opwarmen van de relaties, die ijzig zijn geworden tussen de twee leiders. Terwijl Emmanuel Macron en de voorganger van Scholz, Angela Merkel, een perfecte politieke relatie hadden.

• “We zijn het nergens over eens”, zo vatte de Duitse minister van Economie Robert Habeck het samen. Hij houdt zijn tong niet in bedwang, in tegenstelling tot zijn kanselier.
• Die terughoudendheid van Scholz staat in contrast met de stijl van Macron, die veel directer en vertrouwelijker is tegenover andere staatshoofden.

Er is meer: Los van deze problemen van emotionele compatibiliteit ontbreekt vooral overeenstemming over politieke kwesties.

• Op het gebied van energie zet Frankrijk in op nucleaire energie voor zijn ecologische transitie, terwijl Duitsland in april zijn laatste kernreactoren heeft uitgeschakeld en zijn kolencentrales moet gebruiken als aanvulling op duurzame energie.
  • Parijs wil dat kernenergie wordt beschouwd als groene energie, zodat het kan profiteren van Europese subsidies. Iets wat Berlijn categorisch weigert.
  • De twee landen staan ook tegenover elkaar wat betreft het einde van thermische auto’s en de rol van groene waterstof.
• De defensiecomponent doet het niet beter.
  • Duitsland wil een “Europees luchtschild” ontwikkelen op basis van Duitse, Amerikaanse en Israëlische verdedigingssystemen. Aan de andere kant geeft Frankrijk de voorkeur aan lokale technologieën.
  • Bovendien verdedigt Macron een gezamenlijke aanpak en bekritiseert hij de haast van Duitsland om systemen te kopen die niet meteen operationeel zullen zijn, vanwege zeer lange levertijden.
• Zelfs op het gebied van de ruimtevaart zijn de relaties tot een dieptepunt gedaald. Europa wacht nog steeds op de Ariane 6-raket, die de vervanging van de in juni afgedankte Ariane 5 moet garanderen.
  • Waarom? Frankrijk en Duitsland financieren het project grotendeels via het Europees Ruimtevaartagentschap ESA. Maar ook hier staan de twee landen op verschillende punten tegenover elkaar.
  • Frankrijk wil niet langer dat contracten worden toegekend op basis van de financiële bijdrage van landen. Dit principe heeft enkele Ariane-missies van Frankrijk naar Duitsland overgeheveld, de belangrijkste bijdrager aan het ESA.
  • De opkomst van een private ruimtevaartindustrie brengt de traditionele Frans-Duitse samenwerking in gevaar, die traditioneel gericht is op grote entiteiten zoals het ESA. De huidige aanpak, hoewel dominant sinds de jaren tachtig, lijkt te star voor Duitsland.

Wordt het kind Europa het slachtoffer van de scheiding?

Terugblik: Zoveel problemen die gevolgen kunnen hebben voor heel Europa.

• Het Frans-Duitse meningsverschil over energie brengt een hervormingsproject voor de elektriciteitsmarkt van de Europese Commissie in gevaar. Dit project, ingediend in het voorjaar, moet voor het einde van het jaar worden aangenomen.
• “Het is vaak een dovemansgesprek. Bij elk nieuw Europees document dat op tafel komt, zien we dezelfde standpunten aan beide zijden en is het moeilijk om tot een compromis te komen,” zei een Europese bron in maart tegen Les Échos.
• Zoals bij elk kind van gescheiden ouders kiezen Europese landen hun kant. Een alliantie van twaalf landen heeft zich bijvoorbeeld achter Frankrijk geschaard om kernenergie te ondersteunen.

Geciteerd: “Als Macron en Scholz besluiten om gewoon hun eigen belangen na te streven, zullen ze niet alleen beiden verliezers zijn. De EU zal dat ook zijn. Omdat ze niet zo sterk en stabiel is, als ze zou moeten zijn,” zei de christendemocraat Detlef Seif (CDU) tegen nieuwsdienst Reuters.

(evb)