Bevriezing van goederen is geen inbeslagname

In het nieuws. 15 maanden geleden werd het superjacht Scheherazade in de Toscaanse haven van Marina di Carrara door de Italiaanse autoriteiten aan de ketting gelegd.

• Sinds dan zijn er aan de boot – waarvan de waarde wordt geschat op 650 miljoen euro en volgens insiders via een stroman eigendom is van de Russische dictator Vladimir Poetin- grote onderhoudswerken verricht en betaald.
  • Volgens de Italianen is het aan de ketting leggen geen beletsel voor zo’n onderhoud. Ook een woordvoerder van de Europese Commissie bevestigt in de Financial Times dat “lidstaten verantwoordelijk zijn voor het uitvoeren van sancties”. Het bevriezen van tegoeden heeft geen invloed op het eigendom ervan. De tegoeden zouden ook worden teruggegeven als de sancties worden opgeheven.
• Volgens het internationaal recht zijn sancties tegen Rusland enkel gerechtvaardigd als middel om het land tot ander gedrag aan te zetten. De EU vreest het precedent van het ondermijnen van de immuniteit van staten onder internationaal recht. Het simpelweg in beslag nemen van activa zou de grenzen van wat wereldwijde regels toestaan, overschrijden.
• Volgens een lijst van Russische bezittingen die in Italië zijn geconfiskeerd, is de Scheherazade de enige waarvan de eigenaar niet is gespecificeerd. Het schip wordt omschreven als: “superjacht Scheherazade varend onder de vlag van de Kaaimaneilanden met een waarde van ongeveer 650 miljoen euro”.

Eén op elke 7 Russische miljardairs heeft een “superjacht”

Zoom in. Volgens een rapport van The Superyacht Group varen er wereldwijd een honderdtal ‘superjachten’ rond. 18 daarvan zijn in handen van Russen.

• De Russen moeten enkel de Amerikanen laten voorgaan. Die hebben één gigajacht voor elke 34 miljardairs op de Forbes-lijst. Maar in Rusland is er één zo’n boot voor elke zeven miljardairs. De helft daarvan zou ondertussen in beslag zijn genomen. Britten bekleden de derde plaats.
• De oorlog in Oekraïne is op dat vlak een game-changer. Het begin van het conflict heeft geleid tot een daling van de bestellingen.
  • Vermogende personen gaan voorzichtig te werk en stellen bestellingen uit. Fabrikanten van luxejachten hebben de interesse vanuit de financiële gemeenschap zien dalen.
  • Daarnaast leeft de perceptie dat de jachtsector blootgesteld is aan Russische klanten. Ook dat de sector negatief zou worden beïnvloed door een zwakkere macro-economische omgeving.
• De drie grootste Italiaanse bouwers van superjachten – samen met de Nederlanders en de Turken behorende tot de absolute wereldtop – hebben er een zwak eerste kwartaal in 2023 op zitten. Dat na een aantal sterke jaren.

“Superjachten”, een recessiebestendige niche

Zoom out. De bouw van superjachten wordt als een niche beschouwd die recessiebestendig is. Vanwege de lange doorlooptijden tussen bestelling en levering ( 3 à 5 jaar later) en het financieel geïsoleerde klantenbestand. Grote jachten worden meestal op maat gebouwd. Maar eerst moet de koper een aanbetaling doen van zo’n 20 procent van de prijs.

• “Superjacht” is een breed begrip. Industrieanalisten gebruiken verschillende categorieën: een megajacht is langer dan 70 meter en alles boven de 90 meter is een gigajacht. Het zijn dan ook zeldzame vaartuigen, waarvan er elk jaar slechts een handvol wordt opgeleverd.
• De exploitatie en het onderhoud van een superjacht bedragen jaarlijks gemiddeld tot meer dan 10 procent van de initiële prijs. De meeste eigenaren hebben tot 3 teams van elkaar afwisselende professionele bemanning en kapiteins in dienst.